www.FaniDunya.Net |HUZURUN, DOSTLUGUN, KARDEŞLİGİN EN GENİŞ PAYLAŞIMIN TARAFSIZ, KALİTELİ, DEVAMLI HİZMETİN ADRESİ
FANİDUNYA NET DUALAR, ZİKİRLER SALALAVATLAR, HADİS'İ ŞERİFLER => HADİS'İ ŞERİFLER => Konuyu başlatan: fanidunya NET - Şubat 06, 2023, 07:43:31 ÖÖ
-
Ameller Niyetlere Göredir Hadîsinin Vürûd Sebebi 1
Bazı sûre-i celîlelerin ve âyet-i kerîmelerin iniş sebebi olduğu gibi bazı hadîs-i şerîflerin de söyleniş sebebi vardır...
Makâlemizin başında, önce bütün hadîs kitaplarında yer alan çok meşhûr bir hadîs-i şerîfin meâlini zikredelim, sonra onun sebeb-i vürûduna ya’nî söyleniş sebebine yer verelim.
[Bilindiği gibi, bazı sûre-i celîlelerin ve âyet-i kerîmelerin sebeb-i nüzûlü (iniş sebebi) olduğu gibi bazı hadîs-i şerîflerin de sebeb-i vürûdu (söyleniş sebebi) vardır.]
Hazret-i Ömer (radıyallahü anh)'den, Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in şöyle buyurduğu rivâyet edilmiştir:
"Ameller niyetlere göredir. Her bir kimse için, ancak niyet ettiği şey vardır. Binâenaleyh her kimin hicreti, Allah'a ve Resûl'üne yönelmişse, onun hicreti Allah'a ve Resûl'ünedir. Artık nâil olacağı bir dünyâ(lık) veya evleneceği bir kadından dolayı hicret etmiş kimse varsa, onun hicreti de, hicretine sebep olan şeyedir."
Bu hadîs-i şerîfin vürûd sebebiyle ilgili olarak, bazı kaynaklarda şu bilgilere yer verilmiştir:
"Resûlullah’ın (sallallahü aleyhi ve sellem), Medîne-i münevvereye hicrete müsâade etmesi ve kendisinin de hicret etmesi üzerine, Müslümânlar da Mekke-i mükerremeyi terk edip onlar da oraya gitmişlerdir.
Resûlullah'ın emrine uyarak hicret edenlerden biri de “Ümm-i Kays” adındaki bir kadındır (sahâbiyyedir).
Bununla evlenmek düşüncesinde olan Mekke’deki bir erkek (sahâbî), Ümm-i Kays'ın, "Medîne’ye hicret etmezsen, seninle evlenmem" demesi üzerine, onunla evlenmek için oraya hicret etmiş ve Medîne'de evlenmişlerdir. Herkes, sırf Allah ve Resûlü'nün rızâsı için hicret ederken, Ümm-i Kays ile evlenmek için hicret eden bu şahsın niyeti bilindiği için, o zâta: "Ümm-i Kays'ın muhâciri" manâsında "muhâcir-i Ümm-i Kays" lakabı takılmıştır. Bu hâdise üzerine, yukarıdaki hadîs-i şerîfin îrâd buyurulduğu (söylendiği) rivâyet edilmiştir.”
Hadîs âlimlerinden Ebû Bekr İbn-i Dâse demiştir ki:
İmâm Ebû Dâvûd'u şöyle söylerken işittim:
“Hazret-i Peygamber'den (sallallahü aleyhi ve sellem) rivâyet edilen 500.000 (beş yüz bin) hadîs yazdım; bunlardan ahkâm husûsunda, 4.800 (dört bin sekiz yüz) hadîsi seçip, zühd ve fazîletlere dâir hadîsleri rivâyet etmedim. İnsana (Müslümâna), dîni için, bunlardan 4 (dört) hadîs kâfî gelir”:
1- "Ameller niyetlere göredir..." 2- "Helâl bellidir, harâm da bellidir..." 3- "Mü'min, kendisi için râzı olduğu (istediği) şeyi, kardeşi için de (istemedikçe, ona da) râzı olmadıkça mü'min olmaz (îmânı kemâle ermez)." 4- "Kişinin Müslümânlığının güzelliğine delîl olan şeylerden biri, mâlâyanî'yi (kendisini ilgilendirmeyen şeyi) terk etmesidir." [Bazı âlimler, 4. hadîs yerinde “İddiâ edene delîl gerekir…” hadîsini zikretmişlerdir.]
Prof. Dr. Ramazan Ayvallı.
RADYO FANİDUNYA FM
www.fanidunya.net
-
Ameller Niyetlere Ööredir Hadîsinin Vürûd Sebebi 2
Dünkü makâlemizde tâm meâlini verdiğimiz hadîs-i şerîfte, Resûlullah efendimiz "Amellerin niyetlere göre değerlendirileceğini" haber vermiştir.
“Niyet”; “kasdetme, kalbin bir şeye yönelmesi, ibâdetleri, emre itâat ve Allahü teâlânın rızâsına kavuşmak için yaptığını kalbinden geçirmek” demektir...
Bilindiği üzere niyet, her şeyin başıdır. Hayırlı işler, iyi niyetlerle, güzel maksatlarla yapılırsa, sevâbı çok olur.
Böyle kimseye, Allahü teâlâ, doğruluk, sıhhat ve başka birçok nimetler ihsân eder. Kimin niyetinde zayıflık bulunursa, bildirilen faydalara kavuşamaz.
Yüce dinimiz İslâmın, en çok ehemmiyet verdiği husûslardan biri niyettir. Kişinin yaptığı işler, niyete göre değer kazanır. Aynı fiili yapan iki ayrı kişi, niyetlerindeki farklılık sebebiyle, birbirlerine zıt karşılıklar görebilirler. Bu sebeple, gerek Kur'ân-ı kerîmde, gerek hadîs-i şeriflerde niyetin ehemmiyetini bildiren beyânlar çokça gelmiştir. Bakara sûresinin 284. âyet-i kerîmesinde, insanların niyetlerine göre hesâba çekilecekleri belirtilerek şöyle buyurulmuştur:
"Gökte ne var, yerde ne varsa, hepsi Allah'ındır. Siz, içinizde olanı açıklasanız da, saklasanız da, Allah onu bilir ve onunla sizi hesâba çeker. (Sonra da niyetine ve ameline göre) dilediklerinin günâhlarını bağışlar, dilediklerine azap yapar. Allah'ın kudreti her şeye yeter."
Bazı âlimler, “ameller niyetlere göredir” hadîs-i şerîfinin, ehemmiyetine ve geniş muhtevâlı manâsına binâen, İslâm'ın üçte birini, bazıları da dörtte birini teşkîl ettiğini söylemişlerdir. Hattâ ulemâdan bazıları, bu hadîs-i şerîf için şu değerlendirmeyi de yapmışlardır:
"Resûlullah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem) ihbârları arasında, ahkâmca bundan daha câmi, manâca daha zengin, hâsıl ettiği fâideleri daha çok olan başka bir hadîs mevcut değildir.”
İmâm Beyhakî, “niyet hadîsinin, ilmin üçte birini teşkîl ettiğini” söyledikten sonra şu açıklamayı yapmıştır:
"Çünkü amel, kulun ya kalbiyle, ya diliyle, ya da uzuvları iledir. İşte niyet, bu üç kısımdan biri ve en üstünüdür.
Çünkü niyet, bazen müstakilen bir ibâdet olduğu hâlde, diğerleri de Allahü teâlâ nezdinde ibâdet sayılabilmeleri için ona muhtaçtır. Nitekim Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem): "Müminin niyeti amelinden hayırlıdır" buyurmuştur.
Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem), bazı hadîs-i şerîflerinde, cephede ölenlerin şehîdlik sevâblarının, niyetlerine göre olacağını ifâde buyurmuştur.
O, "Kim Allah yolunda cihâd etmektedir?" mefhûmundaki bir suâle karşılık: “Kim, Allah'ın kelâmı, en yüce olsun diye savaşırsa, işte o kimse, Allah yolunda cihâddadır" tarzında cevap vermiştir.
Prof. Dr. Ramazan Ayvallı.
RADYO FANİDUNYA FM
www.fanidunya.net