Gönderen Konu: İman ve imtihan (Okunma sayısı 75 defa)

KOYLU · « : Ekim 10, 2022, 09:14:05 ÖS »

İman ve imtihan

Cenâb-‎ Hak, dünya ve içindekilerini insan için yaratm‎‏ (Bkz., el-Bakara, 2/29) ve musahhar k‎lm‎‏t‎r (Bkz., el-Câsiye, 45/13). Ki insan bunlar‎ kullanmak suretiyle yarat‎l‎‏ maksad‎ olan Yaratan’‎na kar‏‎ kulluk gِrevini tam bir ‏ekilde yerine getirsin ve Rabbinin r‎zas‎na kavu‏sun.

Hz. Allah (c.c.), zat‎na iman‎, itaati ve kulluًu kuru bir iddia olmaktan ç‎karmak, bu yِndeki ilâhî bilgisini ‎zhar etmek için her dِnemde iman ehlini imtihan etmi‏tir. Nitekim âyet-i kerimede: “فnsanlar, ‘فmân ettik’ demekle b‎rak‎lacaklar‎n‎ ve kendilerinin imtihan edilmeyeceklerini mi sand‎(lar)? Andolsun ki biz, onlardan ِncekileri de imtihan ettik. Allah elbette sad‎k (doًru) olanlar‎ da bilir, elbette yalanc‎ olanlar‎ da bilir.” (el-Ankebût, 29/2-3); "Andolsun ki sizi biraz korku ve açl‎kla, bir de mallar, canlar ve ürünlerden eksilterek deneriz. Sabredenleri müjdele." (Bakara, 2/155) buyrularak bu hakikat haber verilmi‏tir.

Elbette ki Rabbimiz, olmu‏ ve olacak her ‏eyi hakk‎yla bilendir. Fakat kullar‎n mazeret sunma ihtimalini ortadan kald‎rmak ve herkese ameli mukabilinde ceza ya da mükâfat vermek amac‎yla onlara; hicret ve cihat gibi me‏akkatli amelleri emretmi‏tir. Namaz, oruç, hac vb. ibadetleri farz k‎lm‎‏; can, mal, evlat ve ürünler¬de birtak‎m musibetlerle imtihan edeceًini haber vermi‏tir. Bu ‏ekilde, iman ehliyle münaf‎klar, sad‎klarla yalanc‎lar, itaatle isyan ehli birbirinden ayr‎lm‎‏ olur.

Nitekim ilk Müslümanlar, iman etmeleriyle birlikte çok aً‎r imtihanlara tabi tutuldular. Bir yandan maddî imkâns‎zl‎k; fakirlik, açl‎k, susuzluk. Diًer yandan mü‏riklerin eziyetleri. Kavurucu s‎cak alt‎nda ate‏ parças‎ hâline gelmi‏ k‎zg‎n kumlara yat‎r‎lan ve gًِsüne koca kaya parçalar‎ konan Hz. Bilâl. Ate‏e yat‎r‎larak derileri kavrulan ve k‎zg‎n demirlerle ba‏‎ daًlanan Habbâb b. el-Eret. Gِzleri ِnünde mü’min olan babas‎ Yâsir ve annesi Sümeyye ‏ehit edilen, birçok i‏kenceye maruz kalan Ammâr b. Yâsir ve diًerleri… Ashâb-‎ Kirâm, her türlü me‏akkate raًmen sabretmi‏ ve imanda sebat etmi‏tir.

فTAAT, TESLفMفYET ve RIZA

فslâm tarihi aç‎s‎ndan bir dِnüm noktas‎ olan Hicret hadisesi, ba‏‎ndan sonuna Peygamberimiz (s.a.v.) ve Sahâbesi için imtihanla doludur. Ba‏ta Rasûlullah Efendimiz ve Güzide Ashab‎, dinlerinin muhafazas‎ ve imanlar‎n‎n selameti için kendilerine “hicret edin!” emri geldiًinde hiç tereddüt etmeden yola dü‏mü‏ler, فslam’‎n emirlerini güzelce ya‏ayabilmek için çocuklar‎n‎, mallar‎n‎, mülklerini ve her ‏eylerini geride b‎rakm‎‏lard‎r. Ashab-‎ Kiram efendilerimiz bunu Allah’a ve Rasûlüne imanlar‎ndaki güzelliklerinden dolay‎ yapabilmi‏lerdir.

Ashâb-‎ Kiram‎n büyüklerinden Suheyb-i Rûmî (r.a.), y‎llarca mü‏riklerin eziyet ve i‏kencelerine maruz kalm‎‏ kimsesiz Mekke ehlinden olmayan bir kimseydi. Medine'ye hicret hususunda izin verilince o da haz‎rl‎klar‎n‎ tamamlay‎p yola dü‏mü‏tü. Bunu haber alan baz‎ mü‏rikler pe‏ine dü‏üp yeti‏tiler ve: "Sen Mekke’ye geldiًinde fakirdin. Yan‎m‎zda zengin oldun! قimdi kendinle birlikte servetini de al‎p gitmek istiyorsun. Buna müsaade etmeyiz!" dediler. Bunun üzerine Suheyb onlara: “Size servetimin yerini gِsterir, onu size b‎rak‎rsam; beni b‎rak‎r m‎s‎n‎z?" dedi. Mü‏rikler: "Evet!" dediler. Bunun üzerine Suheyb, servetini onlara b‎rakarak yoluna devam etti. Nihayet Küba'ya gelip Peygamberimiz (s.a.v.)’e kavu‏unca ba‏‎ndan geçenleri anlatt‎ ve “Servetimi vermek suretiyle kendimi ve ailemi sat‎n ald‎m!" dedi. Peygamberimiz (s.a.v.): "Suheyb kazand‎! Suheyb kazand‎! Ebu Yahya! Sat‎‏ kârl‎ ç‎kt‎! Sat‎‏ kârl‎ ç‎kt‎!" buyurdu ve onu müjdeledi. Hemen akabinde ise: “فnsanlardan ِyle kimse de vard‎r ki Allah’‎n r‎zas‎na ermek için nefsini sat‎n al‎r. Allah ise kullar‎na çok merhametlidir.” (el-Bakara, 2/207) âyeti nazil oldu.

Mekke’de ve hicret yolunda Sahâbe Efendilerimizin ortaya koyduًu sadakat ve fedakârl‎k, Medine’de de artarak devam etmi‏tir. Onlar‎n, inen bir âyet kar‏‎s‎ndaki tutumlar‎n‎, Allah’‎n emrine gِsterdikleri ehemmiyeti ‏u hadise çok aç‎k bir ‏ekilde ‎zhar etmektedir.

Ebû Talha (r.a.), Medine'de hurmal‎k mal cihetiyle Ensâr'‎n en zengini idi. Kendisine mallar‎n‎n en sevimlisi de ‘Beyruhâ’ ismindeki bahçe idi. Bu bahçe Mescid'in kar‏‎s‎ndayd‎. Rasûlullah (s.a.v.), buraya gelir ve tatl‎ suyundan içerdi. “Sevdiًiniz ‏eylerden (Allah yolunda) infak etmedikçe iyiliًe asla eri‏emezsiniz…” (آl-i فmrân, 3/92) âyeti inince Ebû Talha kalk‎p doًru Rasûlullah (s.a.v.)'e geldi ve: “Yâ Rasûlallah! قüphesiz Al¬lah Tebârake ve Teâlâ, “Sevdiًiniz ‏eylerden (Allah yolunda) infak etmedikçe iyiliًe asla eri‏emezsiniz…” buyuruyor. Bana mal‎m‎n en sevgili olan‎ ise Beyruhâ'd‎r. Beyruhâ, Allah için sadakad‎r. Bu sadakan‎n hayr‎n‎ ve onun Allah kat‎nda bir âhiret az‎ً‎ olmas‎n‎ ümit ediyorum. Yâ Rasûlallah! Bu bahçemi, Allah'‎n sana gِsterdiًi münasip yِnde sarf et.” dedi. (Buhârî, Zekât, 44)

Sahâbe’den sِz edilince hat‎ra; nice aً‎r imtihanlara, nefsin ve dünyan‎n süslü hilelerine raًmen Hakk'‎n r‎zas‎ yolunda ahireti arzu eden, Allah (c.c.) ve Rasûlü’ne (s.a.v.) teslimiyetleri ve itaatlerinde en ufak bir tereddüt ve zay‎flama bulunmayan o güzide insanlar gelmektedir. Zira onlar, ikamesi ve muhafazas‎ için canlar‎n‎ ortaya koyduklar‎ bu dine s‎ms‎k‎ tutunmu‏lard‎r. Bu dinin düsturlar‎yla hayatlar‎n‎ tanzim etmi‏, i‏lerinde, sِzlerinde Allah ve Rasûlü’nün emrine muhalif k‎l kadar bir yer b‎rakmamada azami gayret sarf etmi‏lerdir.

Râfi‘ b. Hadîc anlat‎yor. Biz Rasûlullah (s.a.v.) zaman‎nda araziye muhâkale yapar; onu üçte bir, dِrtte bir ve belirli miktarda yiyecek kar‏‎l‎ً‎nda kiraya verirdik. Derken bir gün amcalar‎mdan bir kimse bize geldi ve: “Rasûlullah (s.a.v.) bizi, bize faydal‎ bir i‏ten menetti. Ne var ki Allah ve Rasûlü’ne itaat, bizim için daha faydal‎d‎r. Araziye muhâkale yap‎p onu üçte bir, dِrtte bir ve belirli miktarda yiyecek kar‏‎l‎ً‎nda kiraya vermemizden bizi menetti. Ve arazinin sahibine, onu ekmesini veya ektirmesini emretti. Kiraya verilmesini ve bundan ba‏kas‎n‎ kerih gِrdü.” dedi. (Müslim, Buyû‘, 18; Buhârî, Muzâra‘a, 18)

Evet, fayda, ‏eytan‎n telkini, nefsin arzusu istikametinde deًil, ancak ve ancak Allah ve Rasûlü’ne itaattedir. Sahâbe Efendimizin rivayette geçen: “Allah ve Rasûlü’ne itaat, bizim için daha faydal‎d‎r.” ifadesi, Ashâb’taki iman‎n hangi temel üzere bina edildiًini bizlere aç‎kça gِstermektedir ki “Allah r‎zas‎n‎n ve ebedi saadetin yolu, Allah ve Rasûlü’ne r‎za yollu itaatten geçer” bilgisi, hakikatiyle onlarda tezahür etmi‏tir.

Bugün baz‎ kesimlerin telaffuzunda dahi zorland‎klar‎, nefislerine aً‎r gelen “itaat ve teslimiyet”, Sahabe’nin kalbini ِyle sarm‎‏t‎ ki, muhalefet nedir bilmiyorlard‎. Allah ve Rasûlü’ne en küçük bir muhalefette k‎l‎çlar k‎n‎ndan ç‎k‎yor, tepki en sert bir ‏ekilde ortaya konuyordu. اünkü onlar biliyorlard‎ ki; kulluk yolundaki aً‎r imtihanlarda Allah’‎n r‎zas‎ ancak tereddütsüz itaat, ‏eksiz bir teslimiyetle tahakkuk eder.

KULLUK SADECE NAMAZ VE ORUا'TAN فBARET DEذفLDفR!

Allah'a kulluk sadece ibadetlerle s‎n‎rl‎ deًildir. Kulluk mükellefiyeti, hayat‎n her sahas‎n‎ içine al‎r. ضyle ki ya‏ant‎m‎z içerisinde kar‏‎la‏t‎ً‎m‎z her hususu Cenâb-‎ Hakk‎'n r‎zas‎na muvaf‎k bir ‏ekilde yerine getirmek de kulluk çerçevesindedir. Yani bir mü’min, her zaman ve mekânda kullukla mükelleftir.

Yukar‎daki misallerde de gِrdüًümüz gibi iman‎ ya‏amak sadece namaz ve oruç ile deًildir. فnsan hayat‎n‎ çevreleyen her ‏ey mümin için imtihan vesilesi olabilir. Bu nedenle ِnümüze bu ve benzeri imtihanlar ç‎kt‎ً‎ zaman, namazda Allah'a itaat ettiًimiz gibi itaat hali üzere bulunmam‎z gerekir ki bu da kulluk dairesindedir.

İbni ضmer (r.a.)'dan rivayet edildiًine gِre Rasûlullah (s.a.v.) ‏ِyle buyurdular: "Bir kad‎n ِlünceye kadar hapsettiًi bir kedi yüzünden azâb edildi ve bu sebeple cehenneme girdi. Hayvan‎ hapsettiًinde ona bir ‏ey yedirmemi‏, içirmemi‏, yerdeki ha‏ereleri yemesine bile izin ve imkân vermemi‏ti." (Buhârî, Enbiyâ 54)

“Susuzluktan ِlmek üzere olan bir kِpek bir kuyunun etraf‎nda dola‏‎p duruyordu. فsrailoًullar‎ndan günahkar bir kad‎n onu gِrdü; hemen çizmesini ç‎kard‎ ve onunla kِpek için kuyudan su çekerek onu sulad‎. Bu yüzden o kad‎n baً‎‏land‎.” (Buhârî, Enbiyâ 54)

Bu iki hadis-i ‏erifte akibeti dile getirilen kad‎nlar‎n durumu da, namaz k‎l‎p k‎lmamalar‎ ya da oruç tutup tutmamalar‎ cihetiyle deًil anlat‎lan hadiseler kar‏‎s‎ndaki iyi ya da kِtü tutumlar‎ sebebiyle olmu‏lard‎r. Bu da kulluًun ‏ümulünü anlamaya fayda veren iki nebevi haberdir.

AHİRETف DـNYAYA TERCİH ETMEK KULLUذUN ESASIDIR

Kur’ân ve Sünnet’te yer alan emir ve nehiyler, istisnas‎z mü’minin 24 saatine, evine, i‏yerine, her sِz ve hareketine, k‎sacas‎ hayat‎n‎n her alan‎na hitap eder. Hakikat bu iken, bugün baz‎lar‎n‎n dinin emirlerini ya‏ant‎n‎n bir bِlümüne hasrettiklerine ‏ahit oluyoruz. Bu kimseler, camide Müslümanca hareket ederken, ِrneًin düًünlerinde فslâm’‎n izi gِrülmüyor. Toplant‎lar‎nda çok rahat bir ‏ekilde dinin emirlerini çiًneyip, yasaklar‎n‎ alenen i‏leyebiliyorlar. Ho‏una gitmediًinde, nefsine aً‎r geldiًinde dinin emrini kolayl‎kla terk edip nefsinin arzusu istikametinde hareket edebiliyorlar.

Halbuki dünyevi ve uhrevi bütün i‏lerimizde ِncelikle ahiret saadetini temin edecek ‏ekilde tercih yapmak kulluًun esas‎ ve mutluluًun kaynaً‎d‎r. Bu istikameti muhafaza etmek her kulun asli vazifesidir. Bِyle bir tercihi ise, zahirde ve bat‎nda bütün istek ve arzusu Cenâb-‎ Hakk'‎n r‎zas‎ olan ve varl‎ً‎n‎ bütün yِnleriyle Hz. Allah’a çeviren kalp sahibi kullar hiç s‎k‎nt‎ duymadan yerine getirebilir. Nefsin hilkatinde var olan kibir, ucup, itiraz, dünya sevgisi gibi çirkin ahlâklar sebebiyledir ki iman‎ zay‎f, kalbi bitap, nefsi mutmain olmam‎‏ kullar bu ulvi istikamete yِnlerini çeviremezler. Nefsin tezkiyesi ve ruhun tasfiyesiyle hakiki sevgi ve marifete erememi‏ kullar‎n, Allah ve Rasûlü’ne itaat ve teslimiyetlerinin ِnünde de daima zulümât perdeleri gerilidir.

Binaenaleyh nefis, Allah ve Rasûlü’nün emrine boyun eًmeli, raz‎ olmal‎, s‎k‎nt‎ duymaks‎z‎n itaat etmelidir. Allah'ü Azîmü'‏-‏ân (c.c.) bu hususta ‏ِyle buyurur: “Hay‎r! Rabbine yemin olsun ki onlar, aralar‎nda ç‎kan anla‏mazl‎k hususunda seni hakem k‎l‎p, sonra da senin verdiًin hükümden dolay‎ nefislerinde hiç bir s‎k‎nt‎ bulmad‎kça ve tam bir teslimiyetle teslim olmad‎kça iman etmi‏ olmazlar.” (en-Nisâ, 4/65)

NEFSفN ISLAHI ve KULLUذUN HAKفKATفNE AاILAN KAPI

Bir kul, Sahâbe efendilerimizde var olan ve en üstün haliyle tezahür eden itaat ve teslimiyete, ancak nefsini bu ahlâklardan ar‎nd‎rmakla sahip olabilir. Ki‏i, benliًinden vazgeçmedikçe, Hakk’a kِlelik manas‎na gelen kulluًun hakikatine eremez.

Bِyle bir kalbin ve nefsin sahibi olman‎n yolu ve metodu nedir? ف‏in asl‎ ve sِzün ِzü; akl‎, ruhu, nefsi ve bütün varl‎ً‎ daima ebedi hayat‎n saadetini celbeden yِne çevirmektir. Peki nefsinin çirkinliklerine batm‎‏, ‏eytan‎n iًvalar‎na teslim olmu‏ bir insan‎n kendi ba‏‎na tesbihatla, nafile ibadetlerle me‏guliyeti ile bu nimet bulunabilir mi? Elbette Allah'‎n rahmeti ve dilemesiyle kulun zikir ve ibadetlere yِnelmesi baz‎ mü‏küllerine derman olacakt‎r; lakin tertemiz bir nefis ve safi bir kalbe kavu‏mak, ihlas‎n ihsan‎n hakikatine kavu‏up zulumat ve rahmet perdelerini aralayarak Hakk'‎n seçkin kulu olmak rehbersiz, mür‏itsiz mümkün deًildir. Bu imkans‎zl‎k Cenâb-‎ Hakk'‎n taksimat‎n‎n bir gereًidir. Hz. Pîr Abdulkadir Geylanî (k.s.) bu hakikati ‏u veciz sِzleriyle dile getirmi‏tir:

"اal‎‏‎n‎z, tâ ki, kalbinize O'nun yak‎nl‎k kap‎s‎ kapanmas‎n. Ak‎ll‎ kimselerden olunuz. قu anda içinde bulunduًunuz hâl, hiçbir i‏e yarar deًil. Akl‎ ba‏‎nda olan, büyük kimse ile olunuz. Allah'‎n hükmünü bilen ve O'nun bilgisine inanm‎‏ olan zâtla sohbete devam ediniz. Felah‎ bulmu‏ kimseyi gِrmeyen, felah yolunu bulamaz. O kimse ki, âlim ve ilmi ile âmil olan zâtlarla olmaz, o ancak bir kesek¬ten -kurumu‏ çamur parças‎ndan- ibarettir. Onun ne ِnderi, ne de bir ana merkezi vard‎r. O ki, Hak ile sohbet eder, onu bulunuz.

Sizden kim olursa olsun, ortal‎ً‎ gece karanl‎ً‎ kaplad‎ً‎ zaman, halk‎n sesi çekildiًi ve uyuduklar‎ anda kalks‎n. Abdest als‎n ve iki rekât namaz k‎ls‎n. Ve desin: “Allah'‎m, kullar‎ndan sâlih olan, Zât’‎na yak‎nl‎k bulan birini bana gِster. O, beni Sana iletsin ve Zât’‎na varan yolu gِstersin.”(el-Fethu'r-Rabbânî ve'l-Feyzu'r-Rahmânî, 62. Meclis)

Hakikat bu iken onu arzulamamak, r‎za ve yak‎nl‎ً‎ kِtülüًü emreden nefsin serab‎nda aramak ne yaman bir yan‎lg‎d‎r.

"Bu yol uzundur, menzili çoktur

Geçidi yoktur, derin sular var."

RADYO DİNLEME LİNKİMİZ
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

FANİ DUNYA RADYO FORUM

FANİDUNYA FM MOBİL (Yenilendi)

FANİDUNYA FM

Gönderen Konu: İman ve imtihan (Okunma sayısı 75 defa)

KOYLU

İman ve imtihan

BENZER KONULAR