Dünyevileşme İle İmtihanımız
Hz. Peygamber’in çok bilinen ve sıkça tekrarlanan İman, İslam ve İhsan’a dikkat çeken veciz ifadesi hiç şüphesiz dini hayatımızın en temel prensibidir. Özellikle ihsan’ı “Allah’ı görüyor gibi hareket edin, siz O’nu görmeseniz de O sizi görüyor…” diye izah etmesi ayrıca önem arz etmektedir. Ancak günümüzde dini hassasiyeti olan kimselerin de hayatın cezbedici ve ağır basan insani vasıfları sebebiyle olabildiğince dünyevileştiği gözle görülür bir vakıadır. Öyle ki namaz kılarken neredeyse gözyaşlarına boğulan müminin; diğer yandan sosyal ve ticari hayatında, komşularıyla olan münasebetlerinde hatta trafikte birtakım yakışıksız davranışları hoyratça sergileyebilmesi oldukça ibret vericidir.
İnsanı gaflete düşüren ve kişiyi ahiret sınavı bilincinden uzaklaştıran bu çelişkili durum sosyal bilimciler tarafından dünyevileşme olarak izah edilir. Şu ilahi mesaja rağmen yapılıyor olması daha da düşündürücüdür:
“Öyle kimseler vardır ki onları ne ticaret ne de alışveriş Allah’ı anmaktan, namazı gereği gibi kılmaktan ve zekâtı vermekten alıkoymaz. Onlar kalplerin ve gözlerin donakalacağı bir günün dehşetinden sakınırlar.” (Nur, 24/37)
Fazla mı Dünyevileştik?
Sosyal ve ticari meselelerin tamamında kişinin emeğini, gücünü ve tüm mesaisini dünyaya ait işlere hasretmesi, diğer bir ifade ile önceliği dünyaya vermesi durumunda, ahlaki yozlaşma haliyle kaçınılmaz olacaktır. Ümmetinin, dünyaya aşırı meyletmesinden endişe duyan Resul-i Ekrem’in şu ifadeleri dikkat çekicidir:
“Vallahi ben bundan sonra sizin hakkınızda fakirlikten korkmuyorum. Aksine sizden evvelki ümmetlerin önüne dünyalıklar serilip birbirleriyle yarıştıkları ve Allah’ın onları helak ettiği gibi sizin önünüze de serilip çekişmenizden ve sizi de helak etmesinden korkuyorum.” (Buhari-Müslim)
Sevgili Peygamberimizin dünyaya bakışı göz önüne alındığında; beşeri özellikleri nedeniyle dünya hayatının, büsbütün yabana atılmadığı ancak dünya ile ahiret arasında uyumlu ve olgun bir dengenin gözetilmesine dikkat edildiği görülecektir.
Esasen yaratılıştan kaynaklanan özellikleri sebebiyle dünya nimetleri her insan için elbette çekicidir. Hatta fıtrattan gelen bu eğilimlerin baskı altında tutulması veya yok edilmesi de istenen bir durum değildir:
“Mallar ve evlatlar dünya hayatının süsüdür. Baki kalacak olan dürüst ve erdemli davranışlar ise karşılığı bakımından Rabbi’nin katında daha değerli ve bir ümit kaynağı olarak daha verimlidir. (Kehf, 18/46)
Denge Neden Bozuldu?
Dünyevileşme temayülü günümüzde ne yazık ki hayatın merkezine oturmuş durumdadır. Oysa özel ve yakın ilgi gösterilerek dünyanın ahirete tercih edilmesinin Yüce Allah’ın istemediği bir hayat tarzı olduğu aşikârdır. Kısa menfaatler uğruna dünyaya gösterilen bu özel tavır, Müslümanlar açısından gözle görülür derecede kimlik ve kişilik zafiyetine yol açmıştır. Kur’an-ı Kerim’in, “yeryüzünde çakılıp kalma” diye tasvir ettiği çarpıcı ifade, aynı zamanda dengeli olmayı da işaret eder:
“Ey inananlar! Size ne oldu ki, ‘Allah yolunda seferber olun’ denildiğinde yere çakılıp kalıyorsunuz? Yoksa ahiretten vazgeçip dünya hayatına mı razı oldunuz? Dünya hayatının nimeti ahirete oranla pek azdır…” (Tevbe, 9/38)
Bilindiği gibi Kur’an-ı Kerim’de dünya ve ahiret nimetleri çoğunlukla birlikte zikredilir ancak ahiretin daha hayırlı ve ebedi olduğu vurgulanır.
Dünyadaki her şeyin insanlar için yaratıldığı, lakin aldatıcı olduğu kadar, bir oyun ve eğlenceden ibaret olduğu da özellikle belirtilir. Ahiret hayatını unutacak kadar dünyalıklara dalanlara ise dünyanın fani, ahiretin ebedi olduğu hatırlatılır:
“Allah’ın sana verdiklerinden yararlanarak ahiret yurdunda (iyi bir yer tutmanın) yolunu ara! Dünyadan da nasibini unutma…” (Kasas,28/77)
Sevgili Peygamberimizin beni ihtiyarlattı dediği Hud Suresi 9-10. Ayetlerde ise; nimete kavuşturulduğunda ne oldum delisi olan şımarık insan örneklerinden söz edilir. Yoksullukta sabreden, bollukta azmayıp salih amel işleyenler istisna kabul edilir ve övgüye değer görülür. Görünen o ki dünyevileşme temayülleri, daha çok da “dünya lehine” olmak üzere dünya-ahiret dengesinin bozulmasını temin etmekle kalmamış, ahiret hayatının dolayısıyla imtihan bilincinin iyiden iyiye göz ardı edilmesine yol açmıştır. Tarihin şahitlik ettiği hadiselere bakıldığında dünya nimetlerine olan aşırı bağlılıkları yüzünden İslam toplumlarında pek çok yıkıcı ve sarsıcı tecrübelerin yaşandığı açıkça görülecektir.
Acilen yapılması gereken en akıllıca iş; yeni bir yapılanma ve hayatın anlamlı kılınması için yepyeni bir düzenlemeye gidilmesidir. Bunun için de her şeyin merkezine hesap verebilirlik ve imtihan olgusunun yerleştirilmesi kaçınılmazdır.
FANİ DUNYA RADYO FORUM
