Kötü Davranışlar Karşısında Duyarsız Kalmamanın Gerekliliği
Yalan Söylemek ve Hile Yapmak
Gıybet ve İftira
Hırsızlık
Kıskançlık
Alay Etmek
Büyüklenmek (Kibir)
Kötü Zanda Bulunmak
Başkalarının Özel Hayatını Araştırmak
Anne ve Babaya Karşı Kötü Davranışlar
DİNİMİZİN SAKINMAMIZI İSTEDİĞİ BAZI KÖTÜ DAVRANIŞLAR
Yalan Söylemek ve Hile Yapmak
Dinimiz kişiye ve topluma zararlı olan tutum ve davranışlara elbette izin vermez Allah, insanları yalandan kaçınmaya ve doğru olmaya çağırır Nitekim Kuran’da şöyle buyrulmaktadır:
”Yalan sözden kaçının!” , Emrolunduğun gibi dosdoğru ol!” 2 Yüce Allah, doğruluğu, adaletle hükmetmeyi, yalan ve hileden uzak durmayı herkesten istemektedir.
Peygamberimiz de doğruluğa sarılmayı emretmektedir 0, doğruluğun iyiliğe, iyiliğin de cennete; yalanın kötülüğe, kötülüğün ise, cennetten mahrum edeceğini bildirmiştir3 Bu demektir ki, insan, yalan söylemeyi alışkanlık haline getirirse, kötülüklere yakın olur Bunun sonunda da cezalandırılır Aklını kullanan herkes, yalan ve hilenin ne kadar kötü olduğunu bilir Ancak, aklını iyi kullanamayanlar, yalan ve hile ile elde ettikleri geçici yararları kar zannederler, halbuki, onlar zarar etmişlerdir
Gıybet ve İftira
Gıybet, bir kimsenin yüzüne karşı söylendiğinde üzüleceği eksiklerini ve hatalarını arkasından konuşmaktır Dinimizde, başkalarının gıybetini yapmak kusurunu aramak yasaklanmıştır Bu konuda Yüce Allah, Kuran’da şöyle buyurmaktadır:
…Birbirinizin kusurunu araştırmayın Biriniz, diğerinizi arkasından çekiştirmesin…”1 iftira ise, kelime anlamıyla bir kimseyi yapmadığı bir kötülükle suçlamak demek.
tir iftira etmek ahlaksızlıktır 0, ne insanlığa, ne de Müslümanlığa sığar iftira edenler zulme yol açar, kötülüğe alet olurlar iftira etmek, aynı zamanda, kul hakkı almaktır, Kul hakkı alanlar, başkalarının “ahını alırlar Onlar da mutlaka karşılığını görürler.
Hırsızlık
Hırsızlık, sözlükte “kendine ait olmayan bir şeyi çalıp, kendine mal etme işi” di ye tanımlanmaktadır İslamiyet, her ne şekilde olursa olsun, bir kimsenin başkasına ait mala el uzatmasını yasaklamıştır Bu bakımdan, hırsızlık, çalıp-çarpma, gasp, haksız kazanç, rüşvet, hileli kazanç, eksik tartı ve ölçü hepsi haramdır Başkalarının kapılarını dinlemek, evlerinin içini gözetlemek de göz ve kulak hırsızlığıdır Öğrencilerin kopya çekmesi de haksız kazançtır, bir başka çeşit hırsızlıktır Kopya şahsiyeti zedeler, kişinin kendine güvenini yitirmesine yol açar.
Kıskançlık
Kıskançlık yani haset, bir arkadaşımızın veya başkalarının başarılarını çekememektir Onların yaptıkları, başardıkları işler karşısında eziklik duymaktır Başkalarının üstünlüklerini çekememek, kötü bir huydur, ruhsal bozukluktur çoğu kıskanç kişiler, bazen çılgınca işler de yapabilirler Kıskançlık, onları saldırgan yapar Yahut kıskandığı kişiye akıl almaz zararlar vermesine yol açar Ama sonunda yine de kıskanç olan kişinin kendisi zarar görür Kuran’ı kerim, kıskançlığı reddederken, aç gözlülükten korunmuş kimselerin gerçek mutluluğa ulaşacaklarını bildirir 2
Başkalarını kıskanmamalı, onlara imrenmeliyiz imrenmek, onların iyi hallerine özenmek demektir imrenilecek insanları da takdir etmek gerekir Ahlak açısından buna “gıpta etmek” denir Peygamberimiz de bunu teşvik etmiştir insan gıpta ederek yükselebilir.
Alay Etmek
İstihza yani alay etmek, bir insanı hor görmedir yahut bir insanla söz, yazı veya hareketle eğlenme, onu aşağılama demektir Alay etmek, İslam hoş görmediği davranışlardandır Alay etmek de ruhsal bir rahatsızlıktır Yalancılık gibi, kıskançlık gibi alay etmek de insanı içten içe çökertir Alay ettiği kişilerin düşmanlığını çeker Herkes ondan uzak durmak ister insan kendini büyük görmezse, alay etme alış kanlığından kurtulabilir Bunun gibi insan kişiliğine saygı duyarsa, yine bu hastalık tan kurtulabilir.
Büyüklenmek - Kibir
Kibir, kelime olarak büyüklük, büyük olma, kibirlenme, büyüklük taslama ve kendini başkalarından üstün tutma gibi anlamlara gelir Kibir, İslam’da kötü huyların başında gelir Tehlikeli bir davranış olan kibir, insanlar arasında kin doğurur Toplum sal uyuşma ve kaynaşmayı baltalar, dostların gönüllerine nefret sokar Zira kibirli in san, kendisi için sevip istediğini öteki Müslümanlar için istemez Kibirde benlik iddi ası bulunduğundan böyle birisi alçak gönüllü olamaz Bundan dolayı kibiri ve kibirli insanı hiçbir din hoş görmez Büyüklenen, böbürlenen kişi, hem çevresinde hem de
toplumda sevilmez Çünkü böyle bir kişi, herkese tepeden bakar Kendi dışındaki in sanları hakir görür Hep kırıcı ve yıkıcı bir tavır içinde olur.
insanlar arasında büyüklenen, böbürlenen kişileri Yüce Allah, şu şekilde uyar maktadır “…Yeryüzünde böbürlenerek yürüme…” 1 Yine Kuran’da Allah, “…0 (Allah) büyüklük taslayanları asla sevmez” 2 buyurarak, kibirlileri sevmediğini belirtmektedir.
Kötü Zanda Bulunmak
insanlar, kusursuz değildir Bazen en yakın dostumuz bile, bize karşı kırıcı ve incitici davranışlarda bulunabilir Ancak bu gibi olayları büyütüp o dostumuz hakkın da kötü zanda bulunmamız, dostluk bağlarını koparabilir Bu doğru bir davranış değildir Yüce Allah, değil kötü zan, hatta zandan bile kaçınmak gerektiğini Kuranıkerim’de şöyle belirtmiştir; “Ey iman edenler! Zandan çokça kaçının Çünkü zannın bir kısmı günahtır Birbirinizin kusurunu araştırmayın Biriniz diğerinizi arkasından çekiştirmesin” 3 Burada kaçınmamız istenen zan, kötü zandır Ancak iyi zanda bulunmak gerekir Aksi halde Allah’ın sevmediği davranışı yapmış oluruz.
Gerçek mümin, kendisine karşı yapılan her kırıcı ve incitici davranışlara karşı kötü zanda bulunmamalıdır Mümin dostlarını hemen terk etmemelidir Çünkü dost kazanmak zor; ama kaybetmek kolaydır.
Başkalarının Özel Hayatını Araştırmak
İslam, Özel hayatın gizliliğine saygı duyar Onun açığa vurulmasına karşı çıkar Özel hayatın gizliliğinin korunmasından yanadır Nitekim Kuran’da Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: “Ey iman edenler! Kendi evinizden başka evlere geldiğinizi fark ettirip ev halkına selam vermedikçe girmeyin Bu, sizin için daha iyidir; herhalde (bunu) düşünüp anlarsınız Orada kimse bulamadınızsa, size izin verilinceye kadar oraya girmeyin Eğer size “Geri dönün!” denilirse hemen dönün Çünkü bu, sizin için daha temiz bir davranıştır Allah yaptığınızı bilir” 4
Anne ve Babaya Karşı Kötü Davranışlar
Anne, Baba ve Büyüklere Saygısızlık Dinimiz, Allah’a kulluktan sonra, en önemli görevin ana ve babaya iyi davranmak olduğunu bildirir Bu hususta Kuranıkerim’de şöyle buyrulmaktadır:
Onlara “öf” bile deme…” 5 Bundan dolayı onlara iyi davranmalı, istedikleri her şeyi yapmalıyız Onların gönüllerini kırmamalı, onları hoşnut etmek için özen göstermeliyiz Ellerini öpüp hayır dualarını almalıyız Bu bize, büyük bir manevi destek verir.
Annemiz, babamız, öğretmenlerimiz gibi büyüklerimiz, bizim hayata daha iyi ha zırlanmamız için bize yol gösterirler, örnek olurlar Bize iyi, dürüst olmayı öğretirler Kötülere ve kötülüklere karşı bizi hep uyarırlar Bütün bunlardan dolayı onlara saygı duyarız
FANİ DUNYA RADYO FORUM
