ERKEN MENOPOZA DİKKAT!
Menopoz, kadınların çocuktan kesilmesine verilen addır. En önemli belirtisi regl düzeninin bozulması ve sona ermesidir.
Kız çocukları 11 ila 15 yaş arasında ilk reglini görürler. Doğurganlık çağı ortalama 40 ila 55 yaşlarına kadar devam eder. Ülkemizde ortalama menopoz yaşı 45’tir. Regl düzeninin 40 yaşından önce kesilmesi, erken menopoz olarak adlandırılır.
Son zamanlarda evliliklerin gecikmesi veya çocuk sahibi olmanın ertelenmesi, bazı kadınların çocuk sahibi olmadan menopoza girmesi durumuna yol açmaktadır. Bu sebeple genç hanımlar erken menopoz konusundaki risklerden haberdar olmalıdır.
Normalde bir kadının menopoza girme yaşı, annesi, ablası, teyze veya halası gibi yakınlarına benzerlik gösterir. Ancak bazı durumlarda beklenmedik bir şekilde erken menopoz görülebilmektedir.
Günümüz eğitim ve çalışma hayatı, aşırı derecede stres yükleyici olabilmektedir. Annelik hormonları, stres hormonlarından olumsuz etkilenir. Ağır stres şartları altında çalışmak, kadınların hem anne olma isteğini ve tahammülünü azaltmakta, hem de bünyesini anneliğe uygun şartlardan uzaklaştırmaktadır.
Ani stres ya da uzun bir zaman stres altında kalmak, hormonal problemlere ve adet düzensizliklerine sebep olabilir. Stresin uzun bir süre devam etmesi, depresyon ile kaygı bozukluğuna sebep olmak gibi, ciddi psikiyatrik tabloların meydana gelmesi ile erken menopoz görülebilmektedir.
Annelik hormonları, beslenme biçiminden de etkilenir. Zamanımızda kadınlar arasında dış görünüşüne verilen önem artmıştır. Birçok genç kız ve genç kadın, zayıflamak veya zayıf kalmak için aşırı diyetler yapmaktadır. Bazı kadınlar vejetaryenlik gibi aşırı yiyecek kısıtlamaları yapmaktadır. Uzun süre diyet yapmak ve yiyecek kısıtlamaları da erken menopozu tetikleyebilir.
Kadınlar arasında gittikçe yaygınlaşan sigara kullanımının da menopoza girme yaşını öne çektiği bilinmektedir. Bunların dışında geçirilen hastalıklar, tedavi usulleri ve kromozom bozukluğu gibi genetik faktörler erken menopoza yol açan faktörlerdendir.
Erken Menopozun Tedavisi Var Mıdır?
Erken menopozun tedavi şansı, daha çok sebebine bağlıdır. Her kadının yumurtalıklarında belli bir yumurta rezervi bulunur. Bir sebepten dolayı, yumurta hücrelerinin tükenmesi veya yok olması erken menopoza sebebiyet verebilmektedir. Mesela otoimmun hastalıklarda, hastanın kendi bağışıklık sistemi, nedeni bilinmeyen sebeplerden dolayı, kendi organlarını yabancı doku zannetmekte ve bu organlara saldırıp, onlara zarar vermeye çalışmaktadır. Şayet, yabancı doku şeklinde algılanan organ yumurtalıklar olursa, işte bu otoimmun hastalık türü erken menopozun meydana gelmesine sebep olmaktadır. Eğer bu hastalık tedavi edilebilirse erken menopoz için de tedavi şansı olabilir.
Yumurtalıkların zarar gördüğü kazalar, ameliyatlar ve kanser tedavisi gibi tedavi usulleri erken menopoza yol açabilmektedir. Nadir karşılaşılan bazı tür kromozom bozukluklarında da yumurtalıklar erken yaşta tükenerek yok olabilir. Bunlarda genellikle geriye dönüş olmamaktadır.
Günümüzde, yumurtalık rezervini inceleyen hormon seviyesi ölçümleri ve ultrasonografik incelemeler yapılarak erken menopoz riskleri değerlendirilebilmektedir. Çocuk sahibi olmayı ertelemiş kadınların bir an önce kendi durumları hakkında bilgi sahibi olmaları önemlidir.
Erken menopoz çeşitli faktörlerden etkilense de genellikle kesin olarak ön görülemeyen bir durumdur. Bu sebeple hekimler tarafından kadınların 35 yaş öncesinde evlenmesi ve fazla geciktirmeden istenilen sayıda çocuk sahibi olması tavsiye edilmektedir.
Erken menopoz, aynı zamanda kadınlarda kemik erimesi, ateş basması, kuruluk, ruhsal gerginlik tansiyon yükselmesi gibi bazı sıkıntıların da daha erken yaşanmasını beraberinde getirir. İstenilen sayıda çocuğa sahip hanımlar da bu konuda dikkatli olmalıdır. Regl düzeninde aksamalar gören hanımların vücutta var olan kemiklerini koruyan tedaviye geçmesi faydalı olacaktır.
Menopoz normal yaşta yaşandığı zaman doğal bir durumdur. Erken yaşta yaşanmaması için genel sağlık ve psikolojik durumun iyi olmasına dikkat edilmelidir. Hanımlar beslenme programlarında yaşlanmayı geciktiren antioksidanlardan yana zengin beslenmeye dikkat etmelidir.
Vücudumuzun sağlıklı çalışması, hormon seviyelerimizin normal düzeylerinde olması için bütün gıdalardan dengeli bir şekilde faydalanmalıyız. Aşırıya kaçmadan et, süt, bakliyat, tahıl, sebze ve meyvelerden ihtiyaç duyulan maddeleri almalıyız. Aşırı diyet ve gıda kısıtlamalarına başvurmamalı, aşırı stresten uzak durmalıyız.
FANİ DUNYA RADYO FORUM
