HER İNSAN HATA YAPAR
Kişinin kendini değerli ve yeterli hissetmesini sağlayan nedenlerden biri de yaptığı hatalar karşısında verdiği tepkidir.
Kendine güvenmeyen ya da kendini yeterli hissetmeyen çocuklar hata yaptıklarında yaptıkları hatanın nedeni olarak başkasını ya da bir şeyi suçlarlar.
Genelde hep bahaneleri vardır.
Tipik örnek; matematikten zayıf alan bir çocuk "Hoca zor sordu", "Hoca bana taktı zayıf verdi" gibi bir takım bahanelerin arkasına sığınırlar. Oysa ki bir çocuk "Matematikten zayıf aldım çünkü dikkatimi toparlayamadım ve hep dikkat hataları yaptım ya da yeteri kadar çalışmadım" diyebiliyorsa bu çocuktan korkmayın.
Bu çocuk kendi yaptığı hatanın sorumluluğunu alan çocuktur.
Hem sorumluluk duygusu gelişmiştir hem de yaptığı hatanın farkındadır ve hatasından ders alarak iyileştirmeye çalışmaktadır.
SORUMLULUĞU ALIYORSA
Öte yandan "Hoca bana taktı zayıf verdi ya da sorular çok zordu" diyen bir çocuğun karşısında sakin kalabilen anne-baba sayısı da çok fazla değildir. Genelde anne-babalar çocuk zayıf aldığında "Hiç ders çalışmıyorsun sonra gidip zayıf not alıyorsun" gibi çocuğun mücadeleci olmayan tarafını pekiştirecek söylemlerde bulunabilirler. Bu tarz söylemler çocuğun yaptığı hatadan ders almasını sağlamaz aksine çocuğun anne-babasına karşı öfke duymasına sebep olur.
ÖFKE YARATIR
Bir çocuk anne-babasına ya da annesine ya da babasına öfkelendiğinde ilk yapacağı davranış hangisine karşı öfke duyuyorsa onun önemsediği şeyden başarısız olmaktır. Yani eğer babasına öfkeli ise ve öfkesini boşaltamadıysa adeta babasından intikam almak için babasının önem verdiği bir dersten bilinçdışı başarısız olabilir ya da babasının özellikle "yapman gerek" dediği bir şeyi yapmaz. Yani çocuğunuzun yaptığı bir hata karşısında çocuğunuzu fırçalamanız, aşağılamanız veya öfkelenmeniz olayı vahim hale getirmekten başka bir işe yaramaz. Burada asıl yapılması gereken çocukla iletişim kurmaktır. Yani ona "Evladım matematikten zayıf not almışsın ya hangi konularda zorlandın?
Zorlandığın ve yapamadığın konularda ben ya da baban sana destek olabiliriz. Ne dersin çalışmana yardımcı olalım mı?" şeklinde çocuğa destek vermek daha uygundur. Bu durumda çocuk sınavdan aldığı başarısız nota ya da anne-babasının kızgınlık duygusuna odaklanmaz desteğe ihtiyacının olduğuna odaklanır ve şunu öğrenir; yardım gerektiğinde annem ve babam bana yardımcı oluyorlar.
SİZİ TAKİP EDER
Bir diğer önemli nokta da çocuğunuzun bir davranışı yapmasını istiyorsanız siz de aynı davranışı yaparak ona model olmalısınız. Ona kırk defa "kitap oku" deyin ve o da tam tersini yapsın yani kitap okumasın. Bir çocuğa sürekli "Ders çalış, kitap oku" derseniz emin olun, yüzde yüz diyorum ne ders çalışır ne de kitap okur. Ancak eğer siz gazete okuyan, kitap okuyan bir bireyseniz, evinizde kitaplık varsa çocuk da zaten sizi örnek alıp kitabını okuyacak, dersini çalışacaktır.
Ve son olarak da "Kişi kendinden bilir işi" demek istiyorum yani ben yaptığım hataları nasıl karşılıyorsam çocuğum da öyle karşılar. Eğer ben yemek yapmayı beceremiyorsam" zaten yemek konusunda beceriksizim, yemek bile yapamayan biri ne işe yarar ki?" türünden kendi değerimi küçümseyecek söylemlerde bulunursam çocuğum da benim ayak izlerimi takip eder ve yapamadığı ya da hatalı yaptığı işler karşısında benim gibi olumsuz söylemlerde bulunur. Bu nedenle ne olursa olsun arkanızdan gelenin sizi takip ettiğini unutmayın.
ARMAĞAN PINAR ADANAR.
FANİ DUNYA RADYO FORUM
