VERTİGO VE STRES
Değerli okuyucularım psikosomatik hastalıkları, yaşantımızdaki ve iç dünyamızdaki duygusal ve düşünsel çatışmaların bedensel belirtiler, fiziksel şikâyetler olarak kendini göstermesi olarak tanımlayabiliriz. Psikosomatik hastalıkların ortaya çıkışını tetikleyen en yaygın faktörler, kayıp ve ayrılıktır. Çaresizlik, güvensizlik ve umutsuzluk duyguları ve bunlara eşlik eden öfke, kin, üzüntü, hayal kırıklığı, korku ve kaygı gibi bastırılmış, çözümlenememiş ve ifade bulamamış duygular somatizasyona neden olan unsurlardır.
Kelimelere dökemediğimiz, ifade edemediğimiz sıkıntılar, korkular, acılar bazen bedenimizde bir ağrı, bir uyuşma, bir kist, bir hastalık olarak dışavurum bulur.
Stres de pek çok hastalığa davetiye çıkarır. Stresin yol açtığı rahatsızlıkların başında, genelde kalp atışının ve kan basıncının yükselmesi, kas kasılmalarının artması, sindirim sistemi problemleri sayılmaktadır. Organizma stresle başa çıkamadığında, strese karşı yenilmiş olur. Bu da psikosomatik hastalıklara yol açar. Stresin yol açtığı hastalıklar; alerji, ülser, vertigo yüksek tansiyon, kalp-damar hastalıkları, nefrit, şeker hastalığı, kanser, sedef gibi deri hastalıklarıdır.
Baş dönmesi, objektif bir hareket hissidir ve bireyin kendisi veya çevresine ilişkin hareket illüzyonu veya halüsinasyonu olarak tanımlanmaktadır. Vestibüler bozukluk, vücut postürünün sağlanmasındaki yetersizlik ya da uygun hareket etme yetersizliği olarak belirtilmektedir.
Bulanık görme, bulantı ve huzursuzluk gibi sık görülen semptomların yanı sıra, vertigolu bireylerin aynı zamanda boyun ağrısı, kas gerginliği, yorgunluk, kaygı ve psikolojik duygu durum bozukluğu gibi ikincil yakınmaları da bulunmaktadır. Yapılan araştırmalar, kanıtlanmış denge bozuklukları ile artmış kaygı düzeyleri arasında ilişki olduğunu göstermektedir. Baş dönmesi olan bireylerde görülen bu tür kaygı ve duygusal problemlerle sıklıkla karşılaşılmaktadır.
Simon ve arkadaşları, bireylerin baş dönmesinin oluşturduğu depresyon ve kaygı problemleri ile baş edemediklerini ve kendilerini gerçek bir dünyanın parçası olarak göremediklerini belirtmiştir. Kronik baş dönmesi olan bireylerde, depresyona yönelik psikolojik değerlendirmelerde yükselmiş puanlar aldıkları, kaygı ve depresyona yönelik bulguların da yoğun olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Hasta gruplarında yapılan çalışmalar depresyon ve kaygı gibi psikolojik sorunların ikincil olarak görüldüğünü göstermektedir
Clark ve arkadaşları ise çalışmalarında, işitme kaybı ve baş dönmesi olan bireylerle, sadece işitme kaybı olan bireyleri karşılaştırmışlar; baş dönmesi olan grupta % 20-40 arasında kaygı, panik ve depresyon geliştiğini; sadece işitme kaybı olan grupta ise depresyon ve kaygı semptomlarını bulamadıklarını; sadece % 7’sinde panik atak geliştiğini belirtmişlerdir. Yapılan bu çalışmalar ve açıklamalar baş dönmesinin işitme kaybından bağımsız, anlamlı olarak depresyon ve kaygı problemlerinin gelişmesinde rol oynadığını göstermektedir.
Baş dönmesi olan bireylerin yaşam kalitesi, semptomların fiziksel ve ekonomik etkilerine göre değişebilmektedir. Bireylerin çevreleri ile olan ilişkileri kopmakta ve baş dönmesini arttıracak ortamlardan kaçıp, agorofobiye benzer semptomlar geliştirebilmektedirler. Baş dönmesinin önceden tahmin edilemez olması nedeni ile bireyler toplum içine çıkmak istememekte ve panik atak geliştirebilmektedirler.
Araştırmalar kronik baş dönmesi şikayeti olan bireylerde yorgunluk, bulantı, kusma, dikkatini yoğunlaştıramama, zayıf bellek, olay karıştırma, yönelim bozukluğu gibi sorunların görüldüğünü göstermektedir.
Vertigo hastalığında kişiyi strese sokan nedenlerin terapist rehberliğinde araştırılıp, bunlara çözüm yolları bulunması çok önemlidir. Stresle başa çıkma ve gevşeme teknikleri hastayla beraber çalışılması gereken başka bir konudur. Ayrıca kişiyi geçmişte üzen, unutamadığı travmatik anıları EMDR travma tedavisiyle çalışılmalıdır.
Stresinizi sağlıklı olarak yönetebilmeniz duasıyla Allah (c.c)’a emanet olunuz.
KIVANÇ TIĞLI BULUT.
PSİKOTERAPİST DANIŞMAN.
FANİ DUNYA RADYO FORUM
