Süt Devresinde Verilen Süt Tabiar ve Karekteri Değiştirir
Soru:Süt annenin çocuğun karakteri bir önemi var mıdır?
Cevab: Bismillahirrahmanirrahim.
1) Süt devresi içerisinde verilen gıda, çocuğun karakterine tesir etmektedir. Bu devre içerisinde aynı anneden emme sonucu vukua gelen sütkardeşliğinin, evlenmeği haram kılmada doğum ve nesep yoluyla olan hakiki kan kardeşliğine eşit tutulması bu inancın bir sonucudur. Bu hususta Hz. Aişe (R.Anha)dan rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) efendimiz:
"Doğum, nesebten dolayı evlenilmesi ne haram olmuş ise, sütten dolayı da evlenilmesi haram olur."[1]
Bu kardeşliği kılan emme miktarı, çocuğun midesine inecek kadar emme yeterlidir. Bundan da maksat alınan sütün çocuğun bünyesine dâhil olmasıdır.
Süt devresi içerisinde verilecek gıdanın çocukta meydana getireceği tesire inancın bir başka tezahürü, ihtiyaç anında aranacak sütannesi hususundaki tavsiyede kendini göstermektedir. Hz. Aişe (R.Anha)dan rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) efendimiz:
“Ahmak kadınlara çocuk emzirtmeyiniz”[2]buyurdu.
Enes b. Malik (R.A.)den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) efendimiz:
Ahmak kadınlar, çocuklarınızı emzirmesin! Çünkü süt, etki eder.”[3]
Ziyad es-Sehmi (R.A.)den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) efendimiz:
“Ahmak kadından süt ana yapılmasını yasakladı. Çünkü sütle benzeme meydana gelir.”[4]buyurdu.
Hz.Ömer yanına gelen şaşımsı (R.A.) bir adama:
- Sen filan oğullarından mısın? Diye sordu. Adam da:
- Hayır! Fakat onlar beni emzirdi, dedi. Hz. Ömer (R.A.):
- Sütle onlara benzeme meydana gelir, dedi.[5]
Bütün bu rivayetlerdeki yasağın hikmeti: Sütün çocuğun tabiatına tesir etmesidir. Yani ahmak kadının sütünü emen çocuğun da ahmak olması muhtemeldir. Onun için süt anayı seçerken ahmak olmamasına dikkat etmek gerekir. Maddi ve manevi, her yönden mükemmel süt anne seçmek gerekir. Nitekim Abdullah b. Amr b. Avf (R.A.)nun dedesinden rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) efendimiz:
“Sütannesini Müzeyne kabilesinden yapın! Çünkü onlar ehl-i emanettirler.”[6]
Bütün bu rivayetlerden bu hususta: “ Süt devresinde verilen süt, tabiat ve karakteri değiştirir.”umumi kaidesi oluşmuşdur:
Bu bakımdan bu umumi prensibi kendisimize rehber edinip, hükmüyle amel etmede titizlik göstererek süt annede: Tertemiz bünyeli, asaletli, akıllı, dindar ve güzel ahlaklı olmak, helalden beslenmek gibi vasıflar aramak gerekir. Çünkü haramdan olacak sütte bereket ve hayır olmaz. Bu çeşit sütle beslenen çocuk habis tinete sahip olur.
Şeyh Ebu Muhammed el-Cüveynî merhum, bir gün evine girince, geleceğin “İmamu Ebi'l-Meali”si olacak olan küçük çocuğunu, annesinden başka bir kadını emer bulur. Cüveynî hemen çocuğu kapar, baş aşağı ederek karnını sıkar ve parmağını ağzına sokarak emdiği sütü tamamen kusturur ve:
- Çocuğun ölümünü kolaylaştırsa bile, annesinden başkasının sütünü emdirmek suretiyle karakteri bozulmamalıdır, der. İmam büyüyünce, herhangi bir münazarada diline bir tutukluk gelse, bunu, o sütten midesinde kalan bulaşığın tesirinden bilirdi.
Gayrımüslim, haramdan sakınmayan bir kadın sütannesi tutulmaz. Çünkü onlar şarap içerler, domuz eti yerler. Bu bakımdan, çocuğu bu yedikleri şeylerle besleyeceklerinden korkulur. Neticede etkilenme ve onlara benzeme olabilir. Dahası çocuk, ilgisi sebebiyle gayrımüslim süt annesini sevip onun dinine meyil de edebilir.
Edeb ve terbiye kitaplarına da bu prensip aynen girmiştir. Mesela İznikî şöyle der: Ve dahi sütanaya çocuğu verirse, bir saliha ve akıllı ve aslı pak ve ırkı temiz ve huyu güzel ve itaatkâr kadına emzire. Zira çocuğa huyu tesir eder. Hadis-i şerifte: “Evlad süte göredir.” Buyrulmuştur. Harpûtî Ömer Nâimî ise: Ahmak kadının sütü zarar verir. Gafletle emzirdi isen kustur, der. İmam Gazâlî de: Haramla beslenen kadından meydana gelen sütle beslenen çocuğun, ilerde habis şeylere meyledeceğini söyler.[7]
------------------------------------------------------------
[1]Müslim, 2/1070-1075, No: 1444-1452
[2]Taberani el-Mu'cemu's-sağîr; No:131 1/79.
[3]İbni Adiyy, el-Kamil; 9/180, 6/262-263.
[4]Ebu Davud, Merasil; No: 207; 1/181, Zehebi, Mizanü'l-İtidal, Zeyli Iraki; No: 177- 394; 7/51, San'ani, Sübülü's-selam; 3/218, Beyhaki, Es-Sünenü’l-Kübra; No: 16105-16106-16107-16108; 11/470;Ukayli, Zuafa; No:545; 2/89;
[5]Said b. Mansur, Sünen; No: 997; 1/246, Beyhaki, Es-Sünenü’l-Kübra; No: 16105-16106-16107-16108; 11/470;
[6]Askalani, El-Metalibu’l-aliye, 1/80, No:1710
[7]İhya, 3/72
FANİ DUNYA RADYO FORUM
