Söz Bir Araçtır
İslam medeniyetinde söz sadece bir iletişim aracı olarak görülmemiş aynı zamanda kutsal mesajın taşıyıcılığını yapan bir değer olarak algılanmıştır. İnsan, Allah’ın üst bir noktada konumlandırdığı ve sorumluluk yüklediği özel bir varlıktır, dil ise bu sorumluluğu yerine getirme sürecinde kullanılan etkin bir araçtır, dilin birincil işlevi budur. O nedenle dava insanları gereksiz söz sarf etmekten ve sözün israfından kaçınmışlardır. Dilin ikinci işlevi ise iletişimdir yani insanın kendi türüyle anlaşması ve ihtiyaçlarını ifade edebilmesidir. Bir değer olarak görülen dili doğru kullanmak sorumluluktur, israf etmek, haram fiiller için kullanmak ise vebaldir.
İnsani ilişkilerini kardeşlik ve dayanışma üzerine kuran İslam toplumları ilişkilerinde yakınlığa ve söze büyük ehemmiyet verirler. Zira söz sevgiyi kalpten kalbe taşıyan bir kap, bir araçtır. O yüzden sevgide buluşan fertler sözün israf edilmesine rıza göstermezler.
İslam, anne-babaya hürmet ve saygıyı esas alır ve evlatların ebeveynleri ile ilişkilerini şefkat üzerine kurmalarını tavsiye eder. Kişinin kendisini hayata hazırlayan ebeveynine karşı sorumluluklarını yerine getirmesi, vefa, merhamet ve adalet gibi değerlerin gelişmesine ve nesilden nesle taşınmasına yardımcı olur. Anne-baba ve çocuklar arasında kurulan köprü ise sevgi ve söz vasıtasıyla gerçekleşir.
İslam, Müslümanları kardeşlik akdi ekseninde bir araya getirir ve ilişkileri paylaşım üzerine kurar. Kardeşiniz hakkında ne düşünürsünüz? Ona zarar gelmesini istemezsiniz değil mi? İhtiyaçlarına odaklanırsınız, düştüğünde elinden ilk tutan olmak istersiniz. Aranızda mesafeler olsa da kalbiniz hep onunla çarpar ve yakınlık duyarsınız. Kardeşinize karşı beslediğiniz sevgiyi söz vasıtasıyla ona ulaştırır ve ilişkilerinizi güçlendirirsiniz.
İslam, komşuluk ilişkilerine büyük önem verir.
Resulullahın, “Komşusu aç iken tok yatan bizden değildir” ifadesi, yardımlaşma, empati, adalet ve merhamet gibi değerleri içinde barındırır. Bu değerleri kalpten kalbe taşıyan sözdür, sözün gücüdür.
Müslümanlar insani ilişkilerini yakınlık üzerine kurar ve söze büyük önem verirler. Bu nedenle Müslüman halklar pandemi sürecinde aktif hale gelen dijital iletişime adapta olmakta hayli zorlandılar. İlişkilerini yakın mesafede sürdüren insanlarımız teknolojik araçlar üzerinden yapılan iletişimi kabullenemediler ve kendilerince yöntemler bularak yakınlığı korumaya çalıştılar. Ama zamanın nelere gebe olduğunu ve gelecekte bu araçların hayatımızın hangi noktasında yer alacağını bilemiyoruz…
Fatma Tuncer.
FANİ DUNYA RADYO FORUM
