Helâl olan ve olmayan deniz ürünleri
Soru:
Farklı kişilerden farklı cevaplar alıyoruz. Bunların açıklanmasını sizden talep ediyoruz. Karides, kalamar, ıstakoz, kaplumbağa, kurbağa, yengeç, yılan yemenin hükmü nedir? Bunları açıklamanızı talep ediyoruz. Duanızı istiyoruz. Selâm ve dualarımızla…
Cevap:
Önce bunlarla ilgili iki ayeti ve hadis-i şerifi hatırlayalım. Allah (c.c.) mealen buyuruyor ki:
• “Hem size hem de yolculara fayda olmak üzere, faydalanmanız için deniz avı yapmak onu yemek size helâl kılındı” (Mâide Suresi: 96)
• “İki deniz birbirine eşit olmaz. Bu tatlıdır susuzluğu giderir. İçilmesi kolaydır. Bu da tuzludur, acıdır. Boğazı yakar. Hepsinden de taze et, balık yersiniz.” (Fâtır Suresi: 12)
Bir soruya Peygamberimiz Efendimiz şöyle cevap vermiştir:
• “Onun suyu temiz, içinde öleni helâldir.”
Ebu Dâvûd /Taharet: 41, Tirmizi / Taharet: 52, Nesaî / Taharet: 46, Muvatta / Taharet: 12
Şeklinde cevapla haklarında özel hüküm bulunmayan konulara mübahlığın esas alındığı ve pis şeylerin yenilemeyeceği gibi genel prensipler suda yaşayan hayvanlara dair hükümlerin temelini teşkil eder.
Daima suda yaşayan, hayvanlardan balık türündeki her nevi balık yenilebilir. Yeter ki balık cinsi olsun. Kalkan balığı, sazan balığı, yunus balığı, yılan balığı helâldir.
Balık gibi suda yaşadığı halde balık cinsine dâhil olmayan pis olan diğer su hayvanları helâl değildir. Meselâ karidesler, kalamarlar, kerevitler, ıstakozlar, midyeler, istiridyeler, salyangozlar, kaplumbağalar, kurbağalar, yılanlar ve yengeçler helâl değildir. Bunun sebebi bu çeşit hayvanların yenen kısımlarının pis sayılmasıdır. Mesela karidesin kolestrol deposu olduğu, midye başta olmak üzere kabuklu deniz ürünleri yenilmez.
Su samuru, denizaygırı, deniz domuzu, deniz kaplumbağası gibi balık suretinde olmayan hayvanlar yenilmezler. Bunların avlanmaları da câiz değildir.
Denizde yaşadığı halde balık cinsinden olmayan hayvanlar helâl değildir. Deniz avından maksat sadece balığın her çeşididir. Çünkü Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyuruluyor:
“Allah ve Rasûlü kendilerine iyiliği emrediyor, kötülükten men ediyor, onlara temiz şeyleri helâl, pis şeyleri de haram kılıyor.” (Araf Sûresi: 157) Bir tabip, Peygamber (s.a.v.) Efendimiz’e soruyor. Yaptığı ilacın içine az da kurbağa eti katıyorum bunun mahzuru var mıdır? Diye soruyor. Efendimiz bunu yasaklıyor ve kurbağaların öldürülmesini yasaklıyor. Bu durum kurbağanın yenilmesinin haram olduğuna delildir.
Soru: Ölenin arkasından Kur’an okunur mu? Mevtaya dua etmenin faydası var mı?
Cevap: Dua Allah’ın takdirinin değişmesi için yapılmaz. Dua yapmak kulun vazifesidir. Yapılan duanın kabul olunması veya olunmaması Allah’ın takdiridir.
Ölen kişi ne olursa olsun Allah’ın kuludur. Biz de bu kulun affını veya cezasının hafiflemesini diliyoruz. Allah’ın rahmetinden ümidimizi kesemeyiz. Ölen kişinin kul hakları varsa bunların karşılığı görülecektir. Bildiğimiz dua kapısı açıktır. Bu kapıdan günahkâr da günahı af olunan da geçer. Allah’ın rahmetini engellemeye kimsenin gücü yetmez.
Hâsılı ölen kişinin arkasından Kur’an okunur. Affı talep edilir. Bunun şüphesiz faydası olacaktır.
Mevlüt Özcan.
FANİ DUNYA RADYO FORUM
