İhlâs ve Samimiyet
قُلْ اِنَّ صَلَات۪ي وَنُسُك۪ي وَمَحْيَايَ وَمَمَات۪ي لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَم۪ينَۙ
“De ki: “Benim namazım, (bütün) ibadetlerim, hayatım ve ölümüm (yalnızca) bütün alemlerin Rabbi olan Allah içindir.” (En’âm sûresi, 6/162)
Kendisinden başka hiçbir ilahın olmadığı yüce Allah’a (c.c.) hamd, kendisinden sonra hiçbir peygamber gelmeyecek olan Hz. Muhammed’e salat ve selam olsun.
Bu âyeti kerime her ne kadar Peygamber Efendimizi muhatap almışsa da âyetin kapsadığı mana biz Müslümanları da bağlamaktadır ve bizlere çok önemli olan şu dört hususu hatırlatıp önemine dikkat çekmektedir.
1. Namazı Sadece Allah Rızası İçin Kılmak
İnsanlar görsün diye ya da alışkanlık haline getirildiği için değil de, sadece ve sadece Allah’ın rızası için, şuurlu, bilinçli, huşulu ve okunan ayetlerin manasını düşünerek kılmak. Nitekim bunun zıddı olan, gösteriş için kılınan namazı, Allah-u Teâlâ Münafıkların amellerinden olduğunu Maûn sûresinde haber vererek ne kadar tehlikeli bir durum olduğundan bahsetmektedir: “Yazıklar olsun o namaz kılanların haline, onlar ki kıldıkları namazdan habersizdirler, onlar gösteriş yaparlar.” (Maun; 4-6) Bir diğer âyet-i kerimede ise Münafıkların namaz şekli şu şekilde tasvir edilmiştir; “O münafıklar namaz kılmak için kalktıkları zaman tembel tembel kalkarlar, insanlara gösteriş yaparlar ve namazda Allah’ı çok az zikrederler.” Bu tür tehlikeli durumlara düşmemek için biz Müslümanların namazımızı sadece Allah rızası için kılması, namazda Allah’tan başka hiçbir dünyalık şey düşünmemesi, samimi, huşulu, acele etmeden ve ta’dili erkâna uyarak kılması gerekmektedir. Ancak bu şekilde farziyeti yerine getirmiş ve ecir almış oluruz. Aksi takdirde kıldığımız namaz bir paçavra gibi yüzümüze fırlatılır ve bize sevap getireceği yerde üzerimize vebal olarak kalır. Namaz kılan müminlerin özellikleri Allah-u Teâlâ tarafından şöyle tasvir edilmiştir; “O müminler ki namazlarını huşu içerisinde kılarlar.’’ (Mü’minun; 2) Huşu içerisinde kılmak; sadece Allah’ın rızası için, Allah’ın huzurunda kıyam ediyormuş gibi, içten ve samimi bir şekilde kılmaktır. Âyetlerin devamında ise; “O müminler ki namazlarını muhafaza ederler.” (Mü’minun 9) buyrulmaktadır. Muhafaza etmekten kasıt; namazlarını hiç aksatmadan ve namazlarına dünyalık bir şeyin girmesine izin vermeden sadece Allah’ın rızası için, içten, samimi ve ihlâslı bir şekilde, sanki Allah’ı görüyormuşçasına kılınan namazdır.
2. Kurbanı Sadece Allah Rızası İçin Kesmek
Ayette geçen ‘nusuk’ kelimesi çoğu tefsir âlimlerine göre kurban olarak açıklanmıştır. Bir kısım âlimlere göre ise ibadetler olarak da açıklanmaktadır. Kurban keserken niyetlerimizin sadece ve sadece Allah’ın rızası için olması şarttır.
Nitekim bir kişi kasten Allah’ın adını anmadan kurban keserse o hayvan leş olur yenmez. “Kesilen kurbanların etleri ve kanları Allah-u Teâlâ’ya ulaşmaz, Allah’a ulaşan sadece sizin takvanız (halis niyetleriniz)dir’’ (Hac;37) Şayet Allah’ın dışında başka bir varlığa kurban kesilecek olunursa Allah muhafaza kişiyi dinden çıkartacak kadar büyük bir şirke düşülmüş olunur. Meselenin ciddiyetinin daha iyi anlaşılabilmesi için küçücük bir sinek yüzünden cehenneme giden adam’ın kıssasını zikretmekte fayda vardır;
Tarık b. Şihab (r.a) Peygamber efendimizin şu kıssayı anlattığını rivayet eder; “Bir sinek yüzünden adamın biri cennete, diğeri de cehenneme gitmiştir’’ sahabeler; “bu nasıl oldu ey Allah’ın Rasulü?’’ dediler. Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: “İkisi beraber bir şehre uğradılar, bu şehrin halkının oradan geçen her kişinin mutlaka kurban takdim etmesi gereken bir putu vardı. Birine, “bir kurban takdim et” dediler o da; “takdim edecek hiçbir şeyim yok ki” dedi. Onlarda; “hiçbir şeyin yoksa en azından bir sinek kurban et” dediler. O da bir sinek kurban etti ve yolunu serbest bıraktılar. Allah (c.c.) bu kişiyi o amelinden dolayı cehenneme attı. Diğerine de; “sende bir kurban takdim et” dediler. O da; “ben Allah’tan başka hiçbir varlık için bir sinek dahi kurban etmem” dedi. Bunun üzerine onunda boynunu vurdular. Bu adamı ise Allah o amelinden dolayı cennetine koydu.” (Ahmed b. Hanbel)
Bu hadisten de anlıyoruz ki Allah’ın dışındaki varlıklar için kesilen her çeşit kurban, kişiyi cehenneme götüren büyük şirklerdendir.
3. Hayatın Allah İçin Tertip Edilmesi
Bu ayette zikredilen hususlardan en kapsamlı olanı bu maddedir. Bu husustan anlıyoruz ki, bizlerin hayatını İslam dini beşikten mezara kadar kapsamaktadır. Müslüman kişi doğduğunda kulağına okunan ezanla bu din ile tanışır, öldüğü zamanda o okunan ezanın namazı olan cenaze namazıyla bu dünyadan uğurlanır. Bu ezan ve cenaze namazının arası olan hayatını ise Allah’a kullukla doldurması ve her bir Müslümanın hayatını İslam’ın önerdiği hayat şartlarına göre biçimlendirmesi gerekir. Mesela; konuşurken, okurken, yazarken, çalışırken, ticaret yaparken, evlenirken v.s. aklımıza gelebilecek her türlü hayatta karşılaştığımız meselelerde Allah’ın rızasını gözetmemiz gerekir. Acaba bu yaptığım işten dolayı Allah benden razı olur mu yoksa bana kızar mı? Diye kendi kendini hesaba çeker de Allah’ın razı olacağı işleri yapıp razı olmayacağı işlerden de kaçınırsa işte o zaman takva sahibi olup, hayatını Allah’ın razı olacağı bir hayat haline getirebilir.
Ebu Ya’le’nin rivayet ettiği bir hadiste Peygamber efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur; ‘’Akıllı kimse nefsini hesaba çeken ve ölüm ötesi için amel yapan kimsedir. Aciz kimse ise nefsini hevasının peşine takan (canının istediği gibi hesapsız, kitapsız, kafasına göre yaşayan) ve Allah adına boş temennilerde bulunan kimsedir.’’ (Tirmizi)
Bir öğretmen öğrencilerini, bir patron işçilerini ve bir anne yavrularını nasıl denetliyor ve hata yapmamaları için elinden geldiği kadar çaba sarf ediyorsa her bir Müslümanın bundan daha fazla kendi kendini hesaba çekip onu terbiye etmesi gerekir. Nefsini serbest bırakıp heva ve hevesine göre yaşadığı an, onun helak olduğu andır. Çünkü ayette de geçtiği üzere nefis çokça kötülüğü emreder. Rabbim bizi göz açıp kapayıncaya kadar dahi nefsimizle baş başa bırakmasın.
4. Allah’ın Razı Olacağı Bir Hal Üzere Ölebilmek
Allah’ın razı olacağı bir hal üzere ölmek ne zaman ve nerede olursa olsun hiç fark etmez. Allah’ın razı olacağı bir hayat sürdüren kişinin hayatının son anını aynı yaşantısında olduğu gibi Müslüman olarak sona ermesi, dostların en yücesi olan Refiku’l-Ala’ya mü’min olarak kavuşmasıyla olur.
Sırf Allah’ı razı etmek için ölmek ise ölümlerin en güzeli ve en muhteşemi olan şehadet şerbetini yudumlayarak şehid olarak bu dünyadan ebedi saadet ve mutluluk diyarına uçmaktır. Zaten şehadet Peygamber Efendimizin de arzuladığı işin en zirvesi, en uç noktası, İslam yiğitlerinin ulaşmak için birbirleriyle yarıştığı ve sadece Allah’ın seçkin erlerinin ulaşabildiği yüce bir makamdır.
Madem ölüm tek bir defa olacak o da neden Allah için olmasın. Rabbim cümlemize ibadetlerimizi ve hayatımızı kendi rızasına uygun bir şekilde, ihlâslı ve samimi yapabilmemizi ve ölümlerin en hayırlısı olan şehadet şerbetini içerek Allah’ın huzuruna çıkabilmemizi nasip ve müyesser eylesin.
Amin.
FANİ DUNYA RADYO FORUM
