FITRAT VE TERBİYE
Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurur: “Her doğan fıtrat üzere doğar. Sonra anne babası onu Yahudi, Hristiyan veya Mecusi yapar.”1 Efendimiz; ırk, renk, cinsiyet farkı olmaksızın her çocuğun iyiyi kabullenmeye meyilli yaratıldığı gibi, onun eğitilmeye de ne kadar hazır bir yapıda yaratıldığına da dikkat çekmektedir.
Her anne baba, çocuğuna değer verir ve onu terbiye etmek ister. Bununla birlikte anne ve baba, çocuklarının sahibi değil, emanetçisidir. Emanet olduğuna göre, çocukları üstünde istedikleri gibi bir tasarrufta bulunma hakkına da sahip değillerdir. Ölçüleri Allah rızası doğrultusunda olmalıdır.
Anne babalık, sadece çocuğun temel ihtiyaçlarını karşılamakla sınırlı değildir. Bunun çok ötesinde “insan yetiştirme” vazifesidir. Çocuklarını Allah’ın rızasına uygun yetiştirmeyenler, hesap günü hem kendileri hem de çocukları hüsrana uğrayacaklardır.
Konu fıtrat olunca, en güzel örnek Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem’dir. O, insanı öyle güzel okur ki, O’nun süzgecinden geçen huzuru ve saadeti bulur. Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem’in çocuklarla iletişimini incelediğimizde, onları muhatap alıp bir birey yerine koyduğunu görüyoruz. Fikirleri anne ve baba tarafından değer gören ve duyguları dinlenen çocuklar, kendileri için harcanan emeğe olumlu tepki vereceği aşikârdır. Bu bağlamda Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem’in çocuklara selam vermesi2, hatırlarını sorması3, tercihlerini öğrenmesi4, Yahudi bir çocuğu dine davet etmesi5, çocukların kendisine biat etmesine izin vermesi6, onlara sır vermesi7 dikkate şayandır.
Eğitimin ilk basamağı, çocuğu tanımaktır. Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem, her sahabiyi özellikleriyle kabullenmiş, bulunmayan hasletleri nedeniyle kınama, azarlama gibi yollara başvurmamıştır. Kiminin cesaretini, kiminin sakinliğini, kiminin cömertliğini, kiminin hayâsını ön plana çıkarmıştır. Ne Ömer mizaçlı birisini Ebubekir mizaçlı birisine ne de Ebubekir mizaçlı birisini Osman mizaçlı birisine davet etmiştir. Bundan dolayı adeta gökyüzünde parlayan bir yıldız gibi nesillere kılavuz olabilmiştir.
Günümüz ailelerinin pek çoğu ise, çocuğunda var olanı sıradanlaştırarak, olmayanı oldurtma hırsına kapılmaktadır. Örneğin; hareketli bir çocuğu mum gibi yapmaya, sesiz sakin bir çocuğu da konuşkan bir çocuk yapmaya çalışmaktadır. Oysa gerçek anne ve baba olmak, fıtratına saygı duymak ve o doğrultuda emek verip terbiye etmektir. Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem’in şu altın öğüdünü hatırımızdan çıkarmamalıyız: “Hiçbir anne baba, çocuğuna güzel bir terbiyeden daha kıymetli bir bağışta bulunmamıştır.”8
-------------------------------------------------------------------------------------------------
1 Müslim, kader, 22
2 Müslim, selam, 15
3 Buhari, edeb, 81
4 Tirmizi, ahkam, 21
5 Buhari, merda, 11
6 Müslim, adab, 25
7 Müslim, fedaiu’s-sahabe, 68
8 Tirmizi, birr, 33
FANİ DÜNYA FM
