İnsan Hakları Evrensel Beyannâmesi’nden 15 Asır Önce
Allah Teâlâ, ilk peygamberi Hz. Âdem’den itibaren gönderdiği dinin asıl hâli insanlar tarafından bozulunca yeni bir peygamber göndererek dinini, yeniden insanlara bildirmiştir. Allah katında din tektir, değişmemektedir ve mükemmeldir. Ancak toplumların sosyal ve kültürel açıdan olgunlaşmasına paralel olarak dinini, son peygamber Hz. Muhammed’e (sallallâhu aleyhi ve sellem) kadar çeşitli merhalelerden geçirerek göndermiştir. İslâmiyet ile din, son ve mükemmel şeklini almıştır.
Hz. Muhammed (sallallâhu aleyhi ve sellem), son ve yeni dinin peygamberi olarak, yeni bir dünya düzeninin kurucusudur. Bütün değerleri bozulmuş dünya karşısında dimdik durarak İslâm’ın istediği düzeni kurmuştur.
Bu bölümde, Resûlullah’ın (sallallâhu aleyhi ve sellem) Müslüman toplumu oluşturmak için bildirdiği, açıkladığı ilkelerden bazıları verilmeye çalışılmıştır. Aslında O’nun getirdiği ilkeler; Kur’ân’ın açıklaması ve Kur’ân’ı yaşayarak göstermekten ibarettir ve hayatın her alanına yayılmıştır. Bu sebeple burada verilen örnekler, Müslüman fert ve toplumun kimliğini ortaya koyan ölçülerin sadece bir kısmıdır. Onların hepsini böyle bir çalışmada biraraya getirmek mümkün değildir.
Aşağıdaki ilk iki başlık altında Peygamber Efendimiz’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) bildirdiği ilkeleri genel olarak özetleyen hadîslere yer verilmiştir.
İnsan Hakları Evrensel Beyannâmesi’nden 15 Asır Önce
Zamanımızdan asırlar önce Peygamber Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) hacca gittiğinde orada bulunan yüz bini aşkın hacıya Arafat Dağı’nda bir konuşma yaptı. Buna “Veda Hutbesi” denir. 1948 yılında ilân edilen insan hakları beyannamesinden on beş asır önce Peygamberimiz’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) insan haklarını ortaya koyması bakımından bu hutbe ayrı bir önem taşır. Dünyada kimsenin bu gibi değerlerden haberi yokken Resûlullah Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem), Kıyamet’e kadar önemini kaybetmeyecek esaslar getirerek yeni bir dünya oluşturmuştur. Aşağıda maddeler hâlinde sıraladığımız hutbenin esasları, O’nun bildirdiği ilkeleri genel olarak özetlemektedir:
* Canınız, malınız, namusunuz kutsaldır.
* Benden sonra geçmişinize dönerek birbirinizin boynunu vurmayın.
* Kan davaları kalkmıştır.
* Her türlü faiz kaldırılmıştır. Faizcilik yasaktır. Cahiliye devrinden kalma bu çirkin işlemlerin her türlüsü ayağımın altındadır. Borçlular alacaklılarına yalnız aldıkları parayı ödeyeceklerdir. Ne haksızlık ediniz, ne de haksızlığa uğrayınız.
* Kimin yanında bir emanet varsa onu sahibine versin. Hediyeler de hediye ile karşılanır.
* Kadınların haklarını gözetin. Kadınlar size Allah’ın emanetidir. Sizin kadınlar üzerinde haklarınız olduğu gibi kadınların da sizin üzerinizde hakları vardır. Örf ve âdete göre onların her türlü yiyecek ve giyecek ihtiyacını karşılamak erkeklerin görevidir.
* Kadınlar erkeklerin aile şerefini hiç kimseye çiğnetmemelidirler. Eşlerinin hoşlanmadığı kimseleri eve almamalıdırlar. Onların izni olmadıkça malından başkalarına vermeleri helâl değildir.
* Kölelerinize (hizmetçilerinize) yediğinizden yedirmeye, giydiğinizden giydirmeye çalışın. Asla onlara eziyet etmeyin. Çünkü onlar da Allah’ın kullarıdır.
*Hepiniz Âdem’in (aleyhisselâm) soyundansınız. Âdem (aleyhisselâm) da topraktan yaratılmıştır. Hiç kimsenin başkaları üzerinde üstünlüğü yoktur. Şeref ve üstünlük ancak takva (Allah’ın emirleri konusunda hassas olmak) iledir.
* Müslüman Müslüman’ın kardeşidir. Böylece bütün Müslümanlar kardeştir. Herkes eşit hakka sahiptir. Din kardeşinize ait olan herhangi bir şeyi, bir hakkı çiğnemek helâl değildir.
* Haksızlık yapmayın, haksızlığa da boyun eğmeyin. Başkalarının malını zorla ele geçirmeyin.
Hz. Muhammed (sallallâhu aleyhi ve sellem), sözlerinin sonunda şöyle buyurdu: “Bu nasihatlerimi burada bulunanlar bulunmayanlara bildirsin. Ey Müslümanlar! Yarın beni sizden soracaklar. Ne dersiniz, Allah’ın elçiliği görevini yerine getirdim mi?”
Bunun üzerine oradakiler: “Evet, yemin ederiz ki görevini yaptın. Bize nasihatte bulundun. Biz şahidiz.” dediler.
Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) de “Şahid ol ya Rab! Şahid ol ya Rab! Şahid ol ya Rab!” buyurarak hutbesini bitirdi.
FANİ DÜNYA FM
