Çocuğum Üstün Zekalı
Çocuğunuz akranlarına göre erken yaşta konuşmaya başlamışsa, daha 3-4 yaşlarında kendiliğinden okumaya geçmişse, dili etkili bir iletişim vasıtası olarak kullanabiliyorsa, geniş bir kelime hazinesi varsa, kelimeleri doğru telaffuz ediyor ve konuşurken beden dilini kullanmaya fazlaca ihtiyaç duymuyorsa, edatları, bağlaçları cümle içinde uygun yerde kullanabiliyorsa…
Eğer çocuğunuz bebekliğinden beri çok az uykuya ihtiyaç duyuyorsa, giydiği atletlerin etiketlerini sürekli kesmek zorunda kalıyorsanız ya da minicik ayakları, ayakkabının içinde bir türlü rahat edemediğinden çoraplarını dikişsiz olanlardan seçmeniz gerekiyorsa, parfümünün kokusunu duyduğunda kimin gelmekte olduğunu söyleyebiliyorsa, bardakla ikram edilen meyve suyunun hangi marka olduğunu ayırt edebiliyorsa…
Her an kıpır kıpır ve araştırma halindeyse, sürekli olarak anne babasını peşinde koşturan, günlerce onların zihnini meşgul edecek içinden çıkılmaz girift sorular soran, bilinmezlikler üzerine merakla giden, ‘hayır’ kelimesini cevap olarak kabul etmeyen bir çocuğunuz varsa…
Ölümü, ölümden sonrasını, nasıl yaratıldığımızı araştıran, soyut kavramlar üzerine düşünen, uzay, sonsuzluk ve ötesi hakkında kafa yoran, haksızlığa tahammülü olmayan, yüksek adalet duygusuna sahip bir çocuğunuz varsa…
Bitmek tükenmek bilmeyen bir merakı varsa, sonu gelmeyen sorular soruyor konunun ayrıntıları üzerinde sizinle tartışıyor, meselelere farklı bakış açıları ve yorumlar getirebiliyorsa, küçük yaşlardan itibaren kelimelere ya da rakamlara fazlaca ilgisi varsa, kendiliğinden işlem yapmaya geçtiyse, kuvvetli bir hafıza ve ezber yeteneğine sahipse, gittiği bir mekanı en ince ayrıntılarına kadar hatırlayıp yerini tarif edebiliyorsa, geniş bir hayal gücü ve betimleme yeteneği varsa, farklı dillere merak duyarak kendine ait bir konuşma dili geliştirdiyse…
Karmaşık ve girift şeylerden hoşlanıyorsa, alet ve makinaların nasıl çalıştıklarını inceliyor ve aldığınız her arabayı parçalarına ayırıp yeniden çalıştırıyorsa, keskin gözlemler yaparak çevresindekileri şaşırtan isabetli tahminlerde bulunuyorsa, akranlarından daha çok yaşça kendinden büyük olanlarla birlikte olmaktan hoşlanıyorsa…
Sorumluluk hissi kuvvetli, kendini başarıya konsantre etmiş, motivasyonu yüksek, mükemmeliyetçilik duyguları taşıyan estetik duyarlılığı erken yaşta gelişmiş ve üst düzey zevklere sahip bir çocuğunuz varsa, giydiğiniz kıyafetin uyumlu olup olmadığını size yakışıp yakışmadığını, rengini, şeklini eleştiriyor, güzel olana değerli olana hak ettiği kıymeti verebiliyorsa…
Arkadaşlarıyla birlikteyken lider rolünü üstlenen, grubu motive ederek peşinden sürükleyen, isteklerini çevresindekileri ikna ederek yaptırtma gücüne ve üst düzey bir özgüvene sahip olan, mücadeleci, hırslı fakat bir o kadar da empati duygusu kuvvetli, başkalarının acılarına kendi acısı gibi yaklaşan bir çocuğunuz varsa ve onun duygusal olarak aşırı hassas olduğu konular varsa, kırılan ağaç dalları ya da yağmurda ıslanan kedi yavruları için günlerce üzülüp çevre duyarlılığımızla ilgili farklı projeler geliştirebiliyorsa…
O zaman üstün zekâlı bir çocuğa sahipsiniz diyebiliriz. Elbette bir çocuğun üstün zekâlı sayılabilmesi için bu özelliklerin hepsine birden sahip olması gerekmiyor. Ancak saydığımız veriler, bu öğrencilerin tanılanmasında en belirgin kriterleri oluşturuyor. Fakat asıl önemli olan, bu çocuklarımızın erken tanılanması ve onların bireysel özelliklerine uygun bilgi ve beceri içeren programların uygulandığı eğitim kurumlarıyla buluşturulması. Çünkü zekâ, da tıpkı kullanılmadıkça körelen bir uzuv gibidir. Uygun teknikler kullanılarak uyarılmazsa yavaş yavaş fonksiyonunu yitirerek atıl kalacaktır. Ama bu karşılaşabileceklerimizin en kötüsü değil.
Onlar eğer kendilerine sosyal değer ölçüleri kazandırılmayan, genel geçer ahlaki kuralların öğretilmediği, bencil, sevgi ve saygıya dayalı otoritenin olmadığı bir ortamda, sırf rekabet ve kazanma hırsıyla yetiştirilirlerse o zaman topluma; kendileriyle aynı şartlarda yetişen herhangi bir bireyin verebileceğinden çok daha fazla zarar verebiliyor, büyük yıkımlara ve mağduriyetlere sebep olabiliyorlar.
Tıpkı bir ülkenin yer altı maden kaynakları gibi üstün ve özel yetenekli bireyler de bir milletin zenginlik kaynağıdır. Her bireyin, üstün yetenekli olsun ya da olmasın topluma bir katkısı, gerçekleştirmesi beklenen bir hayat amacı vardır. Bireyler, ailelerinden getirdikleri genleri ve aldıkları eğitim ve çevre şartlarının etkisiyle şekillenen zihinsel potansiyelleriyle hayat amaçlarını gerçekleştirmeye çalışırlar. Bu yolda hepimizin topluma farklı katkıları olur. Her birey kendi yetenek ve donanımları doğrultusunda bu katkıyı sağlar. Bu süreçte hepimiz kendi dışımızdaki insanların görüş ve fikirlerine ihtiyaç duyarız. Üstün zekalı ve özel yetenekli bireyler diğer insanlardan biraz daha farklı, kendilerine has bir gözle hayata bakar ve sorunlara daha etkili, kısa ve kesin çözüm yolları üretebilirler.
Sosyal, siyasal, kültürel, ekonomik, politik ve estetik alanların hepsinde de onların bize kazandıracakları farklı bakış açılarına ihtiyacımız var.
Nihal Karagöz
Üstün Zekâlılar öğretmeni
FANİ DUNYA RADYO FORUM
