Gönderen Konu: Gençlik ve Moda (Okunma sayısı 681 defa)

KOYLU · « : Kasım 26, 2023, 08:24:53 ÖÖ »

Gençlik ve Moda

MODANIN TARİHİ

Moda, belirli bir süre bir şeye karşı toplumca gösterilen aşırı ve yaygın düşkünlük olarak tanımlanabilir. İnsanların kıyafetleri farklı kombin etme isteği ve her zaman daha yenisini tercih etmesi moda kavramının oluşmasında pay sahibidir. İlginçtir ki moda olan şeylerin güzel ya da kullanışlı olması da zorunlu değildir. Yapılan araştırmalar modanın tarih öncesi çağlara kadar uzandığını göstermektedir. Mesela Orta Çağ öncesi Mısırlılar ince ve havadar kumaşları seçerken, Sümerler manto benzeri elbiseleri, Antik Yunanlar ise vücuda sarılan kumaşlarla giyinmeyi tercih etmişlerdir.

Moda her ne kadar bir toplumdaki giyinme anlayışını ifade ediyor gibi görünse de; evimizdeki mobilyadan perdeye, kullandığımız aksesuarlardan sosyal aktivitelerimize hatta düğün, nişan törenlerimize kadar her şey modanın farklı alanlardaki izdüşümüdür.

ASR-I SAADETTEN ÖRNEKLER

Giyim kuşam zamana ve bölgeye göre değişiklik gösterebilir. Müslümanlar için Kur’an ve Sünnetin çizdiği helallik sınırını aşmadığı sürece uygundur. Ne var ki İslam’da bunun adı moda değil “örf”tür. İslami çerçeve içinde kaldığı sürece değişik biçimlerde ortaya çıkabilir. Allah azze ve celle dünya nimetlerini insan için yarattığını (Araf, 32), insanın da fıtri olarak bu nimetlere düşkün olduğunu (Âl-i İmran, 14) belirtmiştir. Nitekim Asr-ı Saadet’te siyah-beyaz bir hayattan ibaret değildi. Düğünler, (Arap yarımadasının İslamlaşmasından sonra da devam eden) panayırlar, elbise, takı vs. mevcuttu.

Mesela altın işçiliği çok ilerlemişti. Ebu Cehil’in karısı Ümmü Cemil’in (İslam düşmanlığına adadığı) dillere destan bir gerdanlığı vardı. Yine Hz. Zeyneb’in Bedir’de esir düşen kocasının fidyesi olarak gönderdiği Hz. Hatice’nin gerdanlığı ve Hz. Ayşe’nin kaybedip aradığı gerdanlıkları hadislerden bilmekteyiz. Ticaret çok ileri bir seviyedeydi ve kervanlar renk renk ipek elbiseler getiriyordu. Evlerin hepsi aynı tip değildi. Koku, misk kültürü çok gelişmişti.

Asr-ı Saadet ve güzel giyinmek denince Musa’b Bin Umeyr radiyallahu anh akla gelir. O, Mekke’nin zengin ailelerinden olup yakışıklı bir gençti. Çok güzel giyinir ve en güzel kokuları sürerdi. Mekkeliler onu hayranlıkla seyrederlerdi. Onun İslam’ı seçtikten sonra yaşadıkları tüm Müslümanlara ve özellikle de gençlere bir cennet aynasıdır ve bilinmesi, örnek alınması gereken bir hayattır.

Bir gün ashabdan biri dağınık bir kıyafetle Rasulullah’ı aleyhisselam ziyarete gitmişti. Allah Resulü aleyhisselam ona malı mülkü olup olmadığını sordu. Evet cevabını alınca “Allah sana mal mülk ihsan etmişse O’nun nimetinin ve ikramının eseri üzerinizde görünsün” buyurmuştu. (Ebu Davud, Libas 14)

Rahmet peygamberi “giydiği bir elbiseyi hemen çıkarıp yenisini giymeyi arzulamazdı. Eskimeye yüz tutmuş rengi soluk elbiseyi bile giymiştir. Yamalı elbise de giymiştir.”

(Müslim, Libas 35) Hadislerden anlaşılıyor ki imkanlar elverdiğinde israfa kaçmadan yeni giysiler giymek caizken; yine ekonomik durumlar elvermediğinde kıyafetleri eski de olsa kullanmak Allah Resulünün hayatıyla örneklendirilmiştir. Günümüzde rengi solmuş veya yamalı elbise giymeyi; kıyafetlere gerekli durumda küçük bakımlar yapmak (fermuar yenileme, yakayı iç dış yaptırma) ve moda uğruna değiştirmeyip eskiyene kadar kullanmak şeklinde anlasak yanlış olmaz kanısındayım.

Müslümanın kıyafetini seçerken göz ardı etmemesi gereken birkaç hadis paylaşayım:

“Rasulullah aleyhisselam kadın gibi giyinen erkeğe, erkek gibi giyinen kadına lanet etti.” (Buhari, Libas 61)

“İpek ve altın ümmetimin kadınlarına helal, erkeklerine haram kılınmıştır” (Buhari, Libas 25)

Allah Resulü aleyhisselam “Allah, kıyamet gününde, böbürlenerek elbisesini yerde sürüyen kimsenin yüzüne bakmaz.” (Buhari, Libas 1,2) buyurarak kıyafetin gösteriş ve kibir için giyilmemesi konusunda uyarmıştır.

Yine bir uyarı da “Cehennemliklerden henüz görmediğim iki grup vardır: Bunlardan biri, sığır kuyrukları gibi kırbaçlarla insanları döven bir topluluktur. Diğeri, giyinmiş oldukları halde çıplak görünen (dar veya bir kısmı kapalı bir kısmı açık giyinen veya şeffaf elbise), başkalarını da kendileri gibi giyinmeye zorlayan ve başları deve hörgücüne benzeyen (saçı topuz yapmak) kadınlardır. İşte bu kadınlar cennete giremezler. Hatta onun çok uzak mesafeden hissedilen kokusunu dahi alamazlar” (Müslim, Cennet 52) şeklindedir.

Giyim kuşamdaki düzenlemelere ek olarak, müminin dış görünüşüyle alakalı birtakım prensipler de getirilmiştir. Saçı olanın bakımına özen göstermesini isteyen Efendimiz (Ebu Davud, Tereccül 3), yarı tıraşlı bir çocuk gördüğünde “Ya tam tıraş edin veya tamamen saçlarını bırakın!” buyurmuştur. (Ebu Davud, Tereccül 14) Ayrıca Kadınların Allah’ın yarattığı şekli bozarak yüzlerinin ve kaşlarının kıllarını almaları, güzel görünsün diye dişlerini seyrekleştirmeleri, peruk takmaları yasaklanmıştır. (Buhari, Libas 82-87)

Unutulmaması gereken husus; Müslümanlar kendi giyimlerini kendileri tespit etmeli ve başkalarına benzemekten kaçınmalıdırlar. Hadis-i şerifte: “Kim bir kavme benzerse o da onlardandır” (Ebu Davud, Libas 4) buyrulmaktadır.

GÜNÜMÜZDE MODA

Başkalarının modasını izlemenin çok tehlikeli sonuçları vardır. Günümüzde moda eskiden olduğu gibi doğal bir seyir takip etmiyor. Belirli çevrelerin yönlendirmesiyle gelişip şekillenmektedir. Bu kapitalist güçler kendi mallarını satmak için sürekli yeni bir moda üretiyor. İşbirliği yaptığı TV ve dergiler bunları yılın modası, mevsimin modası diyerek sunuyor. Farkına varmadan insanlar bu sözde modaların içinde buluyorlar kendilerini.

İkinci moda çıkıncaya kadar aldığını eskitemeyenler bu yeni moda akımıyla eskileri çöpe göndererek (biraz vicdanı rahatsız olanlarsa eski modaları fakirlere vererek) israfın âlâsını yapıyorlar.

Özellikle gençleri psikolojik bir hastalık boyutuna, taklit ettiklerini her konuda beğenme hatasına sürüklüyor. Yeme biçimi (fast food), sofra düzeni (bıçak-kaşık düzeni), ev dekorasyonu (heykel, biblo, abartılı eşyalar), görgü kuralları, kısaca bakış açısı bir taklitten ibaret olur. Taklit eden kendini küçük, taklit ettiğini büyük görür. Sürekli kendi değerlerinden kaybeder. Bir adım ötesin de ise artık inancı taklide başlar…

Eskiden halk arasında “ehli dünya” denen, dini hassasiyeti bulunmayan kesime bugünlerde gıpta ile bakar olduk. Mo-da diye bir çırpıda dudaklarımızdan dökülen iki hece, bizi bizden yüzlerce yıl uzağa attı. Önceleri tüm birikimlerini kendilerine ayırmayan, çevrelerindeki ihtiyaç sahiplerini düşünen, hatta hayvanlara bile yardım vakıfları kuran bir sevgi ve infak toplumuyduk! Şimdilerde ise ana babaların derdi “Çocuğuna marka giydirme, özel okullarda okutma ve en az bir müzik aleti çalmalarını sağlama”. Toplumca kaptırdık gidiyoruz, bakalım nereye kadar. “Tesettür modası”, “İslami beş yıldızlı tatil”, “düğün modası”, “dizi, yemek programları modası”, “baby showerlar”…

İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.

RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

Gönderen Konu: Gençlik ve Moda (Okunma sayısı 681 defa)

KOYLU

Gençlik ve Moda

BENZER KONULAR