İsraftan Kaçınmak
Malı, Allah Teâlâ’nın uygun görmediği, yasakladığı yerlere dağıtmaya harcamaya (israf) denir.
İsraf haramdır. Kalbin hastalığıdır. Yani manevî bir hastalıkdır. Dinimiz hasisliği, cimriliği kötülediği gibi bir çok ayet-i kerime ve hadis-i şerife ile de israfı zem etmişdir.
Buna mukabil Kur’an-ı Kerim’in pek çok yerinde ihsân edenler (muhsin) ler medhedilmiştir.
Kur’an-ı Kerim’de Firavn’ı kötülerken; (O israf edenlerden idi) ve Lût aleyhisselâmın kavmine (Siz israf eden kavimsiniz) denmektedir.
Kıyamet gününde, herkes dört suale cevab vermedikçe hesabdan kurtulamayacakdır.
“Ömrünü nasıl geçirdiği, ilmi ile nasıl amel etdiği, malını nereden, nasıl kazandığı ve nerelere harcadığı, cismini, bedenini nerede yorduğu ve hırpaladığı.”
Masraf açıyor bahanesiyle her sene otomobil değiştirmek, ev eşyaları kullanılabilir vaziyette olduğu halde (mobilya perde vesaire) sebebsiz yere değiştirmek, lüzumundan fazla meyve suları, kola ve emsali, hep israfdır. En yakın yerlere gitmek için bile hep vasıta kullanmak, yürümemek hep israfdır. Evdeki yiyecek maddelerini ister yemek, ister meyve vesaireyi muhafaza etmeyib çürütmek, kokutup atmak, lüzumundan fazla yemek ve meyve çeşidini bir seferde yemek hep israf cümlesindendir. Sigara kullanmak, hele lüks pahalı Avrupa sigaraları kullanmak, gösteriş için sık sık elbise dikdirmek ve gene gösteriş için çok para harcamak hep israfdır.
Sonra lüzumlu lüzumsuz devamlı telefon konuşmaları yapılmaktadır. Hatta şimdi cep telefonları çıktı. Kolayca konuşulduğu için çok rağbet görüyormuş. Beş misli ücretli olmasına rağmen, fakir zengin herkes onunla görüşüyor.
Yani kimsenin umurunda değil.
Şükredilmediğinde malın bereketi kalmaz. Sel götürür, yel götürür elde bir şey kalmayıverir. Bankaların kölesi haline gelir, eline altın geçse tuz buz olur. Verdiği aldığı faizlerle manen zarar gördüğü gibi malı mülkü de erir gider. Üstelik de borçlu kalanlar pek çokdur. İş işten geçdikden sonra üzülmenin bir faidesi olmaz. Bugün bir çok müesseseler büyük nedamet, peşimanlık içinde bocalayıb durmakdadırlar.
Günümüzde zengin görünme hastalığı kol gezmektedir. Dar gelirliler dahi hanımlarına karşı aynı tavrı taşımaktadırlar, ne istenirse borç harç temin ederek hemen yerine getirirler. Halbuki ailesine karşı samimi bir hava içerisinde; “Hanım! Bu istediğini alamam, bizim bütçemiz buna müsaid değildir. Fırsat olursa belki ileride alabilirim” demelidirler. Bu sözleri işiten ailesi intibaha gelir yani uyanır her şeyi cesaretle isteyemez. Böylece aile arasında muvazene ve istikrarlı bir hayat yaşanır. En lüks yerlerde içkili çalgılı düğünler yapılmakta.
– “Şu kimse o oteldeki muhteşem düğünde şu kadar milyon para harcadı, gelinine yahud kızına şu kadar milyon takı (ziynet) taktı” denilmektedir. Halbuki itidal, tevazu yolunu bırakıb da azgınlık yolunu tutanlar ne kötü insanlardır. Bunlar o kadar israf bataklığında yüzdükleri halde bir hayır müessesesine çıkarıp da en ufak bir şey veremezler. Çünkü kalb ve gönül alemleri kapkara olmuş nasibsizlerdir. Bu gibi hareketler hatalı görülüb tenkit edileceği yerde hoş görülmektedir.
Bu gibi hareket ve israflar akl-ı selim sahibleri nazarında hoş karşılanmaz ve fakir fukaranın husûmetini celb eder.
İslamiyetde her şey hududlandırılmıştır. Kimsenin lüzumundan fazla israf etmeye selahiyeti yokdur. Hatta bir kişi göl kenarında abdest alacak olsa, fazla su harcayamaz.
Sâdık Dânâ
FANİ DÜNYA FM
