Gönderen Konu: Yusuf Suresi (Okunma sayısı 732 defa)

fanidunya NET · « : Ocak 29, 2024, 08:28:03 ÖÖ »

Yusuf Suresi

Yusuf suresi, Kur’an-ı Kerim’deki sıralamada on ikinci, iniş sırasına göre elli üçüncü sure olup 111 ayetten oluşmaktadır. Surenin tamamı Mekke döneminde Hud suresinden sonra nazil olmuştur. (İbn Âşur, Tefsiru’t-Tahrir ve’t-Tenvir, Tunus, 1984), 12/197.) İlk üç ayetiyle yedinci ayetinin Medine’de nazil olduğuna ilişkin rivayetler zayıf ve mesnetsiz olarak değerlendirilmiştir. (İbn Kesir, Tefsiru’l-Kur’ani’l-azim, Kahire: Müessesetü Kurtuba, 2000), 8/5.) Muhtevasına ve işaret ettiği konulara bakıldığında surenin, hicretin arifesinde meydana gelen olaylar esnasında, yani Kureyş’in Hz. Peygamber’i öldürme, sürgün etme veya hapsetme planlarını tasarladığı sırada ve bir defada inmiş olduğu anlaşılmaktadır. (Mevdudi, Tefhimü’l-Kur’an, İstanbul: İnsan Yayınları, 2005), 2/433.) Sure ismini 4 ila 102. ayet arasında kıssası anlatılan Yusuf Peygamber’den (a.s.) almıştır. Söz konusu sure, bir peygamberin hayatının bütününü anlatması cihetiyle tek sure olma özelliği taşımaktadır. Kur’an, surede anlatılan Hz. Yusuf’un kıssasını “ahsenü’l-kısas” yani kıssaların en güzeli olarak nitelendirir. (Yusuf, 12/3.)

Yusuf suresinin, sahabilerin Hz. Peygamber’den kıssa anlatmasını talep etmeleri üzerine nazil olduğu rivayet edilmiştir. Bazı müfessirlere göre ise sure Yahudi bilginlerinin telkini ile Mekke müşriklerin ileri gelenlerinin Hz. Peygamber’e İsrailoğullarının Mısır’a niçin gittiklerini sormaları üzerine nazil olmuştur. (Mevdudi, Tefhimü’l-Kur’an, 2/433.) Surenin sebebi nüzulüne ilişkin bir başka görüş de Yusuf suresinin Allah Resulü’nü teselli etmek için indirildiğidir. (Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, İstanbul: Eser Yayınları 1982, 4/2841.) Zira bu sure, Sevgili Peygamberimizin en hüzünlü ve sıkıntılı dönemlerinde inmiştir. O, sevdiği eşi Hz. Hatice ve kendisini müşriklere karşı koruyan amcası Ebu Talip’i bu süreçte kaybetmiştir. Hüzün yılı olarak ilan edilen böyle bir zaman diliminde söz konusu surenin nüzulü Müslümanlar için büyük bir teselli ve müjde olmuştur. Zira kıssanın kahramanı olan Hz. Yusuf da Filistin’de kardeşleri tarafından birtakım eziyetlere ve kötülüklere maruz kalmıştı. Fakat o, Mısır’da devlet yönetiminde önemli bir konuma gelmiş, yıllar sonra çok sevdiği babasına ve ailesine kavuşmuştur. Dolayısıyla bu surede anlatılan kıssa ile dolaylı olarak Hz. Muhammed (s.a.s.) ve arkadaşlarına, sabrettikleri takdirde Hz. Yusuf’a verilmiş olan mükâfatın bir benzerinin onlara da verileceğini ve Kureyşlilerin kendilerine boyun eğeceğini müjdelemektedir. (Kur’an Yolu Tefsiri, 3/209.) Diğer taraftan Yusuf suresi, bir önceki sure olan Hud suresiyle geçmiş peygamberlerin kıssaları ve Hz. Peygamber’e inen vahyin ispatını ele alması yönüyle benzerlik gösterir.

Yusuf suresinde 4. ayetten 102. ayete kadar Hz. Yusuf, kardeşleri ve babaları Yakup (a.s.) arasında geçen olaylar ele alınır. Bunun yanında dedeleri İshak ve Hz. İbrahim’den de söz edilir. (Yusuf, 12/38.) Bu bağlamda Yusuf Peygamber’in yaşadığı sıkıntıları iman, sabır ve tevekkülle nasıl aştığı anlatılır. Kıssada Hz. Yusuf’un, kardeşleri tarafından kuyuya atılması, onu kuyudan çıkaran kafile tarafından Mısır’da köle olarak satılması, bir iftira sonucu zindana atılması, Mısır melikinin gördüğü rüyayı yorumlaması neticesinde cezaevinden çıkarılıp mali işlerden sorumlu üst düzey bir yöneticiliğe getirilmesi, uzun süreli bir ayrılıktan sonra babası ve kardeşleriyle tekrar buluşması gibi konular ele alınmıştır. (Kur’an Yolu Tefsiri, 3/210.)

Kıssa daha sonraki ayetlerde, kardeşlerin kıskançlıkları nedeniyle Hz. Yusuf’u kuyuya atıp babalarına kurdun yediğini söyleyerek işledikleri suçu bir yalanla gizlemeye çalışmaları ve Yusuf’un kuyudan çıkarılıp köle olarak satılmasının anlatımıyla devam eder. (Yusuf, 12/16-20.) Yusuf’u köle pazarında satın alan kişi devletin ileri gelenlerinden Mısır Azizi’dir. (Mevdûdî, Tefhim, 2/448-449.) Yusuf’u eve getirdiğinde eşine, ona iyi bakmasını ve onu evlat edinebileceklerini söyler. Zamanla genç bir delikanlı olan Hz. Yusuf’a bu kez tuzak kuran kişi evinde büyüdüğü kadın olmuştur. Nitekim Hz. Yusuf, Aziz’in karısının sinsi planıyla büyük bir iftiraya uğrar. Yusuf (a.s.), eşinin evde bulunmadığı bir sırada kapıları kilitleyerek kendisiyle yakınlaşmak isteyen kadının çekiciliğine ve ortamın elverişli olmasına rağmen, velinimetine ihanet etmekten Allah’a sığınarak bir iffet ve sadakat örneği sergiler. (Yusuf, 12/21-32.) Olayın şehirde duyulmasının ardından ortalığın yatışması için Yusuf’un (a.s.) zindana atılmasına karar verilir. Haddizatında zindana atılarak onlardan kurtulmak Hz. Yusuf’un arzusudur. Çünkü o, olayın ardından kendisine yapılan tehditler karşısında, “Rabbim! Zindan, bunların benden istediklerinden daha iyidir.” (Yusuf, 12/33-34.) diyerek günah işlemektense zindana atılmayı tercih etmiştir. Zindana kendisiyle beraber giren kimselerden ikisiyle arkadaş olan Hz. Yusuf, onlara tevhid dinini anlatarak tebliğ vazifesini yerine getirir. (Yusuf, 12/36-40.) Burada arkadaşlarının gördükleri rüyaları isabetli bir biçimde yorumlayan Yusuf Peygamber’in bu özelliği kısa sürede çevrede duyulur. Yorumlarına göre zindandan kurtulacağını umduğu arkadaşından dışarıya çıktığında Melike kendisinden bahsetmesini söyler. Ancak o zindandan çıkınca bunu unutur. (Yusuf, 12/41-42.) Nihayet melik bir rüya görür ve bunun yorumunu yanındakilerden ister fakat kimse isabetli bir yorum yapamaz. O zaman arkadaşı Hz. Yusuf’u hatırlar ve hemen ona giderek kendisinden kralın gördüğü karmaşık rüyayı yorumlamasını ister. Melikin gördüğü rüyada yedi zayıf inek yedi besili ineği yemiştir. Rüyada ayrıca yedi yeşil başak ve bir o kadar da kuru başak vardır. Hz. Yusuf rüyanın yorumunda, yedi yıl bolluğun ardından yedi yıl kıtlığın yaşanacağını haber vererek alınması gereken tedbirleri dile getirir. Arkadaşı ondan öğrendiği bu yorumu melike aktardığında yorumdan büyük bir memnuniyet duyan melik, Yusuf’u huzuruna getirmelerini emreder. (Yusuf, 12/36-50.) Ancak Yusuf kendisine yapılan suçlamanın açıklığa kavuşturulup temize çıkarılmadan hapisten çıkmayacağını belirtir. Teklifi kabul gördükten sonra melik onu yanına çağırır ve ondan özel danışmanı olmasını ister. Hz. Yusuf ise kendisine ülkedeki mali işlerin sorumluluğunu vermesini ister, melik de bunu kabul eder. (Yusuf, 12/51-55.) Bundan sonra artık onun için saray yılları başlamıştır.

Melikin rüyasında gördüğü gibi yedi bolluk yılı gelip geçer ve yedi yıl süren kıtlık dönemi başlar. Mısır halkı uzun süren kuraklık ve kıtlıktan Hz. Yusuf’un tedbirleri sayesinde etkilenmezler. Ancak Hz. Yakup ve oğullarının yaşadığı Kenan bölgesi zor durumda kalmış ve kıtlık yıllarında çevredeki insanlar gibi onlar da Mısır’dan erzak satın almak zorunda kalmışlardır. Bu amaçla Yakup (a.s.) en küçük çocuğu dışındakileri Mısır’a gönderir. Kardeşleri Hz. Yusuf’un karşısına çıktıklarında onu tanımazlar. Yusuf (a.s.) ise onları tanımıştır. Güzel bir şekilde kardeşlerini ağırlayan Hz. Yusuf, istedikleri erzakı onlara verdikten sonra ikinci gelişlerinde üvey kardeşlerini de (kendi öz kardeşi Bünyamin) getirmelerini ister, aksi hâlde kendilerine erzak verilmeyeceğini söyler ve ödedikleri bedeli de yüklerinin içine koydurur. Kardeşleri Kenan diyarına döndüklerinde durumu babalarına anlatırlar ve erzak bedelinin de iade edildiğini belirtirler. İkinci kez gidecekleri sırada babalarından âdeta zorla izin alıp Bünyamin’le birlikte Mısır’a varırlar. Huzura çıktıklarında Yusuf (a.s.) kendini öz kardeşine tanıtır. (Yusuf, 12/58-69.) Daha sonra gelişen birtakım olayların ardından Hz. Yusuf diğer kardeşlerine de kendisini bildirir. Kardeşleri pişmanlıklarını dile getirirler. Küçük bir çocukken kendisine büyük bir haksızlık yapan kardeşleriyle yüzleşen Yusuf Peygamber, “Bugün yaptıklarınız yüzünüze vurulmayacak, Allah sizi affetsin! O, merhametlilerin en merhametlisidir.” (Yusuf, 12/92.) diyerek kendilerine herhangi bir sitemde bulunmayacağını ve Allah’tan bağışlanmalarını dileyeceğini bildirir ve onları affeder. Daha sonra kardeşlerinden ülkelerine dönüp anne ve babalarını Mısır’a getirmelerini söyler. Sonunda bütün aile Mısır’a gelir ve buraya yerleşir. Hz. Yusuf annesini ve babasını tahtına oturtur; onlar da Yusuf’a tazimde bulunur. (Taberi, Câmiu’l-beyan, Kahire: Dâru Hicre, 2001), 13/454-456.) Böylece Hz. Yusuf’un rüyası gerçekleşmiş olur. Kıssa Yusuf’un (as) şu duasıyla sona erer: “Ey Rabbim! Bana iktidar verdin ve bana rüyaların yorumunu da öğrettin. Ey gökleri ve yeri yaratan! Dünyada da ahirette de beni yönetip himaye eden sensin. Müslüman olarak canımı al ve beni iyi kulların arasına kat!” (Yusuf, 12/101.)

Dr. Faruk Görgülü.

İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.

RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

Gönderen Konu: Yusuf Suresi (Okunma sayısı 732 defa)

fanidunya NET

Yusuf Suresi

BENZER KONULAR