Ekmeğe İkram Hürmet Gerek
Örfümüzde ekmek yere atılmaz.
Yere atılan yerden alınır ve ayak basılmayan bir yere bırakılır ki, kurt kuş yesin diye.
Ekmeğe saygı, onu eken, sulayan, makineyle deren, döven, değirmende öğüten, fırında pişiren, bakkalımıza getiren ve bütün bunlar olurken taşıyıcılık yapanlara saygı demektir. Bütün bunları yaratana teşekkürden sonra hamd etmek en büyük saygıdır. Atalarımız, “Ekmeği ısıran diş, ekmeği verenin etini ısırmaz” demişler ve ısırana da, “Ekmek veren eli ısıran nankördür” deyivermişler.
Ekmeği veren el, anne ve babamızın, lokantacının, bakkalın, fırıncının, hayırseverin eli olsa da biz, bütün bu elleri yaratanın Allah olduğunu, toprak, su, güneş ve havanın işbirliğiyle tabiat laboratuarında buğdayı yaratanın Allah celle celalüh olduğunu bilerek önce Cenab-ı Hakk’a hamdımızı, sonra hizmeti geçen bütün halka teşekkürümüzü gönülden dile getiririz.
Sevgili Peygamberimiz:
“Ekmeğe ikram/hürmette bulunana şüphesiz Allah da ona ikramda bulunur” (Taberani, Mu’cem-i Kebir, Ebu Sekine Hadisi).
Ekmeğe ikram/hürmet:
1-Yemeye besmeleyle başlayarak Allah’ı hatırlamak.
2-Sağ elle yemek.
3-İsraf etmemek. Çöpe atılan her kırıntı bile israf sayılır. Bizde çöpe ekmeğin kırıntısı bile atılmaz. Sofrada kalan kırıntılar tirit yapılır veya çorbanın içine atılır.
4-Sofra bekletilmez.
Sevgili Peygamberimiz, sofranın bekletilmemesi konusunda:
“Ekmeğe ikram/hürmet ediniz. Ekmeğe ikram/hürmet, onun bekletilmemesidir dedi, o yedi biz de yedik” (Hakim, Müstedrek, K. Etıme Hadis no 7145).
Bu hadisin uygulaması hâlâ Anadolu’da sofraya oturulurken ailenin büyüğü, “Haydin, sofra bekletilmez” der.
5-Ekmekten başka sofrada bir şey bulunmadığında veya sevmediğiniz bir yemek olduğunda yüzü ekşitmek de ekmeğe saygısızlıktır demişler. Hoşlanmadığınız yemeği yemeyebilirsiniz ama yemeğin aleyhinde söz söylemeyiniz, onu sevenler var.
6-Rabbimiz:
“Sonra o gün, bütün nimetlerden elbette sorulacaksınız” buyurur. (Tekasür süresi ayet 102/8).
Sevgili Peygamberimiz bir bahçede kendisine ve arkadaşlarına yapılan bir ikramdan sonra:
“Nefsim yedinde olan Allah’a yemin ederim ki, bu serin gölgeden, suya ıslatılmış hurmadan da sorguya çekileceksiniz” buyurdu. (Taberani, Mu’cem-i Kebir, Ebu Seleme Hadisi 159129).
Hurmayla tatlandırılmış su ve serin gölgeden hesaba çekilmemek için, içtiğimiz suyun karşılığı olarak suyu yaratana, gölgeyi altımıza seriverene, serinliği üzerimizden salıverene hamd etmek gerekir.
Yemekten sonra okuduğumuz:
“Bizi doyuran, bizi suya kandıran ve bizi Müslüman kılan Allah’a hamd olsun” duasını Sevgili Peygamberimiz yemekten sonra edermiş. (Ebu Davud, Sünen, K. Etıme, bab 53).
Dikkat ediniz, “Bizi doyuran” diyoruz. Bizi doyuran, bizim ana ve babamızı yaratandır. Onları doyuran da Allah celle celalühtür. Ceberrut adam garibana, “Seni hapse atarım” deyince,
Garip, “Atarsın” der.
“Sana işkence yaparım.”
“Yaparsın.”
“Senin ekmeğini keserim.”
“Bir şey yapamazsın” der.
Trilyonlarca karıncanın ekmeğini veren, havadaki kuşların ambarı yokken her gün yiyeceğini yaratan, denizdeki balıkların depoları olmadığı halde günlük yiyeceğini sunan Allah’ın hiçbir nimetini hafife almayınız.
Bir tek buğday tanesini yapmak için Allah celle celalüh, dünyadan kaç defa büyük güneşi, toprağı, havayı, suyu hizmet ettiriyor.
Dünyanın bu en gelişmiş teknolojisi bir tek buğday tanesi yapamaz.
Bizi, Müslümanlardan eden Allaha hamd olsun.
Mahmut Toptaş.
FANİ DUNYA RADYO FORUM
