ÖZEL GÜNLERDE TÜKETİM
Soru: Doğum günleri, yaş günleri, anneler günü, babalar günü yapmak caiz mi? Bugünlerde alınan hediyeler caiz mi?
Cevap: Hediyeleşmek sünnettir. Ancak hediyeleşmenin belli bir amacı vardır. Sevgi ve muhabbeti artırmaktır.
Ancak, özel günler Batı tandanslı, kapitalizmin oyunlarından biridir. Özel günler tüketime özendirici ve israfa yönlendiricidir. Özel günleri kullanarak insanları ihtiyaçları olmayan tüketime yönlendirmek yanlıştır.
Özel günlerde insanların hediye alma-verme ihtiyaçlarından kaynaklanan pazarlar oluşturulur ve bu pazarlar dünya genelinde insanları tüketime yönlendirir.
Tüketme kavramı insanların maddi durumlarıyla ilgilidir. Maddi durumu iyi olmayan kişilerin üzerinde olumsuz etkiye yol açabilir.
Yılbaşı gibi günlerde toplumun psikolojik yapısından yararlanarak hediyelik eşya fuarları kurma, ürün reklamlarını artırma gibi faktörlerle toplumlar tüketim kültürünün içine çekilmektedir.
Bütün bu günler Batı kültürünün ürünüdür. Peygamberimiz (S.A.V.) Efendimiz İslam dışı güçlerin ve inanışların hiçbir adetine uymamış, onların hilafına davranmıştır. Şimdi Peygamberimiz Efendimiz (S.A.V.)’in ümmeti olarak bizler O’nun izinden nasıl döneriz? Dönemeyiz... O halde her zaman O’nun peşinden gidip, yaptıklarını yapmaya çalışacağız.
Cuma namazında hutbe ne zaman okunur?
Soru: Bir yerde bir konuşma dinledim. Konuşmacı Cum’a namazından bahsediyordu. Konuşmasında hutbe asr-ı saadette Cum’a namazının farzı kılındıktan sonra okunuyordu. Emeviler zamanında bu Cum’a namazından önceye alındı, dedi. Daha bazı ilavelerde bulundu. Ben bunu ilk defa duydum. Kendi kendime nasıl olur diye mütalaa ettim. Hocanın söylediği bu iddia doğru mudur? Siz ne dersiniz? Kısaca bu hususda açıklık getirir misiniz?
Cevap: Cum’a namazı Peygamber (S.A.V.) Efendimizin hicretinde Kuba’dan Medine’ye gelirken farz kılındı. Ve orada kılındı. O günden bu yana kesintisiz kılınıyor.
Namazların vakitleri, nasıl kılındıkları, hutbenin zamanı ve yeri, ezan namazdan ve hutbeden hatip minbere çıkıp cemaate selam verip oturduktan sonra bir kere okunurken Hz. Osman (R.A.) zamanında cemaat çoğaldığı için, herkes duysun ve Cum’a namazına yetişsin diye daha önce okunduğu açık ve kesin olarak bilinmektedir. Emeviler böyle bir şey yapsalardı Ömer b. Abdülaziz ve daha sonra iktidara gelen Abbasiler bunu düzeltirlerdi. Veya da sonra kitaplarda buna açıkça rastlanırdı.
Kitaplarda şöyle bir olay anlatılır:
Bir gün Resulullah (S.A.V.) Cum’a hutbesi irat ederken Medine-i Münevvere’de bir ticaret kervanının ulaştığını ilan eden sesler duyuldu. O sıralarda kıtlık olduğu için gıda maddesi getirecek bir kervanın gelmesi dört gözle bekleniyordu. Bu sesleri duyan cemaatin önemli bir kısmı o anda ibadet halinde olduklarını unutup yerlerinden fırladılar ve o tarafa doğru koştular. Mescitte sadece 12 kişinin kaldığı rivayet edilir. (Buhari, Tefsir 62. Tirmizi, Tefsir 62. Taberi XXVIII, 103-105, İbni Atiyye V.309)
Hz. Peygamberi minberde bu şekilde (ayakta dururken) bırakıp gidenlerin ilk muhacirler ve ensar değil henüz İslam’ı özümseyememiş yeni Müslüman olması da muhtemeldir. (Dervese VIII, 233) Nitekim bazı rivayetlerde belirtilen sayı daha yüksektir. (Zemahşeri, IV, 99. Razi XXX, 10) Onları telaşlandıran asıl âmil gecikip mal alamama telaşıdır. Fakat kervanın gelişi o günkü adetlere göre çalgı aletleriyle ve insanların ona eşlik eden sevinç çığlıkları ile duyurulmuştur.
Cum’a namazı manevi değeri büyük bir ibadettir. Fıkıh kitaplarında tartışılan şu veya bu şart gerçekleşmiyor diye Cum’a namazını terk etmek büyük bir hatadır. Kur’an-ı Kerim, ezanı duyanın Cum’a namazına koşsun emri veriyor. Şart ileri sürmüyor. Müslümanlar bir cemaat teşkil ediyorsa, içlerinden biri namazı kıldırabiliyorsa, buna itiraz eden de yoksa Cum’a namazı farzdır, kılınmalıdır.
Mevlüt Özcan.
