Çocuklarda Tik Problemi
Arkadaşımın yeni bebeği oldu. Ablası 6,5 yaşında ve tik oluşmaya başlamış. (Burnunu harekat ettirmek veya ellemek gibi.) Benden yardım istedi nasıl yardımcı olabilirim? Tutumları hakkımda aileye önerebileceğim neler olabilir? Çünkü baba çok üstüne gidiyormuş. Şimdiden teşekkürler.
Tik’lerin genel nedeni gerginlik ve gergin ortamdır.
Çocuk üzerinde baskılar artmaya başladığında göz kırpma, kaş kaldırma, dudak ısırma gibi vücudu ile alakalı fizyolojik tepkilerin ortaya çıkabildiği görülmektedir.
Ne kadar baskı artar ise bu davranışlar da o kadar çoğalabilir. Çocuğu gerginliğe iten sebep bulunmadıkça bu tür tikler de ortadan kalkmayacaktır.
Aslında sorunuzun içinde cevap ile akalı ip ucunu yakalamak hiçte zor değil. Bir çocuğun üzerine babası çok giderse bahsettiğiniz türden tiklerin ortaya çıkması kaçınılmazdır.
Kardeşinin olmasından dolayı oluşabilecek kıskançlık dönemi için ablanın yaşı hayli büyük. Belki 4 yaş altında olsaydı abla, kardeşini aşırı kıskanıyor olabilir diyebilirdik. Çünkü yoğun kıskançlık dönemleri çoğunlukla 4 yaş öncesi dönemde ortaya çıkmaktadır.
Ancak yüksek baskı ve gergin ortam bir de farkında olmadan yeni kardeşe oluşan fazla ilgi; büyük kardeşte kendini geri plana itilmiş hissi doğurmuş olabilir. Özellikle edilgen, baskı altında kendini ifade edemeyip içine kapanan çocuklar; tikler, tırnak yeme ve parmak emme gibi kendi içine doğru tepkiler oluştururlar. Zira edilgen ve içine kapanık olmayan çocuklarda; bir baskı zorlama karşısında fiziksel olarak çeşitli tepkilerle kendini savunma, kardeşe ya da çevresine fiziksel zarar verme durumları daha çok görülmektedir.
Aileden birisi çocuğun üstüne daha fazla giderek çözmeye çalışırsa bu sefer daha başka sorunlar çıkabilir. Alt ıslatma, gece korkuları, diş gıcırdatma, kekeleme vs gibi.
En başta atılacak olan adım ablanın kaybettiği ilgi ve alakanın yeniden tesis edilmesidir. Ayrıca ablalık statüsü verilerek, yenidoğan bebeğin bakımlarına ortak edilmelidir. Evet istediğinde kucağına alabilmeli, istediğinde alt temizlemesine, banyosuna -mahremiyete dikkat etmeye çalışarak- ortak edilmelidir.
Özetle:
1- Çocuk üzerinde var olan baskıyı-gerginliği ortadan kaldırmak,
2- Yaptığı davranışları yargılamamak, hatalarına karşı hoşgörü ile “olabilir tatlım” diyerek suçluluk psikolojisine bulaşmasına engel olmak.
3- Evde ablalık statüsü vererek; kardeşin bakımına (emri vaki değil, doğal gelişi güzel bir şekilde) teklif ve rica ile ortak etmek,
4- Ablanın kaybolan/eksik kalan ilgi, alaka ve sevgi köprülerini yeniden tesis etmek; çocukta ki tiklerin zamanla kaybolmasına vesile olacaktır.
Tikler sebebi ile üzerine gitmek, eleştirmek, dalga ve alay konusu yapmak, çocuğu suçlamak kesinlikle çözüm olamaz.
Ebubekir Ertem.
