Böbreküstü Bezi Yetersizliği Addison Hastalığı
Böbreküstü bezinin primer hastalığına bağlı yetersiz çalışması surumudur.Böbrek üstü bezinin tamamının veya bir kısmının hasarı nedeniyle oluşur. % 80 vakada bağışıklık sisteminde bozukluk ana sebeptir.
Tüberküloz ikinci sıradadır. AİDS, son yıllarda artan nedenlerdendir.
• Sürrenal krizi- Böbrek üstü bezini yetmezliğinin ani ve şiddetle gelişmesi sonucu oluşan ciddi bir taplodur.
• Genetik: Genetik geçiş ispatlanmıştır.
• Yaş: Her yaşta görülebilir.
• Cinsiyet: Kadınlarda daha fazladır
BELİRTİ VE BULGULAR
• Kuvvetsizlik.
• Yorgunluk.
• Kilo kaybı.
• Tansiyon düşmesi.
• Deride koyulaşma.
• Zayıflama.
• Kusma.
• İshal.
• Soğuğa toleransın azalması.
NEDENLERİ
•Bağışıklık sisteminde bozumaya bağlı böbrek üstü yetmezliği.
•Sebebi bilinmeyen böbrek üstü bezi yetersiz büyümesi.
• Mantar hastalığı (histoplazmoz. blastomikozis)
• Sarkoidoz hastalığıının böbrek üstü bezine sirayet etmesi.
• Böbrek üstü bezi içine kanama..
• Hemokromatozis hastalığı..
• Ameliyatla her iki böbrek üstü bezinin alınması.
• Böbrek üstü bezi tümörleri
• Bazı hastalıklara(Tüberküloz Sarkoidoz vs) bağlı böbrek üstü bezinine protein tabiatında madde birikmesi (Amiloidoz)
•AİDS
RİSK FAKTÖRLERİ
• Bağısıklık sisteminde bozukluğa bağlı Böbrek üstü yetmezliğinde aile hikayesi vardır.
• Uzun süre steroid kullanımı, ciddi infeksiyon, travma veya cerrahi işlemler sonrası
TANI
LABORATUAR
• Düşük serum sodyumu (130 mEq/ L’den az)
• Yüksek serum potasyumu (5 mEq/l_’den fazla)
• BUN yükselir.
• Kortizol düşer,
renin yükselir
.
• ACTH seviyesi yükselir..
• Orta derecede nötropeni.
ÖZEL TESTLER
• Cosyntropin adlı madde 0,25 mg damardan injekte edilir.Enjeksiyondan önce ve sonra kortizol seviyesi ölçülür. Addison hastalığında düşük veya normal bulunur.
GÖRÜNTÜLEME
• Batın bilgisayarlı tomografisimde böbrek üstü bezlerinde anormal büyüklük veya küçüklük.
• Batın grafisinde böbrek üstü bezinin olduğu bölgede kireçlenme odakları.
• Göğüs grafisi: kalp konturlarının küçülmesi
.
TEDAVİ
• Ayaktan tedavi hafi veya orta vakalrda yapılır.
• Adrenal krizde hastaneye yatırmak şarttır.
GENEL ÖNLEMLER
. Adrenal yetmezliği, glukokortikoid ve mineralokortikoid ile tedavi edilir
AKTİVİTE
Tolore edebildiği kadar.
DİYET
Sodyumve Potasyum dengesi sağlayacak diyet önerilir.
TERCİH EDİLEN İLAÇLAR
• Hidrokortizon Fludrokortizon Prednisone gibi kortizon preparatları kullanılır.
• Karaciğer hastalığı olanlarda doz azaltılır.
• Kullanılan doz yavaş yavaş azaltılır.
ÖNLEM / KAÇINMA
• Addison hastalığının önlemi bilinmemektedir.
BEKLENEN GELİŞME VE PROGNOZ
• Uygun tedavide sonuçlar iyidir.
• Aktuf tüberküloz ve mantar infeksiyonlarında ilaç tedavisi gerekir.
FANİ DÜNYA FM
