Besmelenin Kültür ve İnancımızdaki Yeri
Besmele, Müslümanların hayatında büyük bir yer tutar. Bir Müslüman “eûzü besmele” çekmeden hiçbir işe başlamaz. Yataktan kalkarken, abdest alırken, namaza başlarken, bir iş tutarken, sofra kurarken, yemeye içmeye başlarken, yola çıkarken, Kur’ân-ı kerim okumaya niyetlenince, yatağa girince hep besmele çekilir... Böylece insan hayatında ve her işinde Allah'a bağlanır, ona yakınlık kurar, ona sığınır, onun emniyetine güvenir.
Gerçekten bir Müslümanın ömründe besmelenin önemi büyüktür, insan ömrü boyunca “Bismillahirrahmanirrahim” diyerek hayatını süsler ve Allah ile beraber olur. İnsan hayatı da onunla değer kazanır. Bunun toplumda yankıları da görülür. Edebiyatta, sanatta, ilimde, ticarette, mektepte, medresede, okulda, hat sanatında hemen her sahada besmele vardır. Müslüman milletler buna değer vermişler, ferdin ve toplumun Allah'a olan bağlılığını bu sayede diri ve canlı tutmuşlardır.
Türk milleti de İslamiyet'i kabul ettiği zamandan beri buna değer vermiş, hayatının her safhasında besmeleyi baş üstünde tutmuş ve dilinden düşürmeyerek manevî zenginliğini korumuştur. Şiirlerde besmeleye yer verdiği gibi hangi ilim ve sanat alanında yazılırsa yazılsın ortaya konan her eserin başında besmele yer almıştır. Besmele zenginliğimiz olmuş yüzümüzü ve inanç dünyamızı aydınlatmış, dilimizle vücudumuzu Allah'a bağlamış, kalbimizi nurlandırmıştır.
Levhalara dökülmüş, araba, dükkân ve evlere asılmış, çeşitli yazı türleri ile "Aklâm-ı Sitte"de (altı çeşit yazı hat türü) yer verilmiş, gözümüzün önüne getirilerek hatırımıza ve hafızamıza nakşedilmiştir. Böylece toplumumuz aynı inanç birliği içinde şeytandan ve fitneden uzak olarak geleceğe yol almıştır. Bu da huzur ve güveni beraberinde getirmiştir. Yerine göre besmelenin harflerini yerine göre kendini geniş açıklamalarla dile getirmiş, işe Allah ismi ve besmele ile başlamanın önemini belirtmiştir. Süleyman Çelebi; “Allah adı olsa her işün öni/Hergiz ebter olmaya anun sonı/Her nefesde Allah adın di müdâm/Allah adıyla olur her iş tamâm…” diyerek de Allah, Rahmân, Rahîm isimlerini kendinde bulunduran besmelenin kıymetini anlatmıştır...
Kemal K. Karapınarlı
FANİ DÜNYA FM
