Gönderen Konu: Hayatın Her Alanında Sorumlu Davranmak (Okunma sayısı 365 defa)

fanidunya NET · « : Haziran 17, 2025, 08:33:31 ÖÖ »

Hayatın Her Alanında Sorumlu Davranmak

Sorumluluk, kişinin yaptığı davranışlardan dolayı hesap verme yükümlülüğü altında olmasıdır. Bu hesap verme durumu, kişinin yaptığı işlerin sonucunda ödül ya da ceza almasını gerektirir.

Bu karşılık maddî veya manevî olabileceği gibi, dünya hayatında ya da âhirette de olabilir.

İslâm’a göre insan sorumlu bir varlıktır. Çünkü Allah Teâlâ, insana iyiyi ve kötüyü, doğruyu ve yanlışı açıkça göstermiş; bu iki yoldan birini seçme iradesini de onun eline vermiştir. Akıl, irade ve yapabilme gücüyle donatılan insan, özgürce seçim yapabilir. Ancak bu özgürlük, onu yaptıklarından sorumlu kılar. Yani, kişi seçiminin sonuçlarına katlanmak zorundadır. Seçim ve davranışlarının niteliği, göreceği karşılığın da (ödül ya da cezanın) belirleyicisidir.

İslâm’da insanın sorumluluk alanı, Allah’ın emir ve yasaklarıyla belirlenmiştir. Bu sorumlulukların dünya hayatındaki bazı sonuçları, İslâm hukukunun (fıkıh) konusudur. Ancak asıl hesaplaşma ve karşılık, ahiret hayatında gerçekleşecektir. Kur’ân-ı Kerîm’de bu hesap şöyle ifade edilir: “Kim zerre kadar hayır yapmışsa onu görür. Kim de zerre kadar şer işlemişse onu görür.” (Zilzâl Suresi, 7-8)

İyilik yapanlar mükâfatını görecek, kötülük yapanlar ise cezasını çekecektir. Kıyamet günü, insanların dünya hayatındaki bütün davranışları en ince ayrıntısına kadar hesaba çekilecektir. O gün, kişinin iyi ya da kötü her ameli ortaya konacak; iyilik yapanlar cennetle, kötülük yapanlar ise cehennemle karşılık görecektir.

Sorumluluğun Temeli: İrade ve Seçim Hürriyeti

İslâm’a göre her insan, aklı ve hür iradesiyle yaptığı işlerden sorumludur. Bu nedenle insan, yaptığı her işte ve söylediği her sözde dikkatli olmak zorundadır. Kur’ân-ı Kerîm’de şöyle buyrulmuştur: “De ki: Herkes kendi yapısına uygun iş yapar. Rabbiniz, kimin en doğru yolda olduğunu daha iyi bilir.” (İsrâ Suresi, 84)

Şayet insan yaptığı işlerden sorumlu tutulmasaydı, dinin emir ve yasaklarının da anlamı kalmazdı. İyilik ile kötülük, hak ile batıl, doğru ile yanlış eşitlenmiş olurdu. Kur’an bu konuda açıkça şöyle bildirir: “O (Allah), yaptığından sorumlu tutulmaz. Onlarsa (insanlar), sorumlu tutulacaklardır.” (Enbiyâ Suresi, 23)

Sorumluluğun Ahlâkî Boyutu ve Müeyyideleri

Sorumluluk, kişinin yükümlü olduğu görevleri zamanında, doğru ve eksiksiz yerine getirmesidir. Bu görev anlayışı, hem bireysel hem toplumsal düzeyde disiplinli bir yaşamı ve yüksek bir ahlâkî duruşu beraberinde getirir.

Ahlâkî sorumlulukta müeyyide, yalnızca toplumsal kınama veya ceza değildir. Müminin kalbine yerleşmiş olan Allah korkusu ve âhiret bilinci, en büyük denetleyicidir. İnanç sahibi bir insan, kimse görmese bile Allah’ın her an kendisini gözetlediğine inanır ve her davranışında bu bilinçle hareket eder.

İnancı zayıf olan veya âhiret sorumluluğu duymayan kimseler, toplum baskısı olmadığı sürece kötülükten kaçınmazlar. Oysa gerçek Müslüman, yalnızca insanların değil, Allah’ın da gözetimini dikkate alarak yaşar. Bu bilinçle hareket eden kimse, elinden geldiğince iyilik yapar, kötülükten uzak durur ve topluma faydalı bir birey olur.

Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Hepiniz çobansınız ve hepiniz güttüğünüzden sorumlusunuz. Devlet başkanı çobandır ve halkından sorumludur. Erkek, ailesinin çobanıdır ve onlardan sorumludur. Kadın, kocasının evinde çobandır ve ev halkından sorumludur. Hizmetçi de efendisinin malı üzerinde çobandır ve ondan sorumludur.” (Buhârî, Ahkâm, 1)

Bu hadis, İslâm’da sorumluluk anlayışının ne kadar geniş ve kapsamlı olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Her insan, bulunduğu konuma ve üstlendiği role göre belirli sorumluluklar taşımaktadır. Bu sorumluluklar hem bireysel hem de toplumsal hayatın düzeni için vazgeçilmezdir.

Yöneticilerin sorumluluğu, halka adaletle muamele etmek, onların hak ve hukukunu korumak, çıkarlarını gözetmek ve asla zulmetmemektir. Bir yönetici, görevini kendi menfaati için değil, halkın huzur ve refahı için yerine getirmelidir. Bu bağlamda kamu görevlileri de görevlerinde şeffaf, dürüst ve adil olmalı; rüşvetten, yolsuzluktan, adam kayırmadan ve haksız uygulamalardan kaçınmalıdır.

Aile içinde ise eşlerin karşılıklı sorumlulukları vardır. Evlilik birliği; sevgi, saygı, sadakat ve fedakârlık temelleri üzerine kurulmalıdır. Eşler, birbirlerine karşı görevlerini ihmal etmeden evliliği huzurlu ve sağlıklı bir şekilde sürdürebilmek için gereken çabayı göstermelidir. Anne ve babalara düşen en önemli sorumluluk, çocuklarını iyi birer insan olarak yetiştirmektir. Bu da çocuklara sevgiyle yaklaşmak, onların fiziksel ve ruhsal ihtiyaçlarını karşılamak, eğitimlerine önem vermek, ahlaklı ve dindar bireyler olmalarına rehberlik etmekle mümkündür. Öte yandan çocukların da ebeveynlerine karşı saygılı, itaatkâr ve vefalı olması gerekir. Unutulmamalıdır ki, sorumluluk, sadece dünyaya dair değil, ahirete dair bir hesaba da tabidir. Her insan, yaptığı her işten ve ihmâl ettiği her görevden dolayı Allah katında hesap verecektir. Bu bilinçle hareket eden birey, hem dünya hem de ahiret saadetine ulaşabilir.

Süleyman Gülek .

İNTERNET RADYOMUZ FANİDUNYA FM 24 SAAT YAYINDADIR.

YENİ SİTE GİR,İŞİMİZ.

Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

FANİ DÜNYA FM

FANİ DUNYA FORUM HABERLER

Gönderen Konu: Hayatın Her Alanında Sorumlu Davranmak (Okunma sayısı 365 defa)

fanidunya NET

Hayatın Her Alanında Sorumlu Davranmak