Gönderen Konu: Tevazu Sahibi Olalım (Okunma sayısı 2516 defa)

fanidunya NET · « : Mayıs 13, 2025, 08:11:32 ÖÖ »

Tevazu Sahibi Olalım

İslam’ı yaşama ve yaşatma derdinde olan her müslüman fert tevazuyu kuşanmak zorundadır.

Tevazu İslam’ı tebliğde çok büyük etkiye sahiptir.

Efendimiz’in (s.a.v) tevazusu vesilesiyle nice katı kalpler yumuşamış ve hidayete ermiştir.

Tevazunun aksi ise kibirlenmektir. O da şeytan ahlakıdır. Nitekim onun huzur-ı ilahiden kovulmasına sebep olan şey kibirlenmesi olmuştur. Kur’ân-ı Kerîm’de bu sahne şöyle aktarılır: ‘’Andolsun sizi yarattık; sonra size şekil verdik; sonra da meleklere, “Âdem’e secde edin” diye emrettik. İblîs’in dışındakiler secde ettiler. O secde edenler arasında yer almadı. Allah buyurdu:

“Ben sana emretmişken seni secde etmekten alıkoyan nedir?” (İblîs), “Ben ondan daha üstünüm; çünkü beni ateşten yarattın, onu çamurdan yarattın” dedi. Allah, “Öyle ise in oradan! Orada büyüklük taslamak senin haddin değildir. Çık! Artık sen aşağılıklardansın!” buyurdu.’’[1]

Görüldüğü üzere şeytan tevazu yerine kibir yolunu tercih etmiştir. Sonu da aşağılanmak olmuştur.

Ama Adem (a.s) hata işledikten sonra tevazuyla Rabbine yönelerek Allah’ın yeryüzündeki halifesi olmuştur. Hülasa yücelmek isteyen tevazuya, alçalmak isteyen de kibre tutunsun kâfidir. Âyet-i kerîmenin tefsirinde İmam Kurtubî (r.aleyh) şöyle demektedir: ‘’Hikmet sahipleri şöyle demişlerdir:

Allah'ın düşmanı, ateşin çamura üstünlüğünü iddia etmek bakımından hataya düşmüştür. Her ne kadar her ikisi de yaratılmış ve cansız olmak bakımından aynı derecede bulunsalar bile, çamur dört bakımdan ateşten daha üstündür:

1. Sağlamlık, sükûn, vakar, temkin, hilm, haya ve sabır çamurun özünden gelir. İşte kendisi için takdir olunmuş mutluluktan ayrı olarak, Âdem'i (a.s) tövbeye, alçak gönüllülüğe, yalvarıp yakarmaya iten sebep budur. Bunun sonucunda mağfirete, seçilmişliğe ve hidayete mazhar olmuştur. Hafiflik, serkeşlik, keskinlik, yükselmek ve kararsızlık da ateşin özündendir. İşte kendisi için takdir olunmuş bedbahtlıktan ayrı olarak, İblis'i büyüklenmeye ve bunda ısrar etmeye iten sebep budur. Bunun sonucunda ise o, helake, azaba, lanete ve bedbahtlığa hak kazanmıştır. Bu açıklamaları el-Kaffal yapmıştır.

2. Rivâyetler, cennetin toprağının hoş kokulu misk olduğunu ifade etmekle birlikte, cennette ateş bulunduğunu, cehennemde de toprak bulunduğunu ifade etmemektedir.

3. Ateş azaba sebeptir. Ateş, Allah'ın düşmanlarına azabıdır. Toprak ise azaba sebep değildir.

4. Çamurun ateşe ihtiyacı yoktur. Ama ateşin bir mekâna ihtiyacı vardır, onun mekânı da topraktır.

Bu hususta beşinci bir sebep daha zikredilebilir, o da toprağın -sahih hadiste varit olduğu üzere- hem secde yeri hem de temizlenme aracı olduğudur.’’[2]

Tevazuya dönecek olursak bu hususta çok sayıda ilahi emir ve teşvik varit olmuştur. Âyet-i kerîmede ‘’Rahman’ın kulları’’ denilen kimseler hakkında şöyle buyrulmuştur: ‘’Rahmân’ın kulları öyle kimselerdir ki, yeryüzünde vakar ve tevâzû ile yürürler, câhiller kendilerine (hoşa gitmeyecek) lâflarla sataştığı zaman, «Selâm!» derler (geçerler).”[3] Bir rivayette ise şöyle buyrulmuştur:

‘’ Kim Allah Teâlâ’nın rızâsı için bir derece tevâzû gösterirse, bu sebeple Allah onu bir derece yükseltir. Kim de Allah’a karşı bir derece kibirde bulunursa, Allah da onu bu sebeple bir derece alçaltır; bu böyle devam ede ede nihayet onu esfel-i sâfilîne (aşağıların aşağısına) atar.’’[4]

Şüphe yok ki tevazu insanın asaletinden ve hakikatini tam manasıyla idrak etmesinden neşet eder. Yani kendini bilen mütevazi olur. Kendini bilmeyen ise kibirlenir. Bu bağlamda kendini bilen alim kendini bilmeyen ise cahildir. Efendimiz’in (s.a.v) bizatihi terbiye ettiği sahabe neslindeki şu sahne de tevazu noktasında bize büyük bir ders vermektedir. Rivayette aktarıldığına göre Âişe (r.anha) annemiz ölüm döşeğindeyken, İbn-i Abbâs (r.anhuma) huzuruna girmek için izin istedi. Hz. Âişe yanındakilere:

“–Beni senâ etmesinden korkuyorum.” buyurdu (ve izin vermek istemedi). Kendisine:

“–İzin isteyen Rasûlullah’ın (s.a.v) amcasının oğlu ve müslümanların önde gelenlerindendir.” denilince:

“–İzin verin, girsin!” buyurdu.

İbn-i Abbâs Hz’leri:

“–Kendini nasıl hissediyorsun?” diye Hz. Âişe’ye hâlini hatırını sordu. Âişe (r.anha):

“–Eğer takvâ sahibi isem hayır üzereyim, iyiyim!” diye cevap verdi. İbn-i Abbâs Hz’leri:

“–İnşâallah sen hayır üzeresin, iyisin. Zira Rasûlullah’ın (s.a.v) zevcesisin, Rasûlullah (s.a.v) senden başka bir bâkire ile evlenmedi. Sana iftirâ atıldığında, temiz olduğuna dâir beraatın semâdan indi.” dedi. İbn-i Abbâs Hz’leri ziyaretini bitirip çıktıktan sonra, içeriye Abdullah bin Zübeyr (r.anhuma) girdi. Âişe validemiz yeğeni olan Abdullâh’a:

“–Biraz önce İbn-i Abbâs ziyaretime geldi ve beni medheden sözler söyledi. O esnâda yok olmayı, unutulup gitmiş bulunmayı, yani zikredilir bir şey olmamayı ne kadar çok istedim.” dedi.[5]

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

[1] A’râf Sûresi, 7/11-12-13.

[2] Tefsîru’l-Kurtubî, 7/154.

[3] Furkân Sûresi, 25/63.

[4] İbn-i Mâce, Zühd, 16.

[5] Buhârî, Tefsîr, 24/8.

Hamza Korkmaz.

İNTERNET RADYOMUZ 24 SAAT YAYINDADIR.
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

FANİ DÜNYA FM

FANİ DUNYA FORUM HABERLER

Gönderen Konu: Tevazu Sahibi Olalım (Okunma sayısı 2516 defa)

fanidunya NET

Tevazu Sahibi Olalım

BENZER KONULAR