HAYVANDAN DAHA AŞAĞI OLMAK
Bu yazımızın başlığı da yine Kur’an’ın ifadesidir. Daha doğrusu “ülâike ke’l-en’âmi bel hüm edall” ifadesinin dilimize çevirisidir ki ifade A’raf Sûresi 179. ayette geçmektedir.
Ayetin meali şöyle:
“Andolsun biz, cinler ve insanlardan, kalpleri olup da bunlarla anlamayan, gözleri olup da bunlarla görmeyen, kulakları olup da bunlarla işitmeyen birçoklarını cehennem için var ettik. İşte bunlar hayvanlar gibi, hatta daha da aşağıdadırlar. İşte bunlar gafillerin ta kendileridir.”
Burada Yüce rabbimiz cehenneme girecek olan bir cin ve insan topluluğundan bahsediyor.Ama esas dikkat çeken husus bu cehennemliklerin hangi suçtan dolayı cehennemi boyladıkları. Söz konusu cehennemlik güruhun üç önemli suçu var ki üçünün de ortak noktası Allah’ın vermiş olduğu organları yerli yerince kullanmamalarıdır.
1-Kalpleri var fakat akledip kavramıyorlar.
2-Gözleri var ama körler/ hakkı görmüyorlar.
3-Kulakları var lakin sağırlar/hakikati duymuyorlar, hakikate sağırlar.
Burada şunu da belirmekte yarar vardır Kur’an gözü olmayana kör /görme özürlü demiyor, Kur’an kulağı duymayana sağır /duyma özürlü demiyor. Aksine bu organları sapa sağlam olup da hakikate kapalı olanlara özürlü diyor. (Bkz. Bakara2/18-171) İşte Kur’an, organları olup da yaratanına karşı duyarsız, kör ve sağır olanları öyle kınanıyor ki ayette “işte onlar hayvanlar gibidirler hatta daha da aşağıdırlar “ ifadesi yer alıyor. Zira hayvanlarda da bu organlar vardır. Misal, bir hayvanın kulağına “namaz kıl” desek sesimizi duyar ama hiçbir zaman bu telkinin gereğini yerine getirip namaz kılmaz. Hâlbuki kulağı var ve duyuyor. Ancak hayvanlar ibadetle mükellef değildir. İşte bu yüzden ayette “hayvanlardan da aşağı” ifadesi yer alıyor. Zira insan sorumlu bir varlıktır(Kıyame75/36, Araf7/6) ve insan ibadet etmek/kulluk için yaratılmıştır.(Zariyat 51/ 56) Diğer taraftan Kur’an kullanılmayan akla akıl demiyor. Zira Kur’an’da akılla ilgili ifadeler hep fiil formunda gelir. (mesela bkz. Bakara2/13-44-75-76-171-179-197-242-269-282, Yasin36/62, Hadid57/17, Mülk67/10 )Burada bizi ince bir mesaj var aslında.
Akıl faal olmalı, kullanılmalı, akıl kiraya verilmemeli. Ve Kur’an aklını kullanmayanın başına pislik boca edileceğini söylüyor(Bkz.Yunus10/100) İnsanın görevi yemek, içmek, boşaltmak ve cinsel arzularını yerine getirmek değildir. Ya da hayat bunlardan ibaret değildir.
Hayatı “mutfak” ila “helâ” arasında yaşamak insana yakışmaz.Zira diğer varlıklar da bütün bunları yerine getiriyorlar. Lakin insanoğlu Zâriyat 56’da da belirtildiği gibi ibadetle mükellef bir varlıktır. İnsan, hayatını diğer varlıklar gibi sürdüremez. Diğer varlıklarda sorumluluk yok, onlar için âhirette hesap yok. Hayat onlar için imtihan değildir. Ama biz insanoğlu imtihan dünyasındayız. (Mülk 67/2, Bakara 2/155, Kehf18/7,Enbiya21/35,Mü’minûn 23/30) Yaşadığımız hayatın hesabını yüce mahkemede kalem-kalem vereceğiz.
Recep Şahan.
FANİ DÜNYA FM
