ENGELLİLERE HAYATIMIZDA YER VARMI?
Bir taksi dolmuş düşünün. Engelli bir vatandaş el kaldırıyor. Araba duruyor. Engelli vatandaş binmek üzere hareketleniyor ancak vücudunun engelli olmasından ötürü hızla arabaya binemiyor. Yavaşça binmek üzereyken taksi dolmuş şoförü vatandaşa dönüyor ve; “Senin yüzünden kaç müşteri kaybettim” deyip azarı basıyor. Engelli vatandaş özrünün ona verdiği engeli mi düşünsün, yoksa şoförün ona bu sebepten ötürü yaptığı ayıba nasıl cevap verebileceği tereddüdü içerisinde arabaya biniyor. Arabadaki diğer yolcular, duruma öfkeleniyor ve tepki veriyorlar. Ama şoför özür dilemekten bile imtina ediyor.
Bu olay Anadolu’nun bir şehrinde taksi dolmuşta geçiyor. Bireysel bir tavır olmaktan ziyade giderek yalnızlaşan ve bencilleşen modern zaman içerisinde insanların topyekûn tavrı olarak belirginleşiyor. Toplumsal ve şehirsel olarak engellilere hayatımızda yer var mı? Onların varlığı bizi rahatsız ediyor mu? Olay bu soruyu akla getiriyor.
Doğuştan veya daha sonradan bazı sebeplere bağlı olarak gerçekleşen engelli olma hali insanın her an karşılaşabileceği durumlardan biridir. Engelliler ve onlara bakmak mükellefiyetinde olanlar bunu daha iyi bilirler. Her an korunma ve ihtiyacını karşılama zorundadır. Engelliler duygusal olarak kırılgan ve alıngandırlar. Engelli olma durumunun verdiği engel durumu O’nu her an bir zorluk ile karşı karşıya getiriyor.
Engellilerin çevrelerinde saygı ve değer görmeleri gerekir. Onlara acınarak, hayıflanarak bakılması ve hizmet edilmesini istemezler. Normal herkes gibi algılanmak isterler. Çocuklardan itibaren onlarla empati kurarak hayattaki önceliklerin onlara verilmesi ve hayatlarını kolaylaştıracak işlevlerin yerine getirilmesi önemlidir.
Şehir hayatında yer alabilmeleri için sosyal ve kamusal alanların bu durma göre düzenlenmesi gerekir. Maddi imkânları zayıf engellilerin tedavi ve diğer giderlerinin yardımı sağlanmalıdır. Özellikle devletin karşılamadığı araç- gereçlerin karşılanması ve tedarik edilmesi noktasında gereken hassasiyet gösterilmelidir. Engellilere yardım için kurulmuş birçok sivil toplum örgütü ve organizasyonların bu anlamda proje ürettiği söylenemez. Engellilerin sorunlarına sahip çıkarak onların toplumsal, ekonomik ve kültürel hayatta yer almaları için açılımlara ihtiyaç bulunmaktadır.
Şehirdeki sokak ve caddelerin engelli vatandaşların durumları dikkate alınarak düzenlenmelidir. Sakarya’da ki birçok kaldırımda yayalar bile zor hareket ederken engelli vatandaşların nasıl davranabileceği şüphelidir. Kamusal alanlarda hizmet alımları onlara pozitif ayrımcılık yapılması gerekir.
Engelli vatandaşların varlığı bir yük ve eziyet değildir. Bir insan olarak herkes gibi değere ve öneme haizdir. Onların psikolojik, sosyolojik, ekonomik ve sosyal ihtiyaçları göz önünde bulundurularak hareket edilmelidir. Onların sayısal varlıklarının az olması bu hizmet ve tedbirlerin alınmaması anlamına gelemez. Yukarıda bahsettiğimiz olayda olduğu gibi bir insanı tazir, sitem ve hakarette bulunmaya kimsenin hakkı yoktur. Onların varlığı ve korunması tüm toplum kesimlerinin görevidir.
Elif Alaca
FANİ DUNYA RADYO FORUM
