Gönderen Konu: ÜMMET SÜNNET İLİŞKİSİ (Okunma sayısı 367 defa)

fanidunya · « : Mayıs 20, 2018, 04:59:53 ÖÖ »

ÜMMET SÜNNET İLİŞKİSİ

Ümmet, İslâm’ı yaşama sanatını Sünnet’ten meşk etmiştir

Bu yazı, hem geçmişteki konuşma ve yazılarımızda kullandığımız “Ümmet-i Muhammed, Kur’an-ı Kerim ekseninde sünnet-i Muhammed tarafından inşa edilmiş sosyal bir yapı ve gerçekliktir” tanımının açılımıdır. Hem de Sünnet-i seniyyenin yazılı bilgi ve belgeleri olan hadis-i şeriflerin ve sahih hadis kaynaklarının birileri tarafından ilim ve insaf hudutlarının çok ötesinde tartışılmaya çalışıldığı günümüz ortamında, insafı ve iz’anı kökten yok olmamış olanlara yönelik dostça bir uyarı ve söylediklerini yeniden gözden geçirme çağrısıdır.

İSLÂM’I YAŞAMAK BİR SAN’ATTIR

Meşk terimi ve uygulaması, güzel san’atlar alanında kullanılan asâlet/orijinalite ilkesi ve bir tür icâzet anlamı taşır. Bu sebeple de “güzellik ve özellik” özü ve vurgusu demektir. Ehil ve usta birinden meşk edilmiş olmak, alışılagelmiş/kılasik ağız-tavır ve üslubun sürdürülebilmesi ve geliştirilebilmesinin olmazsa olmaz şartı konumundadır.

Özel anlamda güzel san’atlarda aranan bu temel özellik, İslâm hayatı ya da müslümanca yaşama san’atı gibi her yönüyle İslâm imanına yaraşır bir estetik ve güzellik gerektiren konuda, “kulluk kıvamı” niteliğiyle elbette bir meşk odağına muhtaçtır.

Burada mesele, İslâm’ı yaşamanın, hayatın her alanını kapsayan bir san’at olduğunun bilincinde olmak veya olmamaktır.
“Allah katında makbul din İslâmdır”1

Ayet-i kerimesi ve Nevevi merhumun, İslâm’ın tüm kavâidini kapsayan hadislerden2

Olduğunu söylediği, “ Allah her konuda ihsanı/güzelliği emretmiştir”3

Hadis-i şerif’i, İslâm’ı yaşamanın bir güzel san’at olduğunu göstermektedir. Bu sebepledir ki, en güzel(ahsen) şekilde yaşamayı kimlerin başarabileceğini denemek için ölümün ve dirimin yaratılmış olduğu gerçeğine4 de ayrıca ve açıkça dikkat çekilmiştir.

Peygamber Efendimiz “Allah Teâlâ verdiği nimetin izini kulu üzerinde görmeyi sever”5

Buyurduğuna ve İslâm’ın bu nimetlerin en önünde geldiğine göre müslümanca yaşamanın bütünüyle insan hayatını kapsayan bir san’at ve “nimet-i ilahi” olduğu ortadadır. O halde “sayımı mümkün olmayan, istatistiğe sığmaz ilahî nimetlerin”6

Tecelli ve tezâhür alanı olarak bireysel ve toplumsal müslüman hayatı, bu konuda tartışmasız ve denetimli bir güzellik kaynağından meşk edilmesini gerektirmektedir.

İşte tam da bu noktada “üsvetün hasenetün - en güzel hayat örneği / modeli”7

Ayetinin takdir ve takdimiyle Resul-i Ekremin hayatı yani sünneti, ümmet-i Muhammed’e meşk kaynağı olarak ilan edilmiş bulunmaktadır. Her ne kadar bu âyet-i kerime Hendek Savaşı bağlamında inmiş ise de ulemamız hayatın her alanında herkes için Hz. Peygamberin örnekliğinin geçerli olduğu görüşünü benimsemişlerdir. Nitekim Peygamber Efendimiz de “namazı benim nasıl kıldığımı görüyorsanız siz de öyle kılın”8

Hadisinde olduğu gibi hem dini konularda, hem de “bende senin/sizin için güzel bir hayat örneği yok mu?”9

Diye giyim-kuşam gibi güncel yaşamı ilgilendiren ve “sünen-i zevâid” diye bilinen mevzularda dahi kendisinin örnek alınmasını istemiştir. Bu sözlü ve fiili sünnet de göstermektedir ki, Efendimizin örnekliği, müslümanlar için hayatın her alanında geçerlidir. Yani âyet-i kerimenin nüzul sebebi özel (Hendek Savaşı) olsa da anlamı ve hükmü hayatın tüm alanlarını kapsamaktadır, geneldir.

Ayrıca âyet-i kerimede, kendileri için Resulullah’ta güzel bir hayat örneği bulunduğu bildirilen muhatapların, “Allah’a ve âhiret gününe kavuşmayı uman ve Allah’ı çok ananlar” diye iki ayrı sıfatla nitelendirilmiş olması da dikkat çekicidir.

Yani Efendimizin örnekliğini dikkate almayanların, Allah’a ve Ahirete kavuşmak ve Allah’ı çokça zikretmek gibi özellik ve güzelliklerinin olmadığına dolaylı olarak işaret buyurulmaktadır.

Ya da bir başka ifade ile söyleyecek olursak, sünneti, hayat için yegâne meşk kaynağı bilmekle iman arasında sıkı bir ilgi bulunduğu ortaya konulmuş olmaktadır.

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in ümmete şâhit/örnek ve meşk odağı olduğu âyet-i kerimelerde dikkat çekici bir üslup ile bildirilmiş bulunmaktadır.

Önce şu özelliğe işaret edelim: Kur’an-ı Kerim’de “üsve-i hasene = güzel bir hayat örneği” beyanı,10

“İbrahim ve onunla beraber olanlarda sizin için (üsvetün hasenetün) güzel bir örnek vardır”11

Diye Hz. İbrahim hakkında da aynen ifade buyrulmuştur. Hz. İbrahim ile Peygamberimiz bu noktada “öne çıkarılmış olmak” bakımından bir birlikteliği paylaşmaktadırlar.

Bu nokta dikkate alınınca aşağıdaki âyet-i kerimede Hz. Peygamber ve ümmetine verilen emir, konumuz açısından hem dikkat çekici bir derinlik hem de tam bir açıklık kazanmaktadır:

“Atanız İbrâhim’in dinine sarılın. Allah, sizi bundan evvel de, bu Kur’an’da da Müslümanlar diye isimlendirdi. Neticede, Peygamber size şâhitlik (örneklik) edecek, siz de diğer insanlara şâhitlik (örneklik) edeceksiniz.”12

Elmalılı merhum bu âyet-i kerimeyi şöyle açıklamaktadır:

“Yani hakkiyle mücâhedenin, diyânetin, müslümanlığın nasıl olacağını Peygamber size fiilen göstersin öğretsin, hak şâhidi bir nümûne-i imtisâl olsun. Siz de ona ittiba ederek bütün insanlara nümûne-i imtisâl hak şâhitleri olasınız.”13

Yine, Efendimizin “şâhit / örnek / önder” olarak gönderildiği,14

ümmet-i Muhammed’in öteki ümmetlere, Hz. Peygamber’in de ümmetine şahit/örnek olması için ümmet-i Muhammed’in vasat/orta/âdil/dengeli bir ümmet kılındığı bildirilmektedir.”15

Bu âyetler ve Elmalılı merhumun aktardığımız yorumu, ümmet-i Muhammed için Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in tam anlamıyla örnek yani meşk kaynağı olduğunu ortaya koymaktadır. Bir başka ifade ile ümmet’in şahitliği yani örnekliği ve adâleti, Hz. Peygamber’in şahitliği ve örnekliğine bağlı olarak ancak bir anlam ve değer ifade etmektedir.16

Bize öyle gelmektedir ki, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in sünnetinde yer alan herhangi bir uygulamaya şu veya bu sebeple karşı çıkan, aykırı hareket edenler, Efendimiz ile ümmeti arasındaki örneklik ilişkisine karşı çıkmış olmanın yanında, “bende senin için güzel bir hayat örneği yok mu?” ikazının günümüzdeki muhatapları konumundadırlar.

O halde “on dört on beş asır öncesi hükümlerine göre” hayatı tanzim etmenin isabetsizliğini ifade eden beyan ve açıklamalar, yegâne meşk kaynağı Peygamber Efendimize, daha açıkçası risâlet/peygamberlik kurumuna yönelik talihsiz ve sakıncalı sözler olmaktan başka hiç bir anlam taşımamaktadır. Zira “on dört on beş asır önce”, sadece Kitap ve Sünnet hükümleri vardı. Herhangi bir fıkhî mezhep ve dolayısıyla mezhep görüşü de söz konusu değildi..

SÜNNETULLAH

İnsanlık tarihi boyunca hayat kalitesinin bozulduğu, olması gereken güzellik çizgisinden kaydığı zamanlarda yeni bir meşk kaynağı elçi-peygamber göndermek suretiyle Yüce Yaratıcının dini yaşama san’atını yenilediği bilinmektedir. Bu ilahî uygulama/sünnetullah dahi dini yaşamanın bir güzel san’at özünün ve yönünün bulunduğunu göstermektedir. Görev yöreleri ve süreleri çerçevesinde nasıl bütün peygamberler birer “güzel hayat” örneği ve meşk kaynağı iseler, Peygamber Efendimiz de evrensel çapta kıyamete kadar dini yaşama san’atının İslâmî örneği ve meşk odağıdır.

Başlangıçta olduğu gibi bugün de yarın da İslâm’ı yaşama san’atını Peygamber Efendimizin sünnetinden meşk etmek mecburiyeti ve sorumluluğu ümmet-i Muhammed’in omuzlarındadır.

Sünnet’e ya da onun bilgi ve belgeleri olan hadis-i şeriflere, his-heves kaynaklı ve bilimsellikten uzak tevil ve iddialarla karşı çıkanlar, ümmet bireylerinin bir san’at eseri gibi -güçleri ölçüsünde- yaşamak, zorunda olduğu İslâm’ı, “isteğe bağlı” olarak kayıtsız, ilkesiz yaşanabilir bir din konumuna düşürme girişimi içinde bulunduklarını, böylesi bir cinayete sebep ya da âlet olduklarını artık anlamalıdırlar.

Şah Veliyyullah ed- Dihlevi’nin (v. 1762) isabetle belirttiği gibi, hata işlemekten korunduğu (ısmet) sabit olan Peygamber Efendimiz dışında kalan “ğayr-i ma’sum kişileri taklid etmek dinin tahrifine sebeptir.”17

Yegâne meşk odağının konumuna layık görülecek, günah işlemekten korunmuş olmayan kişilere, -sıfat, ünvan, görev, cinsiyet, şekil-şemâil ve saygınlık bakımından ne durumda olurlarsa olsunlar- onların hayatı dinin kendisiymiş gibi yönelmek, bir başka ifade ile onları dini hayat için meşk kaynağı kabullenmek dini tahrif etmek/bozmak demektir. Böyle yanlış bir tavrın temelinde cahillik ve idrak kıtlığı kadar Sünnet karşıtlığı ve hadis düşmanlığı girişimlerinin etkisi de büyüktür. Bu ise, dinin tahrifine sebep olduğu için hem ilkesel olarak hem de dinin, aslına uygun yaşanmasına engel olmak bakımından büyük bir cinayettir.
Netice olarak bütün açıklığı ve kesinliği ile bir kez daha ifade edelim ki Ümmet-i Muhammed, İslâm’ı yaşama sanatını Sünnet’ten meşk etmiştir. Bu sebeple de ümmet ile sünnetin arasını açma anlamına gelecek sınırları belirlenmemiş “güncelleme” düşünce, teklif ve girişimleri, bu iki değere yabancı ve hatta hasmâne yaklaşımları temsil etmektedir. İş bu noktaya gelince artık isimler, sıfatlar, makamlar ve ünvanlar söz konusu yaban ve düşman yaklaşımları mazur göstermeye ve örtmeye kesinlikle yetmeyecektir.

---------------------------------------------------------------------

Dipnotlar:

1) Al-i İmran (3), 19 2) Bk. el-Minhac, XIII, 107 Beyrut, 1392 3) Müslim, Sayd 57; Ebû Dâvûd, Edâhî 11; Tirmîzî, Diyât 14; Nesaî, Dahâyâ 22,26, 27; ibn Mâce, Zebâih 3 4) el-Mülk (67), 2 5) Tirmizî, Edeb 54; Ebû Dâvûd, Libas 14 6) Bk. en-Nahl (16), 18 7) el-Ahzab (33), 21 Buhari, Ezan 18, Edep 27, Âhâd 11; Dârimî, Salat 42 9) Buhari, Fedailü’s-sahabe 8; Ahmed b. Hanbel, Müsned, V, 364 10) el-Ahzab (33), 21 11) el-Mümtehine (60), 4 12) el-Hac (22),78 13) Elmalılı, Hak dini Kur’an Dili, V, 3424 14) Bk. el-Ahzab (33), 45 15) Bk. el-Bakara (2), 143 16) Allah Teâlâ Peygamber Efendimize ve onun ümmetine, diğer peygamberlerin tebliğ vazifesini yapıp yapmadıklarına şâhitlik etme görevi de vermiştir. Konu ile ilgili hadis-i şerif (Buhârî, Enbiyâ 3, Tefsîr 2/13, İ’tisâm 19; Ahmed b. Hanbel, Müsned, III, 32) yer almaktadır. 17) Huccetullahi’l-bâliğa, I, 352 (trc. I, 444), Ayrıca bk. Çakan, Dindarlık Dinde Olanı Yaşamaktır, s. 37-38

FANİ DUNYA RADYO FORUM

FANİDUNYA FM MOBİL (Yenilendi)

FANİDUNYA FM

Gönderen Konu: ÜMMET SÜNNET İLİŞKİSİ (Okunma sayısı 367 defa)

fanidunya

ÜMMET SÜNNET İLİŞKİSİ

BENZER KONULAR