KURBAN KESME İLE İLGİLİ BİLMEMİZ GEREKENLER
Kurban Bayramı yaklaşırken öncelikle arefe gününün sabah namazında başlayıp, bayramın dördüncü gününün ikindi namazına kadar yani yirmi üç vakit farz namazın arkasından getireceğimiz teşrik tekbirlerini hatırlatalım. Arefe günü sabah namazının farzını kılıp selam verdikten sonra söylenmeye başlanan ve birer kere söylenen Teşrik Tekbiri şu şekildedir:
“Allahü Ekber Allâhü Ekber Lâ İlâhe İllâllahü Vallâhü Ekber, Allâhü Ekber ve Lillâhi’l-Hamd.”
Kurban kelimesi sözlükte, “Yaklaşmak, yakın olmak, Allah’a yakınlık sağlamaya vesile kılınan şey” anlamlarına gelir. Dinî terim olarak da: “Allah Teâlâ’ya manen yaklaşmak için ibadet maksadıyla belirli vakitte belirli şartları taşıyan hayvanı usulüne uygun olarak kesmeye” denir.
Hicretin ikinci yılında Hz. Peygamber (s.a.v.), Müslümanlarla birlikte ilk Kurban Bayramı namazını eda etmek üzere Zilhicce ayının onuncu günü namazgâha çıktı. Ezansız ve kametsiz iki rekât Kurban Bayramı namazı kıldırdı ve namazdan sonra hutbe okudu. Hitabesinde Müslümanlara kurban kesmelerini emretti ve kendisi de Medine’de kaldığı süre boyunca her sene kurban kesti.
Kurban Bayramı’nda kurban kesmenin gerekliliği kitap, sünnet ve icmâ ile sabittir. Kurban Bayramı’nda ibadet niyetiyle kurban kesmek, hür, mukim, Müslüman ve zengin olan kimse için vaciptir. Zenginden maksat, temel ihtiyaçlarından başka 20 miskal (80.18 gr.) altın miktarı mala sahip olan, yani fıtır sadakası ile mükellef bulunan kimsedir. Kirada oturmak kurban kesmeye engel değildir.
Kurban şu üç cins hayvandan olur: 1-Koyun ve keçi. 2-Sığır. Mandalar da sığır cinsinden sayılır. 3-Deve.
Bu üç cins hayvanın dişisinden de erkeğinden de kurban olur. Sığır cinsinin erkeği ile dişisi arasında fark yoktur. Fakat koyun ve keçinin erkeği daha faziletlidir. Koyun ve keçi bir yaşını, sığır ve manda iki yaşını, deve ise 5 yaşını doldurmuş olmalıdır. Ancak koyun 7 aylık olduğu halde bir yaşındaki gibi cüsseli ve gösterişli ise, kurban edilmesi caiz olur. Keçinin ise bir yaşını doldurması şarttır. Tavuk, horoz, kaz gibi ehli hayvanlar, kurban olamaz. Bunları kurban niyetiyle kesmek tahrimen mekruhtur. Çünkü bunda Mecusilere bir benzeme vardır. Etleri yenilen vahşi hayvanlar da kurban olamaz.
Kurbanlık hayvanın semiz olması daha faziletlidir. Kemikleri içinde iliği kalmamış derecede zayıf veya topallayan, ayağını yere basıp kesileceği yere kadar gidemeyecek halde topal veya aşikâr bir halde hasta bulunan bir hayvan da kurban olamaz.
Kurbanlık hayvanın şaşı, topal, uyuzlu ve deli olmasında, boynuzlu veya boynuzsuz veya boynuzunun biraz kırık bulunmasında ve kulaklarının delinmiş veya enine yarılmış olmasında, kulaklarının uçlarından kesilip sarkık bir halde bulunmasında, dişlerinin azı düşmüş olmasında bir sakınca yoktur.
İki gözü veya bir gözü kör olan, dişlerinin ekserisi düşmüş veya kulakları kesilmiş olan, boynuzlarının biri veya ikisi kökünden kırılmış olan, kulağının veya kuyruğunun yarısından fazlası veya memelerinin başları kopmuş bulunan, kulakları veya kuyruğu doğuştan bulunmayan bir hayvan kurban olmaz.
Koyun ve keçi yalnız bir kişi adına kurban edilir. Sığır, manda ve deve birden 7 kişiye kadar kurban edilebilir. Vacip olan kurban hissedarları arasına akika veya nezir kurbanı niyetiyle katılmanın bir zararı yoktur. Çünkü hepsi de ibadet amaçlıdır ve bu manada niyet birliği vardır.
Kurban, vekâletle kesilebilir. Zira kurban sahibinin kurbanın başında bulunması şart değildir. Ancak bulunması ve hatta bizzat kendisinin kesmesi daha uygundur. Hanefi Mezhebi’ne göre kurbanlar, Kurban Bayramı’nın birinci günü bayram namazının kılınmasından sonra başlanıp üçüncü günü ikindi namazına kadar kesilebilir. Ancak Şafiilere göre dördüncü gün de kesilir.
Kurban ibadetinin yerine getirilmiş olabilmesi için kurban edilebilecek hayvanın Kurban Bayramı günlerinde boğazlanıp kesilmesi şarttır. Parasını sadaka olarak vermekle bu görev yerine gelmiş olmaz.
Hali vakti yerinde olduğu halde kurban kesmeyenler bir vacibi terk etmiş olmanın vebalini yüklenir ve kurban sevabından mahrum olur. Ayrıca Resûlüllahın (s.a.v.) uygulamasına da muhalefet etmiş olurlar. Çünkü o şöyle buyuruyor: “Hâli vakti yerinde olup da kurban kesmeyen kimse bizim mescidimize yaklaşmasın” (İbn Mâce, Edâhî, 2).
FANİ DUNYA RADYO FORUM
