Çocuğun zihinsel duygusal gelişiminde babanın rolü
Değerli okuyucularım, Günümüzde anneler çocuklarıyla gereğinden çok, babalar ise gereğinden az ilgileniyorlar. Bu duruma mazeret olarak da, “Ben çalışıyorum, zamanım yok” diyebiliyorlar. Oysa çocuklara ayrılacak bir yarım saat; kısa bir gezinti, yemekte söyleşmek çocuklar için çok önem taşır. Babalar dinlenmeyi veya gazete okumayı, çocukların yatışından sonra da yapabilirler. Çocukların, babaları tarafından sevildiğini, önemsendiğini bilmeye ihtiyaçları var.
Çalıştığım özel eğitim kurumunda bir velim, oğlundaki birtakım şikâyetlerle bana başvurdu; çocuğu geceleri altını ıslatıyor, söz dinlemiyor, kardeşine vuruyordu. Yapılan psikolojik testler sonucunda, babayla annenin çocuklarının önünde sık sık kavga ettiği, babanın oğluyla ilgilenmediği ve en ufak bir yaramazlık yaptığında onu dayakla cezalandırdığı ortaya çıktı. Anlaşılan çocuk, kardeşine vurmayı, babadan öğrenmişti. Babaya rehberlik yapılıp, yanlış davranışlarını düzelttikten sonra ancak sorun çözülebildi.
Peygamber Efendimiz de çocuklarına karşı çok şefkatli, anlayışlı davranırdı. Onca önemli işleri arasında bile çocuklarını öper, onlara zaman ayırırdı. Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’i sırtına alır dolaştırırdı. Gene böyle yaptığı bir sırada, Hz. Ömer içeriye girer. Çocukları böyle şerefli bir yerde görünce, “Ne güzel bineğiniz var” der. Hemen Allah Resulü şöyle buyurur: “Ya, ne güzel süvariler onlar.” İşte Peygamber Efendimiz çocuklarını böyle onore ediyordu.
Çocukların zihinsel gelişimlerinde babanın rolü çok önemlidir. Bir baba çocuğuyla ne kadar çok oynar, iletişim kurarsa, çocuğunun zekâsı da bir o kadar gelişir. Babalar çocuklarını daha bağımsız davranmaya ve çevrelerini keşfetmeye cesaretlendirirler.
Çocuğun cinsel gelişiminde de babanın rolü çok önemlidir. “Fallik dönem” denilen 3-5 yaşları arasında kız çocuklar anneye, erkek çocuklar babaya olan hayranlığından dolayı onları taklit ederler ve cinsel rollerini kazanırlar. Baba eğer, eşine karşı çok pasifse, erkek çocuğun cinsel gelişimde sapma olabilir. Herhangi bir nedenle ortaya çıkan baba yoksunluğunda da, çocuk kazanması gereken erkeksi yaşamında ruhsal yönden dengesiz, problemli bir insan olmasına yol açar.
Günümüzde psikanalistler ebeveynlerin değişen rollerinden bahsederken özellikle babanın rollerindeki değişikliğe dikkat çekmektedirler.Trowell(2002)kitabında, evliliklerin sonlanmasının, tek ebeveynli ailelerin sayısındaki artışın, kadının toplum içindeki değişen pozisyonunun ve artan öneminin, babanın yerini sarstığını ve önemini azalttığını belirtir. Şiddetin artışının, travmatik deneyimlerin yaygınlaşmasının ve özellikle her türlü çocuk istismarının artmasının, babanın rolünün karşı karşıya kaldığı tehlike ile ilgili olduğunu vurgular.
Çocukların, kendine güvenen, sorumluluk alan, onlarla eğlenebilen, bazen hayır diyebilen ve gerektiğinde cesaretlendiren bir babaya ihtiyaçları vardır. Bununla beraber, babanın ödipal karmaşada ( 3-5 yaşlar arasında kızların babayı, anneden kıskanması, babaya sahip olabilme düşlemleri kurması, erkeklerin de anneyi babadan kıskanması anneyi sevgili olarak görmesi, babayı kendine rakip olarak düşünmesi) da merkezi bir yeri vardır. Çocuk, başta anne ve babası ile ilgili kaygılara sahiptir. Ebeveynlerden birine sahip olma ile ilgili düşlemleri ve diğerine karşı kıskançlık duygulanımları ve onları birbirinden ayırma düşlemleri vardır. Çocuğun üstesinden gelmesi gereken son derece önemli görevi ise, üçüncü olabilmeye dayanmak ve anne babasını bir çift olarak kabul edebilmektir. Bu görevlerde güçlü, çocuğu anneden ayırabilen, ödipal arzularını engellemesine yardımcı olabilen ve çocuğun toplumsallaşma sürecinde, çocuğundan da vazgeçebilen bir babaya ihtiyacı vardır.
Ayrıca gözlemlediğim çok önemli bir nokta daha var; babasından sevgi, ilgi görememiş kız çocukları ergenlik çağında önceden göremediği baba sevgisini başka erkeklerde arıyorlar, yanlış yollara sapabiliyorlar.
Sevgili babalar, çocuklarımıza biraz daha fazla zaman ayıralım, bu konuda sevgili Peygamberimizi örnek alalım.
Kıvanç Tığlı Bulut.
FANİ DUNYA RADYO FORUM
