Evlilikte Çatışma ve Çocuk
Değerli okurlar, herkes evliliğinde çatışma olmadan huzurlu sakin yaşamak ister. Ama çatışmasız bir evlilik de çoğu zaman mümkün olmaz. Önemli olan; evlilikte eşler arasında yaşanan çatışmaları karşılıklı saygı ve hoşgörü çerçevesinde, hatalardan ders alarak çözebilmek…
Evlilikte çatışmaya yol açan nedenler, eşlerin birbirinden farklı beklentileri, iletişim sorunları, sevgi eksikliği, cinsel sorunlar, parasal konular, güç mücadeleleri, evlilik dışı ilişki yaşama bunlardan bazılarıdır. Psikologlara göre; bazı evlilikler ölür, çünkü eşlerin artık kavga etmek için bile birbirlerine ilgisi kalmamıştır. Bu durumda sağlıklı evliliklerde bir miktar çatışma vardır diyebiliriz. Önemli olan, çatışmanın nasıl ele alındığı, nasıl halledildiğidir.
Evlilikte çatışmalar çoğaldıkça, çocuklar daha fazla tehdit algılar, bu da onların sorunlu davranışlarını arttırır. Yapılan araştırmalar, anne-babalar arasında yaşanan çatışmaların sıklığı arttıkça çocuklardaki sıkıntı, güvensizlik ve öfke duygularının arttığını göstermiştir.
Yapılan başka bir araştırmaya göre de; çocuklar çatışma nedeni olarak kendilerini gördükleri zaman kavgaya kendilerinin de dahil olacağından korkma, utanma ve suçluluk gibi duygular yaşamaktadır.
Çocukların çatışmayı algılayışını etkileyen bir başka önemli özellik; çatışmanın nasıl sonuçlandığı, bir başka deyişle çözüme kavuşup kavuşmadığıdır. Çatışmalarını başarılı bir şekilde çözüme kavuşturan anne-babalar, çocuklarına, sosyal yeterlilik ve başa çıkma becerilerinin artmasını sağlayabilen, sorun çözmeyle ilgili olumlu modeller sağlarlar.
Anne babasının çatışması sırasında çocuk öncelikle çatışmaya kulak verir, çatışmayı dinler ve olumsuzluk, tehdit ve kendisiyle ilgili olan bilgiyi algılar. Yetişkinler arasındaki kızgınlığa şahit olan çocuklarda sıklıkla korku ve sıkıntı duygusu gözlenmektedir. Bunun nedeni, çatışma olduğu zaman çocukların kendilerine, anne veya babasına zarar geleceği algısıdır. Evlilik çatışması şiddetliyse çocuklar, kendilerinin de çatışmaya karışacakları, çatışmanın evliliğin bitimine yol açabileceği kaygılarını içeren bir dizi korku geliştirebilirler..
Bütün bunlara rağmen araştırmaların, evlilik çatışması ve çocuk uyumu arasında pozitif bir ilişki olduğunu göstermesine rağmen, evlilik çatışmasına maruz kalan, ama uyum problemi yaşamayan çocuklar da vardır.
“Bilişsel- Bağîamsal Çerçeve” modeline göre evlilik çatışması, çocuğun anlaması ve başa çıkması gereken bir stresör olarak tanımlanır. Çocukların bu algısına, hem çocuğun bilişsel yetilerinin hem de duygularının hizmet ettiği öne sürülmektedir. Çocuklar anne babalan arasında yaşanan çatışmayı, iki süreçten geçerek değerlendirirler;
Çatışma ile karşılaşıldığı an işlemeye başlayan ilk süreçte çocuk, çatışma olayını fark eder, buna karşı duygusal bir tepki verir ve çatışmanın tehdit edici olup olmadığına dair kısa bir değerlendirme yapar. Çatışmanın tehdit edici olarak algılanması, çocukta evliliğin bitebileceği, kendisinin de bu tartışmaya dahil olacağı, anne ya da babasıyla arasının bozulacağı gibi bir seri korkuya yol açabilir.
İkinci süreçte çocuk, çatışmanın oluşma nedenini, çatışmadan kimin sorumlu olduğunu, çatışmayla başarılı bir şekilde başa çıkma becerisinin olup olmadığım keşfetmeye çalışır. Çatışma nedenini, devam edecek ve tüm yaşamını etkileyecekmiş gibi algılayan ve en önemlisi kendisini çatışma nedeni olarak gören çocuğun çatışmadan daha fazla etkileneceği ileri sürülmektedir. Aynı zamanda olayın sorumluluğunu kendine atfeden çocukların, kendilerini suçlamaları nedeniyle daha çok sıkıntı yaşaması muhtemeldir. Çatışmanın tehditkâr algılanması, bu konuyla başa çıkabilmeleri’ için çocukların yeterlilik beklentilerini düşürür. Çatışmanın nedenlerim dışsal faktörlere atfetme de yeterlilik beklentilerinin düşmesine yol açar.
Yapılan çalışmalarda, çatışma sıklığı arttıkça çocuklarda uyum problemlerinin de arttığı yönünde bulgular elde edilmiştir. Evlilik çatışmalarının içeriğinin de çocukların tepkilerinde önemli bir faktör olduğu düşünülmektedir. Özellikle, çocukla ilgili çatışmaların çocuğa daha çok üzüntü vereceği ve bu sebeple daha fazla uyum problemi ortaya çıkartacağı düşünülmektedir. Yapılan çalışmalar, fiziksel şiddetin olduğu evlerden gelen çocukların daha çok uyum problemine sahip olduğunu ortaya koymaktadır
Evlilik çatışmalarından çocuklarınızı koruyabilmek için, çocuklarınıza tartışma sonrası ebeveyn olarak barıştığınızı, çatışmayı çözebildiğinizi hissettirin. Çatışma nedenleri hakkında çocuklarınızı bilgilendirin, çatışmanın onlarla ilgili olmadığını fark ettirin. Ebeveynler olarak çocuklarınıza olumlu örnek olmaya çalışın. Çocuğunuzun çatışmaya müdahale etmesini önleyin. Özellikle de çatışma sırasında ve sonrasında çocuğun anne babasından birinin tarafını tutmaması teşvik edilmemelidir.
Huzurlu sağlıklı günler duasıyla Allah (c.c )’a emanet olunuz.
KIVANÇ TIĞLI BULUT.
PSİKOTERAPİST DANIŞMAN.
Not: Bu yazının bir bölümünde Uzm. Psk. Özgün Kızıldağ, Prof. Dr. Gülşen Dil’in makalesinden alıntı yapılmıştır.
FANİ DUNYA RADYO FORUM
