Obezite
Değerli okuyucularım, bilindiği gibi beslenme anne karnında başlayarak yaşamın sonlandığı ana kadar devam eden yaşamın vazgeçilmez bir ihtiyacıdır. Çoğu kişi için yemek yemek, sadece fiziksel bir ihtiyaç değil, keyif alınan bir etkinliktir. Yemenin önemli olan noktası içe almadır. İçe almak, elde etmek demektir. Yani kişi, yemek sırasında sadece doymakla meşgul değildir, aynı zamanda almanın, elde etmenin de hazzını yaşamaktadır. Bir önemli nokta da ağız ve çevresinin insan için erojen bölge özelliği taşımasıdır. Bebek, doğumundan birinci yılın sonuna kadar, dışarıdan verilen bakıma bağımlıdır. Ağız ve dudaklar, onun en önemli ihtiyacının giderildiği bölgeler olduğundan haz duygusu o bölgelerde toplanmıştır. Emmek haz duymak amacıyla gerçekleştirilmektedir. Bu dönemde oluşabilecek herhangi bir saplanma, travma kişilerde sorunlara yol açmakta, bağımlılık ve edilginlik gibi davranışları ortaya çıkarmaktadır.
Obezite bu dönemde yaşanabilen bir saplanmanın sonucudur. Obezite sorunu yaşayan bireylerin kişilik özelliklerine bakıldığında bağımlı özellikler görülmektedir. Bebeklik döneminde aşırı doyurulmak ya da yoksun bırakılmak ileride yeme sorunlarına yol açabilmektedir. Yani, obezite sadece sağlıklı beslenme ile ilgili bir sorun değil, kökeninde önemli ruhsal sorunların olduğu bir rahatsızlıktır. Özellikle depresyondaki kişilerde çok aşırı yemek yeme özellikle stres anında çok yemek de aşırı kilo alımına yol açmaktadır. Obezite olan kişilerin yarısında klinik depresyona rastlanmaktadır. Çok yemek yeme sonrasında alınan kilolar sonucu kişi, aynaya bakmak istemez, giydiklerini kendine yakıştırmaz ve çevresi tarafından beğenilmeyeceğini düşünür, bütün bunlar da kişiyi depresyona sürükler.
Bazı kişiler kilo alma karşısında bedenlerini aşırı derecede kontrol etmeye girişebilirler. Ayna karşısından ayrılmamak, günde 7-8 kez tartılmak, sürekli beden ölçüsünü almak gibi eylemler de kaçınma davranışları kadar önemlidir ve olumsuz beden imajı algısından sorumludur. “Şişman ve iticiyim.” “Fil gibi oldum“ tarzındaki olumsuz tahmin ve eleştirel düşünceler ile “Başkalarınca kabul edilmem zayıf olmama bağlı.” “Zayıf değilsem değerli ve güzel değilim“ “Zayıf olmazsam eşim beni terk eder” gibi işlevsel inançlar psikoterapist tarafından saptanmalı ve ve beden algısı kaygısı giderilmelidir.
Değerli okuyucularım, bazen sadece açlığımızı gidermek için değil keyif aldığımız için de bir şeyler yiyebiliriz. Ancak bu durum çok sıklaşmaya başlamışsa stres, kızgınlık, yalnızlık çaresizlik gibi olumsuz duygular yaşandığı zaman aniden gelişen bir şeyler atıştırma arzusu ile kişi yemek yiyorsa burada duygusal (tepkisel ) yeme sendromundan söz edilebilir.
Duygusal duruma bağlı olarak yemeye yöneliyorsanız daha çok pizza çikolata gibi daha çabuk tüketebileceğiniz belirli yiyecekler tercih edilir. Duygusal yeme sorunu olan kişiler yemeği, duygularını bastırmak için bir kaçış aracı olarak kullanmaktadırlar. Baş edemedikleri olumsuz duygulardan kurtulmak için hemen bir şeyler atıştırarak, kendilerini rahatlatma yoluna giderler. Sorunlarla yüzleşmek, stresle başa çıkmak ve problem çözmeyi ertelemek için bu kişilerin yedikleri dikkatin dağılmasını sağlayarak adeta bir ağrı kesici işlevi görür ancak bu etki kısa bir süre içindir.
Erişkin dönem obezitesi için çok sayıda risk faktörü tanımlanmıştır. Bunlardan biri de çocukluk döneminde travmatik olaylara maruz kalmadır. Grilo ve arkadaşlarının 145 obez hastanın çocukluklarında yaşadıkları travmaları sorgulayan çalışmasında, toplam %89’unun bir alanda kötü muamele ile karşılaştıkları saptanmıştır. Ayrıca hastaların %59’unun duygusal istismara, %36’sının fiziksel istismara, %30’unun cinsel istismara, %69’unun duygusal ihmale, %49’unun fiziksel ihmale maruz kaldıklarını belirlemişlerdir.
Obezite tedavisinde terapötik amaç sadece kilo kaybı değil, aynı zamanda kişisel olarak dikkat çeken diğer alanlarda (örneğin görünüşünü iyileştirme arzusu, kendine güven ve öz saygıyı artırma arzusu, ilişkilerin kalitesi, fiziksel zindelik ve daha aktif olma, sağlığını iyileştirme), bilişsel ve davranışsal değişime erişmek, tedavi sürecinde oluşan değişimleri fark etmek, onlara değer vermek ve değiştirilemeyecek şeyleri (örneğin beden oranlarını) kabul etmeyi öğrenmektir.
Ayrıca obezite tadavisinde danışanda, çocukluğuna veya geçmişe ait travmatik yaşantılar varsa yapılan psikoterapilerin yanı sıra mutlaka EMDR terapisi de uygulanmalıdır.
Sağlıklı günler duasıyla Allah’a emanet olunuz.
PSİKOTERAPİST KIVANÇ TIĞLI BULUT DNŞ.
Kıvanç Tığlı Bulut.
FANİ DUNYA RADYO FORUM
