Gıybet Bizi Ayırır Dostlar
Gıybet
Hz. Aişe bir gün Efendimiz’e Hz. Safiyye’nin boyunun kısa oluşunu dile getirir. Bu sözden hiç hoşlanmayan Allah Rasulü (sas):
“Aişe! Öyle bir söz söyledin ki eğer o söz denizin suyu ile karışsa herhalde onun tadını ve kokusunu bozardı.” diyerek eşini uyarır. Yine Hz. Aişe bir gün Efendimiz’e ismini bilmediğimiz bir kişinin boyunu-posunu ve davranışlarını taklit eder. Bunun karşılığında Efendimiz, “Karşılığında bana dünyayı verseler bile insanı hoşlanmayacağı bir şey ile taklit ve tasvir etmeyi kesinlikle sevmem” buyurur. (Ebu Davud, Edep, 40)
Evet, öylesine bir hastalıktır ki gıybet, ayet ve hadisi şeriflerde buyurulduğu üzere bu gaflete düşenler ve bu hastalığa bulaşanlar aşırı derecede yerilmektedir. Ve bu cürmü işleyenlere sonucu ağır veballer getirmektedir.
Gıybet etmek bir hastalıktır. Bu hastalığa yakalananlar farkında olmazlar. Ama kendilerini bir muhasebe etseler gerçekten günde ne kadar da gıybet ettiklerinin farkına varacaklar.
Genelde ayaküstü konuşmalarla (modern tabiri ile kulis) ile yapılır gıybet Müslümanlar arasında. Bunu yapanlar İslam için, İslami çalışmalar için bunu yaptıklarını ifade edebilirler. Fakat İslam da istişare vardır. Ayaküstü istişare deyip, kapasitesi olmayan kişilerle kulis (gıybet) yoktur. Bu iki kavram iyi anlaşılmalıdır.
Müslümanlar elbette birbirleri ile konuşup, dertleşirler ama sınırları korumak şartı ile. Bir Müslüman kardeşinin hakkında onun hoşuna gitmeyecek şekilde konuşmak, yorum yapmak yapmış olduğu bir olayı veya hatayı başka (ayaküstü) ortamlarda konuşmak o kardeşinin (kişinin) gıybetini etmek demektir.
Ki Gıybet:
Lügat Manası;
Gıybet: “Kişinin sakladığı ayıpları, arkasından zikretme.”
Gıybet: “Bir kimsenin duyması halinde, o kişiyi kederlendirecek gizli ayıplarını arkasından konuşma.”
Gıybet: “Bir şeyin başka bir şey içinde kaybolması ve örtülmesi, Ayıpladığı kişideki kötü şeyleri zikretme, bir kişinin arkasından hoşlanmadığı şeyler söyleme.”
Gıybet: “Bir insanın, zikredilmesine ihtiyaç olmadığı halde, bir başkasının sahip olduğu ayıbı zikretmesi.”
Gıybet: “ Arkadan çekiştirmek, hazır olmayan birisinin aleyhinde konuşmak, birisinin gıyabında hoşuna gitmeyen bir şeyi söylemek.”
Gıybet: “Arkasından kötü söz söyleme, bulunmadığı bir yerde çekiştirme, kötüleme, dedikodu yapma.”
Istılah Manası
Hazırda olmayan bir kişinin, duyması halinde hoşlanmayacağı bir şeyi söylemektir.
Allah (cc) buyuruyor ki:
“Bir kısmınız bir kısmınızı gıybet etmesin. Hiç sizden biriniz, ölü kardeşinin etini yemek ister mi?!” (Hucurat/12)
Yani ölü olarak eti haram olduğu gibi, diri olarak da gıybeti haramdır.
Peygamberimiz (sav) yanındakilere “Gıybetin ne olduğunu biliyor musunuz? diye sorar. “Rasulullah (sav) daha iyi bilir” dediler. Peygamberimiz (sav), “Kardeşinizin yokluğunda, hoşlanmayacağı sözlerle anmaktır.” buyurur. “Peki ya o kusur onda varsa?…” dediklerinde: “Eğer onda bulunan bir kusuru arkasından söylüyorsanız gıybet etmiş olursunuz. Böyle bir kusur yoksa iftira etmiş olursunuz!” buyurdu. (Müslim) (Gıybeti Bıraktıran Kitap)
Konuşmalarımızın sonu gıybete dayanmamalıdır. Eğer konuşup, dertleşmenin sonu gıybete dayanacaksa Müslüman şahsiyet bu aşamada olaya müdahil olup müflis durama düşmemelidir.
Sahi müflis kime denir ?
Peygamber Efendimizi dinleyecek olursak;
Ebü Hüreyre radıyallahu anh‘den rivayet edildiğine göre, Rasülullah sallallahu aleyhi ve sellem:
“Müflis kimdir, biliyor musunuz?” diye sordu. Ashab:
“Bizim aramızda müflis, parası ve malı olmayan kimsedir,” dediler. Rasülullah sallallahu aleyhi ve sellem: “Şüphesiz ki ümmetimin müflisi, kıyamet günü namaz, oruç ve zekat sevabıyla gelip, fakat şuna sövüp, buna zina isnad ve iftirası yapıp, şunun malını yiyip, bunun kanını döküp, şunu dövüp, bu sebeple iyiliklerinin sevabı şuna buna verilen ve üzerindeki kul hakları bitmeden sevapları biterse, hak sahiplerinin günahları kendisine yükletilip sonra da cehenneme atılan kimsedir” buyurdular. (Müslim, Birr 59)
Kıyamet günü bu hale düşmek (ümmetin müflisi olmak) istemiyorsak dilimize sahip çıkıp konuşmalarımıza dikkat etmemiz gerekiyor. Gıybet eden kişilerden ve gıybet yapılan ortamlardan uzak durmamız gerekmektedir. Aksi halde yapmış olduğumuz ibadetlerimizin kıyamette bize bir faydası olmayacaktır.
Müslüman bir şahsiyet olmak istiyorsak dilimize sahip olmamız gerekiyor. Hadisi Şeriflerde dilin ne kadar büyük sorumlu olduğu, diline sahip olanların kazançlı olacağı zikredilmektedir.
Evet bizler de bu hastalıktan kurtulmadıkça aramızdaki sevgi, muhabbet, dostluk ilişkileri tam anlamı ile oluşmayacaktır. Bunun bizi götüreceği yer;
Gıybet bizi ayırır dostlar
Gıybet bizi parçalar dostlar,
Dilini hak olan davası uğruna kullananlara selam olsun…
FANİ DUNYA RADYO FORUM
