SATIŞI HARAM OLAN ŞEYLER NEDİR?
Hamd bizleri yoktan var eden ve beni âdemi mahlûkat içerisinde şerefli kılan, bizleri rahmet ayı olan ramazana kavuşturan, fıtrat üzere kalmaya muvaffak kılan, er rahman, er rahîm sıfatlarına sahip olan Allah’adır. Salat ve selam peygamber efendimiz Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem’e, pak ailesine ve Ona kıyamete kadar ihsan ile tabi olan ashabına, etbaına dır.
Pis (Necis) Olan Şeylerin Hükmü
Yenilmesi veya içilmesi ayetle veya sahih hadisle kendi özündeki bir zarardan dolayı yasaklanmış olan şeylere “necis (pis)” denir. Şarap, domuz veya murdar ölmüş hayvan eti ve kan bunlar arasında sayılabilir. Kur’an ı kerimde şöyle buyrulur; “Allah, size leşi, kanı, domuz etini ve Allah’ tan başkası adına kesilen hayvanların etini haram kıldı.” (1)
Cabir bin Abdullah radıyallahu anh’den rivayet edilen hadis bunların satışının da aynı hükümde olduğunu belirtir. Rasûlullah sallallahu aleyhi vesellem şöyle buyurmuştur; “Şüphesiz Allah ve Rasûlü, şarabın, leşin, domuzun ve putların satışını yasak kılmıştır.
Kendisine “Ey Allah’ın Rasûlü! Murdar hayvanın iç yağları için ne dersin? Onlarla gemiler ve deriler yağlanır, insanlar onu aydınlatmada kullanırlar.” diye sorulunca, Allah’ın elçisi “hayır, o haramdır” buyurdu ve şöyle devam etti; “Allah, Yahudileri kahretsin. Allah onlara hayvanların iç yağlarını haram kılınca onlar bunu erittiler ve sonrada satıp parasını yediler.” (2)
İçkinin Satışı
Müslüman kişi bilecek ki, dinimizin haram kıldığı şeylerin ticareti de yani alınması da satılması da haramdır; İçki ve domuz gibi. Hattâ Rasûlullah sallallahu aleyhi vesellem, içki ile ilgili olarak on tane haram veya haram işleyen kişi sayar: “Şarap yapmak üzere üzümün suyunu sıkan ve sıktıran, kendisine sıkılan, şarabı taşıyan, kendisine taşınan, şarabı (bizzat veya vekâleten) satan, kendisi için satın alınan, şarap ikram eden (sâki), kendisine ikram olunan, şarabın bedelini yiyen.” (3)
Abdurrahman b. Va’le, İbni Abbas’a üzümden sıkılan içkinin hükmünü sordu. İbni Abbas: Bir adam Rasûlullah sallallahu aleyhi vesellem’e içi şarap dolu bir kırba hediye etti. Rasûlullah sallallahu aleyhi vesellem ona: “Allah’ın onu kesin haram kıldığını bilmedin mi?” buyurdu. Adam: “Hayır” dedi ve bir insana gizlice bir şeyler söyledi. Rasûlullah sallallahu aleyhi vesellem ona: “Adamla gizlice ne konuştun?” buyurdu. Adam: “Şarabı satmasını söyledim” dedi.
Rasûlullah sallallahu aleyhi vesellem : “Allah içilmesini haram kıldığı bir şeyin satılmasını da haram etti” buyurdu. Bunun üzerine şarap dolu kırbanın ağzını açtı ve nihayet o kırbada bulunan şarabın hepsi döküldü.” (4)
Ebu Hureyre, Rasûlullah sallallahu aleyhi vesellem’in şöyle buyurduğunu rivayet etti: “Allah içkiyi ve onun kazancını haram etti; leşi ve onun kazancını haram etti; domuzu ve onun kazancını haram etti.” (5)
Zikri geçen bu hadislerde içkinin satılmasının, satın alınmasının, kazancının ve kazancının yenmesinin haram olduğu açıktır.
Köpek Satışının Hükmü
Ebu Hureyre radıyallahu anh, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in “Köpeğin satış bedeli, kâhinin aldığı ücret, fahişe kadının aldığı para helal değildir.” Dediğini rivayet etmektedir. (6)
İbni Abbas radıyallahu anh Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem köpeğin satış bedelini yasakladı ve “Eğer bir kimse köpeğin satış bedelini talep etmek için gelirse, o kimsenin elini toprakla doldur“ buyurdu. (7)
Rafi b. Hadic radıyallahu anh şöyle dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’den işittim: “Kazancın en şerlisi; köpeğin satış ücretidir” buyuruyordu.” 8
Köpeğin satışı âlimlerin çoğunluğuna göre caiz görülmemiştir.
Ancak Ebu Hureyre’nin rivayet ettiği, “Her kim av köpeği, davar köpeği, arazi köpeğinin dışında bir köpek edinirse kuşkusuz onun ecrinden her gün iki kırat noksanlaşacaktır.” hadisle de koyun köpeği ile bekçi köpeğinin de beslenebileceği istisna edilmiştir.
Av, çoban ve bekçi köpeklerini besleme izni verilmiştir. Bu üç türün dışındakileri beslemek ve satmak için izin verilmemiştir.
Suret, Heykel, Put Satmak
Cabir b. Abdullah radıyallahu anh, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in fetih yılı Mekke’ de iken “Allah ve Allah’ın Rasûlü, şarabın, meytenin, domuzun ve esnamın – put, heykel gibi şeylerin – alışını ve satışını haram kılmıştır. Kendisine:
Ya Rasûlullah! Murdar olarak ölmüş hayvanın iç yağı hakkında ne buyurursun? Ölü hayvanların iç yağları ile gemiler cilalanır, deriler yağlanır, onlarla insanlar da – kandil vesaire şeyler yakarak – ışıklanır diye soruldu. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:
“Hayır! Murdar hayvan yağı alıp satmayın, bu alışveriş haramdır “ buyurdu. Sonra Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem bunun ardından : “Allah Yahudileri katletsin. Çünkü Aziz ve Celil olan Allah, ölmüş hayvan yağlarını onlara haram kıldığında, kendileri bu yağları erittiler ve sonra da bunları satıp parasını yediler “ buyurduğunu rivayet etmiştir. (9)
-----------------------------------------------------------------
1. Nahl; 115
2. Buhari
3. Tirmizî; İbn Mâce
4. Müslim; Malik
5. Ebu Davud
6. Ebu Davud; Nesei. Hadis sahihtir.
7. Ebu Davud. İsnadı sahihtir.
8. Müslim; Nesei
9.( Müslim : 5.c.1581.n )
FANİ DUNYA RADYO FORUM
