Gönderen Konu: Bir Mürşit Olarak HZ. Peygamber (Okunma sayısı 98 defa)

fanidunya NET · « : Ekim 26, 2022, 08:46:46 ÖÖ »

Bir Mürşit Olarak HZ. Peygamber

Peygamberler, Yaradan ile ilahi hitaba mazhar olan eşref-i mahlûk/insan arasında iletişimi sağlayan yegâne vasıtalardır. Allah bir lütuf olarak insanı yaratıp kendi hâline bırakmamış, vahyin rehberliğinde doğru ile yanlışı, hak ile batılı gösteren peygamberler ve onlarla beraber ilahi irşad rehberi olan kitaplar göndermiştir. “Size Rabbimin mesajlarını iletiyorum, size öğüt veriyorum ve Allah’tan gelen vahiy sayesinde sizin bilmediğinizi biliyorum.” (Araf, 7/62.) ayeti bu iletişimi ifade eder. Bu ayet aynı zamanda bize peygamberlerin en önemli ve birincil görevlerinin irşad, yani tebliğ olduğunu beyan etmektedir.

Sözlükte “yol göstermek, rehberlik etmek, öğüt vermek, hidayet” anlamına gelen irşad, doğruya veya hakka ulaştırmak, hakka kılavuzluk etmek demektir. Diğer bir ifade ile insanlara “hakkı öğretmek ve göstermek”, onların “hakka ulaşmasına rehberlik etmek”tir. (İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab, Dâru Sadr, Beyrut 1414, 3/175-176, “rşd” mad.) İrşad görevi ifa edenlere de hakka rehberlik yapan anlamında mürşit denir. İnsanlık âleminin ilk ve ilahi mürşitleri peygamberlerdir. Mürşitlik görevlerini hakkın yegâne belirleyicisi olan Allah’tan aldıkları vahyi risâlet görevleriyle insanoğluna tebliğ ederek ifa ederler.

1- İlim sahibi olmak

İlim irşad faaliyetinin başarısında en önemli etkendir. Muhatapları bilgilendirmek, doğru bilgi aktarmak ve bu yolla muhatapları ikna etmek çok daha kolay ve başarı oranı yüksektir. Hz. Peygamber’in bilgi kaynağı vahiydi. Dolayısıyla muhatapları yanılmayan tek ilim olan vahiy ile bilgilendiriyordu. İlim sadece irşad makamında olanların başarısı için değil, tebliğe muhatap olanların da gerçekleri kabulünde önemli bir etkendir. “De ki: ‘Siz ona ister inanın ister inanmayın; şu bir gerçek ki, bundan önce kendilerine ilim verilen kimselere o (Kur’an) okununca, derhal yüz üstü secdeye kapanırlar.’” (İsra, 17/107.) ayeti hakikati kabul etmede, dolayısıyla irşad faaliyetlerinin başarısında ilmin etkileyici rolünü ifade etmektedir.

2- Yüce ahlak sahibi olmak

Allah Resulü’nün yaşadığı üstün ahlak tebliğ edilen değerlerin ete kemiğe bürünmüş somutlaşmış hâlidir. Bu yüzden Yüce Allah tebliğ ve irşada muhatap olanlara öncelikle “Habibim sen yüce bir ahlaka sahipsin.” (Kalem, 68/4.) hitabıyla insanlığa numune-i imtisal olarak gönderdiği (Ahzab, 33/21.) elçisinin ahlakını tekeffül etmiş; Allah Resulü de “Ben yüce ahlakı tamamlamak için gönderildim.” (İmam Malik, Muvatta, Hüsnü’l-huluk, 8.) buyurmuştur. Bir nakilde ifade edildiği gibi Said b. Hişam, Hz. Aişe’ye Allah Resulü’nün ahlakını sormuş; “Kur’an okumuyor musun?” sorusuyla karşılaşmış; “Okuyorum.” deyince; Hz. Aişe de “İşte Hz. Peygamber’in ahlakı Kur’an’dı.” karşılığını vermiştir. (Darimi, Salat, 165; İbn Mace, Ahkam 14; Nesai, Kıyamu’l-leyl, 2; Ahmed b. Hanbel, Musned, 41/148, no. 24601.) Bu, Hz. Peygamber’in Kur’an’da var olan bütün ahlaki değerlere sahip olduğu, Kur’an’ın sakındırdığı bütün eksikliklerden de sakındığı anlamına gelir. Dolayısıyla Allah Resulü’nün hayatı Kur’an ahlakının somutlaşmış hâliydi, demek hakikat olur.

3- Örnek bir kişilik sergilemek

Allah Resulü’nün birinci görevi tebliğ, ikinci görevi de tebyindi. Yani tebliğ ettiklerini muhataplara yaşayarak uygulamalı bir şekilde açıklamak ve öğretmekti. Bunu da sergilediği örnek kişiliği ile en güzel şekilde yaptı. Tebliğin başarısında örnek bir kişilikle topluma sunulan değerleri yaşamak son derece önemlidir. Hz. Peygamber (s.a.s.) tebliğ ettiklerini kusursuz bir şekilde hayata yansıtmış, Kur’ani emirlerin uygulamalarını en güzel şekliyle muhataplara takdim etmiştir. Allah Teâlâ onun bu özelliğini “Ey inananlar! And olsun ki sizin için, Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah’ı çok anan kimseler için Allah’ın Elçisi en güzel örnektir.” (Ahzab, 33/21.) hitabıyla ifade buyurmuştur.

4- Doğruluk, güven ve istikamet üzere olmak

Doğruluk, hakka uygunluk demektir. Hakkın belirleyicisi ise ilahi vahiy ve vahyin kontrolünde tecelli eden Allah Resulü’nün sünnetidir. Yüce Allah’ın peygambere hitaben “Emrolunduğun gibi dosdoğru ol!” (Hud, 11/112.) emri peygamberlerin doğruluk ve istikamet üzere hareket ettiklerinin beyanıdır. Bu da Hz. Peygamber’in söz ve uygulamalarının/hayatının tamamıyla doğruluk kıstası/ölçüsü olduğunun bir ifadesidir.

Şüphesiz hiç kimse Allah’ın Elçisi’nden daha doğru ve daha dürüst bir kişilik sergileyemez. Resulüllah (s.a.s.) bunu yaşayarak göstermiştir. Onun bu dürüstlüğünün insanları derinden etkilediği tarihî bir hakikattir. Henüz fakir ve yetim bir genç iken amcasının yanında ticarete başlamış, kısa zamanda dürüstlüğü ve alışverişteki adaletiyle herkes tarafından tanınmış ve saygı görmüştür. Çevresinde “sadık” ve “emin” olarak ün salmış, zengin, fakir herkes tarafından bu unvanlarla çağrılır olmuştur. Şüphesiz onun doğruluğu ve dürüstlüğü peygamberlik ve davetinin kabulünde etkin rol oynamıştır. Yüce Allah elçisine “Size Rabbimin vahyettiklerini duyuruyorum ve ben sizin için güvenilir bir öğütçüyüm.” (Araf, 7/68.) demesini vahyetmiş; “Bilin ki ben size gönderilmiş güvenilir bir elçiyim.” (Şuara, 26/125.) ayeti ve benzerleri (Şuara, 26/143; Duhan, 44/18.) ile de tebliğde muhataplara güven telkin edilmiştir.

5- Söz ve eylem birliğine dikkat etmek

Hz. Peygamber (s.a.s.) tebliğ ve irşad görevini ifa ederken sözsel bilgilendirmesinin yanı sıra fiilî uygulamaları ile de söz ve eylem birliğini ortaya koymuş; Kur’an’ın ne yapacağımıza yönelik talimatlarını tebliğ ederken nasıl yapacağımızı da yaşayarak topluma sunmuştur. Topluma sunulan değerler mürşit tarafından eyleme dönüştürülmez ve bu şekilde söz ve eylem birliği sağlanmaz ise irşadın karşılık bulması beklenemez. Fiilî temsil diye ifade edebileceğimiz “söylediğini yaşamak” irşadın vazgeçilmezidir. Şu bir gerçek ki tebliğ ve irşadda sözlü bilgilendirme ve uyarıdan ziyade fiili temsil etkilidir. İslam dininin kısa zamanda bu kadar hızlı yayılmasının en önemli etkeni şüphesiz Hz. Peygamber’in tebliğ ettiklerini yaşamasıdır.

6- Alçak gönüllü olmak

Allah Resulü’nün (s.a.s.) sıradan bir insan gibi sade bir hayatı vardı. Krallar gibi yaşama imkânına sahipken sıradan bir birey gibi son derece sade ve mütevazı bir hayat yaşamayı tercih etti. Kendi evinin işini görür, hırkasını diker, ayakkabılarını tamir ederdi. Mescitteyken insanlar arasında herhangi farklı bir durum olmaksızın onlardan biri gibi otururdu. O kadar ki kimin peygamber veya devlet başkanı olduğu fark edilmezdi. Onun bu mütevazı hâlinin tebliğ ve irşaddaki başarısına olumlu katkı sağladığı inkâr edilemez.

7- Tebliğde samimi olmak

Allah’ın Elçisi hayatı boyunca insanların iyiliği ve saadeti için samimiyetle çalıştı. Bütün zamanını ve gayretini cahiliye toplumunu Kur’an’ın nuruyla aydınlatmak için sarf etti. O kadar ki Mekke’de iken tebliğ gayesiyle büyük bir sabır, aşk ve samimiyetle kapı kapı dolaştı; fakat karşılığında hakaret gördü. O yine de insanları hakka ve iyiliğe teşvik etmeye devam etti. Çünkü o insanları hakka ulaştırma mücadelesinde sadece Allah rızası için çalıştı.

8- Şefkat ve merhamet sahibi olmak

Allah Resulü herkese karşı sevgi ve merhamet dolu bir insandı. Arkadaşlarını çok sever, düşmanlarına bile merhamet gösterirdi. O, bütün insanlığa karşı yaşayan bir sevgi, şefkat, merhamet abidesiydi. Nitekim kâinatın yaratıcısı onu âlemlere rahmet olsun diye göndermişti. (Enbiya, 21/107.)

Ebu Hureyre’nin rivayetine göre bazı insanlar Resulüllah’a (s.a.s.) gelerek müşriklere beddua etmesini istedi. Bunun üzerine Resulüllah, “Ben dünyaya beddua etmek için gönderilmedim; ben yalnız rahmet olarak gönderildim.” buyurdu. (Buhari, el-Edebu’l-Mufred, th., Semîr b. Emîn ez-Züheyrî, Mektebetu’l-Ma’ârif, 1419/1998, s. 167, no. 321.) Başka bir rivayete göre de “Allah, başkalarına merhamet etmeyene merhamet etmez.” buyurdu. (Buhari, Edeb, 18, 27; Müslim, Fedâil, 65.) Onun sevgisi ve merhameti; inancı, rengi, ırkı, makam veya cinsiyeti ne olursa olsun herkese yönelikti. Kısacası insanlara olan sevgi ve merhameti sonsuzdu. Bununla beraber müminlere karşı olan şefkat ve merhameti düşkünlük derecesindeydi. “And olsun size kendinizden öyle bir peygamber gelmiştir ki sizin sıkıntıya uğramanız ona çok ağır gelir. O, size çok düşkün, müminlere karşı çok şefkatlidir, merhametlidir.” (Tevbe, 9/128.)

9- Sabırla Allah’a sığınmak

Her konuda olduğu gibi tebliğ ve irşadda da Allah’a sığınmak gerekir. Allah Teâlâ “Allah’ın ayetleri üzerinde kendilerine gelen bir delil olmadan tartışanların gönüllerinde, ulaşamayacakları bir büyüklenme vardır. Sen Allah’a sığın. O şüphesiz işitendir, görendir.” (Mümin, 40/56.) buyurarak tebliğde de Allah’a sığınmak gerektiğini vurgulamıştır. Hz. Peygamber (s.a.s.) de bütün tebliğ faaliyetlerinde Allah’a sığınma ve neticede elde ettiği başarı örnekleri ile doludur. “Artık Rabbinin hükmüne (boyun eğip) sabret; onlardan hiçbir günahkâra yahut hiçbir nanköre boyun eğme.” (İnsan, 76/24.),

“Sabret! Senin sabrın da ancak Allah’ın yardımı iledir. Onlardan dolayı kederlenme; kurmakta oldukları tuzaktan kaygı duyma!” (Nahl, 16/127.) ayetleri de tebliğde sabrı tavsiye etmektedir. Zira tebliğde her zaman başarı elde edilemeyebilir. Bu durumda ye’se kapılmadan sabredip Allah’a sığınmak gerekir. Öylesi durumlarda Yüce Allah elçisine “(Ey Muhammed!) Yüz çevirirlerse de ki: ‘Allah bana yeter. O’ndan başka ilah yoktur. Ben sadece O’na güvenip dayanırım. O yüce arşın sahibidir.’” (Tevbe, 9/129.) demesini öğütlemektedir. Başka bir ayette, “Ölümsüz ve daima diri olan Allah’a güvenip dayan.” (Furkan, 25/58.) buyrulmaktadır.

Sonuç

Peygamber Efendimiz (s.a.s.) bir taraftan Allah’tan aldığı vahyi en başarılı şekilde insanlara tebliğ ederken bir yandan da bizzat hayata tatbik ederek onu insanlığa örnek bir hayat tarzı olarak sunmuştur. Aldığı vahyi insanlara iletmesi tebliğ, tebliğ ettiği vahyi gerek sözlü aktarım ve anlatımla gerek yaşayarak örneklemekle kabul ettirme faaliyeti ve bu noktada sergilediği çaba ve metotlar ise irşad olarak ifade edilebilir. Bu manada son din İslam’ın ilk mürşidi Hz. Muhammed’dir. Allah Resulü irşad görevini en mükemmel ve en başarılı şekilde yerine getirmiştir. İrşad görevi ifa edenler de Hz. Peygamber’in tebliğ ve irşaddaki başarı metodunu rehber edinmelidirler.

Prof. Dr. Cemal Ağırman.

RADYO DİNLEME LİNKİMİZ
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir. Üye Ol veya Giriş Yap

FANİ DUNYA RADYO FORUM

FANİDUNYA FM MOBİL (Yenilendi)

FANİDUNYA FM

Gönderen Konu: Bir Mürşit Olarak HZ. Peygamber (Okunma sayısı 98 defa)

fanidunya NET

Bir Mürşit Olarak HZ. Peygamber

BENZER KONULAR