Nikâh ve Zina
“Nikâh” kelimesi sözlükte iki şeyin birbirine tedahül etmesi anlamına gelir. En eski dilbilimcilerden biri olan İbn Faris, Mu’cemü Mekâyisi’l-Lüga, adlı eserinde “n-k-h” maddesinin kök anlamının “cima, cinsel ilişki” olduğunu söylemiştir. Ebu’-Ferac İbnü’l-Cevzi, Nüzhetü’l-A’yüni’n-Nevazır fi İlmi’l-Vücuhi ve’n-Nezair adlı eserinde “nikâh” kelimesinin asıl anlamının, “cinsel ilişkide bulunmak”, mecazi anlamının ise “evlilik sözleşmesi yapmak” olduğunu, kelimenin evlilik sözleşmesi anlamında kullanılmasının cinsel ilişkiye vasıta olması sebebiyle olduğunu söylemiştir. Rağıb el-İsfehani ise, el-Müfredat fi Garibi’l-Kur’an adlı eserinde “nikâh” kelimesinin asıl anlamının “evlilik sözleşmesi”, mecazi anlamının “cima, cinsel ilişki” olduğunu söylemiştir.
“Nikâh” kelimesi sözlük anlamına paralel olarak Kur’an-ı Kerim’de evlilik (Nisa, 4/3.), cinsel ilişki (Bakara, 2/230.), evlilik ve cinsel ilişki (Nisa, 4/22.), evlilik çağı (Nisa, 4/6.), mehir ve evliliğin getireceği külfetler (Nur, 24/33.) anlamlarında kullanılmıştır. (Ebu’l-Ferac, s. 591-592.)
İki ayette geçen “nikâh” kelimesinin “cinsel ilişki” veya “evlilik” anlamlarından hangisinin kastedildiği açık değildir. Bu ayetlerden biri Nisa suresinin 22’inci, diğeri Nur suresinin 3’üncü ayetidir. Nisa, 4/22 ayetindeki “nikâh” kelimesi sadece “evlilik” anlamına alınırsa anlamı şöyle olur: “Geçmişte olanlar bir yana babalarınızın nikâhladığı kadınlarla evlenmeyin; çünkü bu bir edepsizliktir, iğrenç bir şeydir ve kötü bir yoldur.” Cahiliye döneminde yaşayanlar, ölümünden sonra babalarının hanımları (üvey anneleri) ile evlenirlermiş. Bu ayet ile bu kötü gelenek kayıtsız ve şartsız yasaklanmıştır. Eğer “nikâh” kelimesinin “evlilik” anlamı ile birlikte “cinsel ilişki” anlamı da dikkate alınırsa ayetin anlamı mı şöyle olur: “Geçmişte olanlar bir yana babalarınızın evlendiği ve cinsel ilişki kurduğu kadınlarla evlenmeyin; çünkü bu bir edepsizliktir, iğrenç bir şeydir ve kötü bir yoldur.” Ayete bu şekilde anlam verildiği zaman, bir kimse babasının hem evlendiği kadın ile hem de nikâhsız cinsel ilişkiye girdiği kadın ile ve bu kadının anası ve kızıyla evlenmesi yasaklanmış olur. Ebu Hanife, ayeti bu şekilde anlamıştır. (Kurtubi, Nisa, 4/22-23.) Peygamberimizin beyanına göre bir kimse bir kadın ile nikâhlansa sonra bu kadını boşasa, bu kadın ile zifafa girmiş olsun olmasın bu kadının anası ile evlenemez ancak zifafa girmemiş ise bu kadının kızı ile evlenebilir. (Beyhaki, es-Sünenü’l-Kübra, VII, 160, No: 14284.) Bir kimse bir kadın ile zina etse veya şehvetle öpse ve dokunsa bu kadının anası ve kızı ile evlenemez. (Kurtubi, Nisa, 4/22-23.)
Nur, 24/3 ayetindeki “nikâh” kelimesi, “evlilik” veya “cinsel ilişki” anlamına gelebilir. Eğer bu kelime, “cinsel ilişki” anlamında ise ayetin anlamı şöyle olur: “Zinakâr erkek ancak zinakâr veya Allah’a ortak koşan bir kadınla zina eder. Zinakâr bir kadınla ancak zinakâr veya Allah’a ortak koşan bir erkek zina eder. Bu (zina), müminlere haram kılınmıştır.” Sahabeden Abdullah ibn Abbas, tabiin âlimlerinden İkrime, Mücahid ve Said b. Cübeyr, ayetteki “nikâh” kelimesine bu anlamı vermiş, müfessir Taberi ve İbn Arabi de bu görüşü tercih etmiştir. (Taberi, X, 18/74; Kurtubi, XII, 169.) Bu anlama göre ayette zina haram kılınmaktadır. Zinakâr erkek ve zinakâr kadın zina yaparken birlikte aynı çirkin fiili işlemektedirler. Nikâh kelimesini “evlilik” değil de “cinsel ilişki” olarak alan bu yoruma göre, ayette bir olgu tespit edilmekte, sonra da zinanın haram olduğu bildirilmektedir. Eğer “nikâh” kelimesi “evlilik” anlamında ise ayetin anlamı şöyle olur: “Zina eden erkek ancak zina eden veya Allah’a ortak koşan bir kadınla evlenir. Zina eden bir kadınla da ancak zina eden veya Allah’a ortak koşan bir erkek evlenir. Bu (zinakâr ve müşrikler ile evlenmek), müminlere haram kılınmıştır.” Ayet bu anlama alındığı zaman, bir Müslüman’ın müşrik bir insan ile evlenebileceği hükmü çıkar. Bu takdirde ayet, Bakara suresinin 221’inci ayeti ile çelişir. Çünkü bu ayette kadın olsun erkek olsun Müslümanın müşrik bir insanla evlenmesi yasaklanmaktadır. Nur, 24/3 ayetinin öncesinde zinanın, sonrasında zina suçu isnadının yasaklanmış olması, ayetteki “nikâh” kelimesinin “cinsel ilişki” anlamında olduğuna bir işarettir. Taberi ve İbn Arabi de bu anlamın sahih olduğunu söylemiştir.
“Evlilik” anlamında “nikâh” kelimesi; aralarında evlenme engeli bulunmayan bir kadın ile bir erkeğin nesillerinin devamını sağlamak ve cinsel arzularını meşru olarak gidermek ve birlikte yaşamak için en az iki tanığın huzurunda, tarafların irade beyanları ile süresiz ve aleni olarak gerçekleştirilen ve karşılıklı hak ve sorumluluk yükleyen medeni bir sözleşmedir. Nikâh akdi; hısım akrabalığı, nesep, miras, mehir ve nafaka gibi hukuki sonuçlar doğurur. Nikâh-ı mut’a (menfaat karşılığı süreli nikâh) ve nikâh-ı sır (tarafların aile fertlerinin bilmediği, toplumdan saklanan gizli nikâh) ve nikâhsız birlikte yaşamak helal değildir.
Yüce Allah, evlenmeyi ve evlendirmeyi emretmekte (Nisa, 4/3; Nur, 24/32.) Peygamberimiz (s.a.s.) de teşvik etmektedir. (İbn Mace, Nikâh, 1.)
Evlilik sözleşmesi yapılmadan yapılan cinsel ilişkiye ayetlerde; zina (İsra, 17/32; Furkan, 25/68; Nur, 24/2-3.), sifah (Nisa, 4/24-25; Maide, 5/5.), biğa (Meryem, 19/20, 28; Nur, 24/33.), fahışe (Nisa, 4/15, 19, 22, 25; Yusuf, 12/24; İsra, 17/32.) ve ahdan (Nisa, 4/25, Maide, 5/5.) denilmiştir.
Zina, aralarında meşru bir nikâh bulunmayan bir kadın ile bir erkeğin cinsel ilişkide bulunmasıdır. (Halebi, Umdetü’l-Huffaz, z-n-v md.) Toplumdan gizlemeden yapılan zinaya “sifah” ve “fahışe”, gizli yapılan zinaya “ahdan” denir. İslam öncesinde zina ücret karşılığı yapılırsa “biğa”, aşk için yapılırsa “zina” denirdi. Birilerinin saptırdığı gibi “iki kişinin ilişkisinden üçüncü kişi nemalanıyor, fuhuş ticareti yapılıyorsa zina olur, gönüllü ilişkiler zina olmaz” şeklindeki tanımlar, Kur’an’a ve sünnete aykırı söylemlerdir. İster ücret karşılığı, ister aşk için, ister gizli ister açık yapılsın, kişi ister evli ister bekâr olsun nikâhsız cinsel ilişki zinadır. Yüce Allah, her çeşidi ile zinayı çok kötü, çok çirkin, edep dışı ve isyan olan bir eylem olarak gördü ve haram kıldı. Aynı şekilde zinaya vasıta olan söz, eylem ve davranışlar da yasaklandı. (İsra, 17/32; Nur, 24/30-31.) Zina, dünyada had cezası konulan büyük günahlardan biridir. (Nur, 24/2.)
Sonuç olarak nikâh, Kur’an’ın çok anlamlı kelimelerinden biridir. Evlilik ve cinsel ilişki anlamlarına gelir. Kur’an’da daha çok evlilik anlamında kullanılmıştır. Zina, nikâhsız, cinsel ilişki kurmaktır. Nikâh, zinanın zıddıdır. Nikâh meşru ve helal, zina batıl, gayrimeşru ve yaratılış gayesine aykırı bir eylemdir. Allah ve peygamberi nikâhı emrederken zinayı haram kılmaktadır. Nikâhın, şart ve rükünlerine uygun, aleni ve sürekli olması gerekir. Nikâh fert, aile ve toplumu huzura, zina ise fesada götürür.
Doç. Dr. İsmail Karagöz.
Rehberlik ve Teftiş Başkanı.
FANİ DUNYA RADYO FORUM
