Kibrin Haram Olması
45) Said El-Hudri’den ve Ebû Hüreyre (r.huma)’dan rivayetle ikisi şöyle dediler. Resûlullah (s.a.s.) şöyle buyurdu:
“İzzet (şeref) Allah’ın izarıdır, kibriya, büyüklük de O’nun ridasıdır. (Allah-u Azze ve Celle buyurdu ki): “Her kim Benimle tartışmaya girerse ona azap ederim.”[1]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Müslim: (2620). Yüce Allah'ın "İzzet Allah'ın izarıdır, Kibriya ise O'nun ridası..." ile ilgili kavli hakkında ilim adamları şöyle dediler: "Hadisle geçen "izaruhû" ve "Ridauhu" kelimelerindeki (hu) zamirleri Allah'a râcidir. Ve hadisin sonunda Allah-u Teâlâ buyurdu ki" olacak.
Hadiste geçen: "Her kim Benimle tartışacak olursa ona azap veririm" kavli.hakkında ise şöyle demişlerdir: "Benimle tartışırsa yani bu konular (yücelik, kibir (büyüklenme) vs...)'da tartışmaya girip bunları kendi ahlâkından sayarsa, işte o kimse bu hadisteki ortaklar kapsamında olmuş olur. Bu da kibrin apaçık haram olduğunu gösteren şiddet belirten bir tehdittir. Hadiste geçen: "İzarım, ridam" gibi isimler mecaz olup güzel bir istiare sanatı mevcuttur. Tıpkı Arapların bir kimse hakkında: "Zühd onun gömleği, takva da kaftanıdır" dedikleri gibi. Bununla o kimsenin elbisesi kast edilmez. Bilakis o insanın sıfatı kast edilir. Allah en iyisini bilendir.
Sözünde Durmamanın Haram Olması
46) Abdullah bin Ömer (r.huma)’dan gelen rivayette Resûlullah (s.a.s.) şöyle buyurdular:
“(Aldatıp) sözünde durmayan kimseye kıyamet gününde bir sancak dikilir ve: “Bu, filan oğlu filancanın cayıp sözünde durmamasıdır.” denilir.[1]
Müslim de (1735) şöyle rivayet etmiştir:
“Allahu Teâlâ kıyamet günü insanların gelmiş ve geçmişlerini topladığı zaman, her sahtekar sözünde durmayanın sancağı çekilir ve: “Bu filan oğlu filancanın sözünde durmayışıdır” denilir.”
Müslim’de gelen bir rivayet lafzı ise şöyledir:
“Şüphesiz sözünde durmayıp cayan kimseye kıyamet günü bir sancak çekilir ve: “Dikkat edin! Ben filancanın sözünde durmayışı, filancanın sahtekarlığıdır.” denilir.”
Hadiste geçen “sancağın çekilmesi” kavli; kıyamet gününde sözünde durmayana çekilip, başka insanlar o kimsenin sahtekar ve düzenbaz olduğunu görsünler diye belirtmiştir. Allah en iyisini bilir.
47) Abdullah bin Mes’ud (r.a.)’dan rivayete göre Resûlullah (s.a.s.) şöyle buyurdu:
“Her aldatıcı, sözünde durmayan kimsenin kıyamet günü bir sancağı bulunur.” Bu filancanın sahtekarlığıdır.” denilir.”[2]
Yine Müslim’de geçen lafız şöyledir:
“Her sözünde durmayan sahtekarın kıyamet günü bir sancağı bulunur ve onunla tanınıp bilinir.” Bu filancanın sahtekarlığıdır” denilir.”
48) Ebû Hüreyre (r.a.) dan rivayetle Nebî (s.a.s.) şöyle buyurdu:
“Allahu Teâlâ kıyamet günü üç kimsenin hasmıyım diye buyurdu. Bunlar: Benim için verip sonra da sözünde durmayan, hürü köle diye satıp parasını yiyen ve bir işçiyi çalıştırdıktan sonra ücretini vermeyen kemselerdir.”[3]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Müttefekun aleyh. Lafız Buhârî’ye aittir (6178).
[2] Müttefekun aleyh. Lafız Müslim’e aittir (1736). Buhârî'de (3187-3186) rivayet etmiştir.
[3] Buhârî (2270).