ÖLÇÜLÜ TUTARLI OLMAK
وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا
Yüce kitabımız Kuran-ı Kerim'de Rabbimiz bizlerden önce kendisini tanımamızı sonra da ölçülü ve tutarlı davranmamızı istemektedir. Özüne ve yaratılışına en uygun davranışı sergilemek isteyen kişi, hal ve hareketlerinde ölçülü ve tutarlı olmalıdır. Duygu ve düşüncelerinde itidal ile, ifrat ve tefrite kaçmadan, orta yolu benimseyerek hareket etmelidir. Bu yüzden bir Müslüman ibadetlerinde, dünya ve ahiret işlerinde, harcamalarında, dostluk ve düşmanlıkta, yeme içme, giyim ve kuşamında, zamanı kullanmada hep dengeli davranmak durumundadır. Peygamber Efendimiz sevgideki ölçüyü şu şekilde ifade etmektedir:
“Sevdiğini ölçülü sev. Belki bir gün düşmanın olur. Düşmana da ölçülü kin güt. Belki bir gün dostun olur.”(1)
Müslüman itidalli ve dengeli olması sebebiyle konuşurken boş ve gereksiz ifadeler kullanmaz. Hikmetli sözler söyler ve kırıcı olmaz Söz verdiği zaman yerine getirir. Harcama yaparken iktisatlı olur, ama cimrilikten de uzak durur. Çünkü Yüce Mevla bunu tavsiye etmektedir:
“Eli sıkı olma, büsbütün eli açık da olma ki herkes tarafından ayıplanan, kaybettiklerine hasret çeken biri haline düşmeyesin.”(2)
İnsanın söylediği sözle yaşayışı birbiri ile örtüşür ve tutarlı olursa toplumda itibarı artar ve güven kazanır. Tersi olur da sözü ile yaşayışında tutarsızlık olursa şeref ve itibarını yitirir. Peygamber Efendimiz kendisinden tavsiye isteyen bir sahabeye “Allah'a iman ettim de, sonra da dosdoğru ol” buyurarak özü sözü bir olmayı tavsiye etmiştir. Tutarsız davranış sergileyenleri Mevlamız da ikaz etmektedir: “Ey iman edenler! Yapmayacağınız şeyleri niçin söylüyorsunuz? Yapmayacağınız şeyleri söylemek, Allah'ın en çok nefret ettiği şeylerdendir.”(3) Mesela bir baba kendisi sigara içip, çocuğuna içme dese; kendisi içki içip, kumar oynayıp çocuğuna içki içme kumar oynama dese; kendisi namaz kılmayıp oruç tutmayıp, ibadetini yapmayıp çocuğuna yap dese ne kadar inandırıcı olur sözleri.
“Böylece sizi insanlara şahid ve örnek olmanız için vasat (orta) bir ümmet kıldık. Peygamber de size şahid ve örnektir.”(4)
Ercan Fişek
FANİ DUNYA RADYO FORUM
