1
İmanla Yücelmek
Her şeyden önce Rabbimize ve kendimize olan inanç ve güvenimiz, hayatın olumsuzluklarını daha kolay göğüslememizi sağlayacaktır.
وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَاَنْتُمُ الْاَعْلَوْنَ اِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنٖينَ
“Gevşeklik göstermeyin, üzülmeyin; eğer inanmışsanız şüphesiz en üstün olan sizsiniz.” (Âl-i İmran, 3/139.)
İslam tarihinde meydana gelen Uhud savaşı, Müslümanlar açısından pek çok tecrübeye vesile olmuştur. Bedir Savaş’ında elde edilen zafere karşılık Uhud Savaşı’nda yaşanan birtakım olumsuzluklar, Müslümanlara birçok mesaj da vermiştir aynı zamanda. Yüce Allah’ın, “O günleri biz insanlar arasında döndürüp duruyoruz ki Allah gerçek müminleri ortaya çıkarsın...” (Âl-i İmran, 3/140.) buyurduğu üzere hayat, iniş ve çıkışlarıyla, acısı ve tatlısıyla, olumlu ve olumsuz yönleriyle her an bir imtihan vesilesidir.
Uhud Savaşı bağlamında, başlarına gelenlerden dolayı üzülmemelerini, ümitsizliğe kapılmamalarını Müslümanlara tavsiye eden yukarıdaki ayet-i kerime, güçlü bir imana sahip olmanın verdiği azim ve kararlılık sayesinde nice zaferlere ulaşmanın mümkün olacağını müjdelemek suretiyle onları teselli etmektedir. Aynı zamanda, karşılaştıkları olumsuzluklardan dolayı sorumluluklarını terk etmemeleri gerektiğini de hatırlatmaktadır.
(Nesefi, Medariku’t-Tenzil, 1/295; Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsiri, c.1 s.678.) Zira “güvende olmak, korkmamak, emniyette olmak” gibi anlamları bulunan “emn” kökünden gelen iman kelimesi (İbn Manzur, Lisanü’l-Arab, “emn” md.) Allah’a inanmakla birlikte O’na güvenmeyi, iman sayesinde güvende olmayı da ifade etmektedir.
İslam tarihinde yaşanan bu tecrübe bağlamında nazil olan yukarıdaki ayetler elbette ki bizler için de önemli mesajlar içermektedir. Hayatın her anını bir imtihan olarak değerlendiren bilinçli bir mümin, sahip olduklarıyla övünmeyecek, kibirlenmeyecek, “ben yaptım” demeyecektir. Tıpkı kaybettikleri karşısında sabredeceği gibi, sızlanmayacağı gibi, isyan etmeyeceği gibi... Zira çalışan, gayret eden, gerekli tedbirleri alan başarıya ulaşacaktır. Çalışmayan ve sorumluluğunu yerine getirmeyen için ise başarısızlık kaçınılmaz olacaktır.
Bir mümin, Allah’ın rahmetinden ümit kesemeyeceği gibi (Zümer, 39/53.) Allah’ın rahmetine güvenerek tembellik de etmeyecek, sorumluluktan kaçmayacaktır. (Fatır, 35/5.) Hayatın her alanında olduğu gibi bu hususta da dengeyi gözetecektir. Allah’ın müminleri, müttakileri, salihleri, sabredenleri, şükredenleri, ihaslı olanları... sevdiğini ve onlarla beraber olduğunu bilen, idrak eden bir mümin öncelikle bu vasıflara sahip olmaya gayret edecektir. Sonrasında ise Yüce Allah’ın bu özelliklere sahip olan mümin kullarına karşılığını vereceğine inanarak sorumluluk bilinciyle hareket edecektir. Zira sahih bir iman, güçlü bir kalbi, Allah’a ve O’nun müminlere olan vadine güvenmeyi gerektirir. (Beyzavi, Envaru’t-Tenzil, 2/39; Nesefi, Medariku’t-Tenzil, 1/295.) Kur’an’ın, insanın çalışıp çabalamasının karşılığını alacağı (Necm, 53/39.) yönündeki beyanlarının insanın sorumluluğuna işaret eden ayetlerden olduğunu da hatırlamakta fayda vardır.
Kur’an-ı Kerim’de, “Ey iman edenler! Allah’a yardım ederseniz O da size yardım eder ve ayaklarınızı sağlam bastırır.” (Muhammed, 47/7.) buyrulduğu üzere, Allah’a gereğince inanan, O’na karşı gelmekten sakınan, O’nun dinine ve peygamberine yardım edenleri Allah yardımsız bırakmayacaktır. Bu ayet aynı zamanda ilahi bir kanuna da işaret etmektedir. Buna göre imtihan için yaratılan dünya hayatında Allah’ın yardımı da kulun üzerine düşeni yerine getirmiş olmasına, sözlü dua yanında amel ve çabalarıyla fiilî duasını da yapmış olmasına bağlıdır. Kul sorumluluklarını yerine getirirse Allah (c.c.) bunu karşılıksız bırakmayacaktır. (Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsiri, c.5 s.49.) Nitekim Kur’an’da anlatılan peygamber kıssalarına baktığımızda, inkârcı toplumları cezalandıran Yüce Allah’ın, kendisine ve peygamberlerine iman eden kullarını yardımsız bırakmadığını, onları inkârcılar arasından çekip kurtardığını görmekteyiz. Buna mukabil, inkârcıların sonu ise felaket olmuş, yaptıkları ameller de boşa gitmiştir. (Muhammed, 47/8.)
Güçlü bir iman, sağlam bir teslimiyet ve doğru bir tevekkül aslında hayata bakış açımızı, hayatı nasıl anlamlandırdığımızı belirleyen temel değerlerdir. Allah’a inanan/güvenen, O’nun kanunlarına teslim olan ve bu doğrultuda hayatını yönlendiren bir mümin kazandıklarının da kaybettiklerinin de iman, teslimiyet ve tevekkül sınırları içerisinde meydana geldiğini idrak edecektir. İstediği sonuca ulaşmışsa şükredecek ve bu, onun imanını daha büyük da güçlendirecektir. Başarısız olmuşsa bundan ders çıkaracak, eksiklerini giderecek, daha bir gayretle o işe sarılacaktır. Yılmayacak, yıkılmayacak, her hâl ve şartta ayakta kalmayı başaracaktır. Hz. Peygamber’in buyurduğu üzere, mümin taze ekin gibidir; rüzgâr her taraftan eser ve onu eğer ama o yıkılmaz, tekrar kalkar ve doğrulur. (Buhari, Tevhid, 31.)
Allah’a gereğince iman eden bir mümin, imanın kendisini yücelteceğini, imanı sayesinde üstün olacağını bilmelidir. Öyle ki Allah’a gereğince inanan bir mümin, salih amelleri ve sahip olduğu güzel ahlakı sayesinde insanlar arasında saygın bir konuma ulaşacaktır. İnananların inanmayanlara ahiretteki üstünlüğü ise Kur’an’ın her vesileyle vurguladığı ve çarpıcı örneklerle ortaya koyduğu bir hakikattir.
Müslümanların içinde bulundukları olumsuz durumlardan hareketle iman ve İslam gibi değerlerimize yönelik günümüzde karşılaştığımız sorgulamalarda, iman ve İslam üzere yaşama konusundaki eksikliğimizin payı olduğu bir gerçektir. İmanımızın sözde değil özde olduğu, Müslümanlığımızın dilde kalmayıp hayata yansıdığı güçlü bir iman bizi de güçlü kılacaktır aynı zamanda. Her şeyden önce Rabbimize ve kendimize olan inanç ve güvenimiz, hayatın olumsuzluklarını daha kolay göğüslememizi sağlayacaktır. İbadet, salih amel ve güzel ahlakla süslenmiş bir iman dünyada da ahirette de sahibini koruyacak, güçlü kılacak ve kurtuluşa ulaştıracaktır. Rabbimizin buyurduğu üzere, ümitsizliğe kapılmaya, gevşeklik göstermeye, zaafa düşmeye fırsat verilmemelidir. Zira Allah’a iman gibi güçlü bir silahımız vardır. Yeter ki bunun idrakinde olalım ve gereğince yaşayalım. İşte o zaman başarı da başarısızlık da gerçek anlamını bulacaktır hayatımızda. Müslüman, Allah’a olan imanıyla güçlü olacak, diri kalacaktır. Dünyada mutluluk, ahirette kurtuluş vesilesi olan sağlam bir Allah inancı hayatımızın merkezinde olduğu sürece Allah’ın yardımı da bizimle olacaktır.
Yunus Emre’nin şu dizeleri aslında konunun bir özetidir:
Ne varlığa sevinirim,
Ne yokluğa yerinirim,
Aşkın ile avunurum,
Bana seni gerek, seni!
Dr. Bayram Köseoğlu.
İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.
RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir.
Üye Ol veya Giriş Yap
TÜM OKUYCULARIMIZI PAYLAŞIMA DAVET EDİYORUZ, DAVETLİSİNİZ.
2
Amellerin En Faziletlisi Allah İçin Sevmek
Sevgiyi değerli kılan, dünyevi çıkar beklemeden sırf Allah rızası için olmasıdır.
“أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ الْحُبُّ فِي اللَّهِ وَالْبُغْضُ فِي اللَّهِ”
“Amellerin en faziletlisi Allah için sevmek ve Allah için nefret etmektir.” (Ebu Davud, Sünnet, 2 [4599].)
Sevgi, insan ruhunun derinliklerine işleyen ve yaratılıştan gelen bir duygu olup değişik tezahürleri bulunan bir kavramdır. Kur’an-ı Kerim ve hadislerde, genellikle “hubb” ve “muhabbet/mahabbet”, bazen de “vüdd”, “meveddet” kelimeleri ve bunların türevleriyle ifade edilmekte olup sevginin coşkulu şekli için aşk, zıddı için ise “buğz” ve “adâvet” kelimeleri kullanılmaktadır. (Süleyman Uludağ, “Muhabbet”, DİA, 30/384.)
İnsanın hayatını sağlıklı bir şekilde devam ettirebilmesi için yeme içme gibi maddi ihtiyaçlarının yanı sıra iman, ibadet ve dua gibi manevi ihtiyaçları da vardır. Dolayısıyla insanın mutlu olabilmesi için bu ihtiyaçların dengeli bir şekilde karşılanması gerekir. Hiç şüphesiz manevi ihtiyaçlarımızdan biri de sevmek ve sevilmektir. Sevgi, yaratılıştan gelen önemli bir duygudur. Hz. Peygamber’in (s.a.s.) ifadesiyle “Mümin, seven ve sevilen kimsedir. Sevmeyen ve sevilmeyen kişide hayır yoktur.” (Taberani, el-Mu‘cemü’l-Evsat, 6/58 [5787].) Ancak sevgi, iman ve onu besleyen salih amelle zirveye ulaşır. Nitekim Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: “İman edip salih amel işleyenler için Rahman, (gönüllere) bir sevgi koyacaktır.” (Meryem, 19/96.) Sevgi ve muhabbet kavramı hem Allah’a hem de insanlara nispet edilmektedir. Sevginin değişik tarifleri olmakla beraber bunların müşterek noktası, sevenin Allah, sevilenin kul veya sevenin kul, sevilenin Allah oluşudur. (Raşit Küçük, Sevgi Medeniyeti, s. 25.) Zira Allah’ın bir ismi de el-Vedûd olup (Hud, 11/90; Buruc, 85/14.) rızası doğrultusunda hareket eden mümin kullarını seven ve yaratılmışlar tarafından sevilen anlamına gelmektedir. (Bekir Topaloğlu, “Vedûd”, DİA, 42/598-599.) Hz. Peygamber, insanların Allah’ı tanımalarına ve sevmelerine vesile olduğu için (Âl-i İmran, 3/31.) hem yaratanı hem de yaratılmışı seven kâmil bir insandır. Kendisi, Allah’ın sevgili kulu anlamına gelen “habibullah” olduğunu, fakat bunu övünme vesilesi yapmadığını söylemiştir. (Tirmizi, Menakıb, 3 [3616].) “Habibullah” nitelemesi, Müslümanların, “Resulüllah” lafzından sonra en çok zikrettikleri bir vasıf olmuştu. (Topaloğlu, “Muhammed”, DİA, 30/438.)
Hz. Peygamber, sevgi ile iman arasındaki ilişkiye şöyle dikkat çekmektedir: “İman etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de iman etmiş olmazsınız…” (Müslim, İman, 93 [54].) Allah’a iman edip salih amel işleyenlerin, Allah’ın sevgisini kazanacakları bir ayette şöyle dile getirilmektedir: “... İyilik edin. Şüphesiz Allah iyilik edenleri sever.” (Bakara, 2/195.)
Sevgiye öncelikli olarak layık olan elbette Allah ve Resulü’dür. Nitekim hadislerde Allah ve Resulü’nün, herkesten daha çok sevilmesi gerektiği (Buhari, İman, 8 [15]; Müslim, İman, 69-70 [44].), böyle davranmanın âdeta tadının iliklerde hissedildiği kâmil bir imanın göstergesi olduğu ifade edilmiştir. (Buhari, İman, 9 [16]; Müslim, İman, 67 [43].) Birbirini Allah için seven, bu sevgiyle buluşup bu sevgiyle ayrılanların, mahşer gününde Allah’ın özel konukları olarak arşın gölgesinde ağırlanacak yedi bahtiyar zümreden olacakları müjdelenmiştir. (Buhari, Zekât, 16 [1423]; Müslim, Zekât, 91 [1031].) Ancak Allah ve Resulü’nü sevmek kuru bir iddiadan ibaret olmayıp onların rızası doğrultusunda yaşamayı gerekli kılmaktadır. Zira seven kişi, sevdiğine itaat edendir. İmam Şafi’ye nispet edilen bir şiirde şöyle denilmektedir: “Allah’ı sevdiğini söylersin, O’na isyandan geri durmazsın. Böyle bir sevgi sahte olup gerçek olması muhaldir. Şayet sevginde samimi olsaydın elbette O’na itaat ederdin. Zira seven kişi, sevdiğine itaat edendir.” (Divanü’l-İmami’ş-Şafii, s. 96.) Ashab-ı Kiram da Hz. Peygamber’i canlarından daha çok sevmişler ve sevgilerini, “Anam babam sana feda olsun ya Resulüllah!” diyerek ifade etmişlerdir. (Beyhaki, Şu‘abü’l-iman, 13/27 [9903].)
Allah ve Resulü’nden sonra sevgiye layık olanların başında, dünyaya gelmemize vesile olan anne ve babamız, onlardan birer parça olan kardeşlerimiz, acısı ve tatlısıyla hayatı paylaştığımız eşimiz ve amel defterimizi açık tutmaya namzet evlatlarımız gelmektedir. Dolayısıyla bunları sevmeli ve sevdiğimizi dile getirmeliyiz. Zira sevmek kadar sevdiğimiz kişiye bunu hissettirmek de önemlidir. Sevgililer sevgilisi Hz. Peygamber (s.a.s.) diğer konularda olduğu gibi sevgi konusunda da bize örnektir. Bir hadis-i şerifinde torunu Hz. Hasan’a yönelik, “Allah’ım! Ben bunu seviyorum, onu sen de sev, onu sevenleri de sev!” (Buhari, Libas, 60 [5884]; Müslim, Fezâilü’s-sahâbe, 56-57 [2421].) demek suretiyle sevgisini dile getirmiştir. Biricik kızı Hz. Fatıma yanına geldiği zaman, ayağa kalkar, elinden tutar, onu öper ve kendi yerine oturturdu. Hz. Fatıma da bu güzel ahlakı örnek alarak babasına aynı şekilde davranırdı. (Ebu Davud, Edeb, 143-144 [5217].)
Rivayet edildiğine göre bir adam, Hz. Peygamber’in yanında iken oradan birisi geçti. Adam, “Ey Allah’ın Resulü, ben o adamı gerçekten seviyorum.” dedi. Peygamber de ona, “Bunu ona söyledin mi?” diye sordu. Adam, “Hayır” dedi. Hz. Peygamber, “(Git) ona söyle.” buyurdu. Bunun üzerine adam, o kimsenin yanına gitti ve “Ben seni Allah için seviyorum.” dedi. Öteki adam da “Beni kendisi için sevdiğin Allah da seni sevsin.” karşılığını verdi. (Ebu Davud, Edeb, 112-113 [5125].)
Resul-i Ekrem efendimiz bir gün Muaz b. Cebel’in elini tutarak ona, “Ey Muaz! Ben seni seviyorum.” dedi. Muaz da “Ben de seni seviyorum, ey Allah’ın Elçisi!” diye karşılık verdi. (Nesai, Sehiv, 60 [1304].) Bunun ardından Hz. Peygamber (s.a.s.) ona şu tavsiyede bulundu: “Ey Muaz! Sana her namazın ardından şu duayı söylemeyi terk etmemeni tavsiye ediyorum: ‘Allah’ım! Seni zikretmek, sana şükretmek ve sana güzelce ibadet etmekte bana yardım eyle!’” (Ebu Davud, Vitir, 26 [1522].)
Yüce Allah, kudsi hadiste şöyle buyurmaktadır: “Sırf benim rızam için birbirini seven, benim rızam için toplanan, benim rızam için birbirini ziyaret eden ve benim rızam için infakta bulunanlar, benim sevgimi hak ederler.” (Muvatta, Şa‘ar, 16.); “Benim rızam uğrunda birbirlerini sevenler için peygamberlerin ve şehitlerin bile imreneceği nurdan minberler/köşkler vardır.” (Tirmizi, Zühd, 53 [T2390].) Bu hadislerden anlaşıldığı üzere sevgiyi değerli kılan, dünyevi çıkar beklemeden sırf Allah rızası için olmasıdır. (Hadislerle İslam, 3/71-84.) Ashab-ı kiram da bu müjdeye nail olmak amacıyla birbirlerini Allah için sevmiş ve her türlü fedakârlıkta bulunmuşlardır. (Haşr, 59/9.)
Ahmet Oğuz.
İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.
RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir.
Üye Ol veya Giriş Yap
TÜM OKUYCULARIMIZI PAYLAŞIMA DAVET EDİYORUZ, DAVETLİSİNİZ.
3
Hayat Bizden Ne İster
Hayat bir denge üzerine dizayn edilerek yaratılmıştır. Cenab-ı Allah bizden dengeyi kurup ölçüyü bozmamamızı, bilhassa dünya ve ahiret dengesini iyi kurmamızı istiyor.
Güneş her gün doğar, hayat tekrar dün kaldığı yerden devam eder. Yaşanan güzelliklerin devamı, aksaklıkların da düzeltilmesi için yeni günde, yeni bir başlangıca adım atılır. Yeni güne, yeni bir hayata başlarken kimi nefesler sönerken yeni canlar hayata gözlerini açar. Bazı kötülüklerin izleri silinir, bazılarının da yaraları deşildikçe deşilir, yeni gün merhem olmak için bu yaraların üzerine serilir. Yeni başlangıçlar ve sonlar için güneş, hayata can katmak üzere her sabah doğar. Bu yeni gün, içinde neler saklıyor neler. Bunları yaşadıkça görürüz.
Bir soru aklıma geliyor. Yukarıdaki saydıklarımız neden oluyor? Kimileri hüzün yaşarken kimileri sevinç yaşıyor. Yeni umutlar doğarken bazı umutlar ölüyor. Yeni canlar hayat bulurken bazı canlar hayata veda ediyor. Bunlar hep yaşanan gün içinde aynı anda oluyor. Herhâlde bu soruya verebileceğimiz cevabı her zaman danıştığımız en büyük rehberimiz olan Kur’an’a bakarak bulabileceğiz. “Güneş ve ay bir hesaba göre hareket etmektedir. Otlar ve ağaçlar (Allah’a) boyun eğerler.
Göğü yükseltti ve ölçüyü koydu. Ölçüde haddi aşmayın. Tartıyı adaletle yapın, teraziyi eksik tutmayın.” (Rahman, 55/5-9.), “Gerçekten biz her şeyi bir ölçü ve dengede yarattık.” (Kamer, 54/49.) ayetlerinde her şeyin bir denge üzerine kurulu olduğu bildirilmektedir. Doğada her şey tam bir denge üzerine kurulmuştur. Yağmur bile yağdığı yere bu dengeyi korumak için belli bir ölçüde yani tam ihtiyacı karşılayacak kadar yağar. “Biz gökten belli bir ölçüde su indirdik de (faydalanmanız için) onu yeryüzünde tuttuk. Bizim onu tamamen gidermeye de muhakkak gücümüz yeter.” (Müminun, 23/18.)
Hayatı daima diri ve canlı tutan, hayatı yaşanır kılan en büyük etken dengedir. İyilik ve kötülük, sevinç ve hüzün, ölüm ve can, hepsi birlikte dengede yani bir uyum ve ahenk içinde devam edecek ki hayatın anlamı ve manası anlaşılsın ve hayattan lezzet alınsın.
Allah, her şeyi bir denge üzerine yaratmıştır. “O, göklerin ve yeryüzünün mülkü (hükümranlığı) kendisine ait olandır. Çocuk edinmemiştir. Mülkünde hiçbir ortağı da yoktur. O her şeyi yaratmış ve yarattığı o şeyleri bir ölçüye göre takdir etmiştir.” (Furkan, 25/2.) Sonsuz kudret sahibi Allah, var olan ne varsa en mükemmel bir şekilde yaratmıştır. Bu mükemmellik tüm varlıkların birbirleriyle uyum içinde hareket etmeleridir. Allah, yarattığı varlıklarının, uyumu devam ettirebilmeleri ve iletişim hâlinde olmaları için dengeyi kurmuştur. Bu sebeple ne gece ne de gündüz, ne yaz ne de kış birbirlerini geçmektedir. Gece ve gündüz, yaz ve kış sırasıyla gelip gitmektedirler.
Denge kelimesinin manalarına baktığımızda şunları görmekteyiz: “Bir nesnenin veya bir insanın devrilmeden durma hâli, muvazene. Ekonomik hayatın uyumlu düzeni. Birbirini ortadan kaldıran güçlerin sonucu olan durma hâli. Zihinsel ve duygusal uyum, istikrar…” Bu manalar içinde insanı ilgilendiren ve insanın hem kendisi ile hem insan ve diğer varlıklarla hem de dünya ile uyumlu olarak yaşamasını sağlayacak manası, “zihinsel ve duygusal uyum, istikrarı” ele alacağız. Bir kişinin çevresiyle barışık yaşaması için ilk önce kendisi ile barışık olması, kendisini sevmesi ve kendi içindeki dengeyi kurması lazım gelir. Kişi kendi içindeki dengeyi kurması için ilk önce kendisinin dünyaya gönderiliş gayesini bilmelidir. Bu gayenin Allah’ı bilmek, tanımak ve O’na iman edip kulluk vazifelerini yapmak olduğunu bilmelidir. Dünyanın ve her şeyin insan için ve insanın tüm varlıkların merkezinde olduğunu ve insan olmadığında evrenin hiçbir hükmünün kalmayacağını anlamalıdır. Kısacası kişi kendi iç âlemi ile çevresi arasında manevi bir bağ kurup o bağı sağlam ilişkilerle kuvvetlendirmeli, bunu da kendi ruhu ile dış dünya arasındaki dengeyi koruyarak yapmalıdır.
“Hey şey zıddı ile kaimdir. (bilinmektedir ve varlığını devam ettirmektedir)” sözü dünyanın bir denge üzerinde olduğunu gösteren delillerden biridir. Sıcaklık kavramını anlamamız için soğuğun olması gerekir. Kısayı ölçmemiz için uzunluğun olması gerekir. Güzeli, karşıtı olan çirkinlikle severiz. İki zıtlık arasındaki ilişki dengedir. Bu zıtlıklar arasındaki dengeyi muhafaza edip zıtlıklar arasında muvazeneli, dengeli bir şekilde yaşadığımız takdirde bizden iyisi olmaz. Bu zıtlıklar arasındaki denge ise kötü hâldeyken sabır, iyi hâldeyken şükür, kötü hâldeyken iyiliği düşünüp bir gün iyiliğe kavuşacağımıza inanarak o kötü hâlin durumuna ve şartlarına göre hareket etmektir.
İnsan bu hayatta huzur, saadet ister. Bu mutluluğu da ancak kendinde ve dünyadaki dengeyi kurabilirse kazanabilir. En başta bu denge bize bulunduğumuz hâlin devamlı olmayacağını, gündüzün, yazın, baharın devamlı olmadığı gibi ister neşe olsun ister hüzün olsun mutlaka bir gün geçeceğine inanmamızı sağlar. Bilhassa musibet anlarında nasıl gece gündüz oluyorsa, biz gecede iken diğer yerler gündüzü yaşıyorsa başkalarının yaşadığı saadetler mutlaka bir gün bize de gelecektir inancı ile hüzünlerimiz sevince dönüşür.
Evet, hayat bir denge üzerine dizayn edilerek yaratılmıştır. Cenab-ı Allah bizden dengeyi kurup ölçüyü bozmamamızı, bilhassa dünya ve ahiret dengesini iyi kurmamızı istiyor. Peygamberimiz (s.a.s.), “Hiç ölmeyecekmiş gibi dünyaya çalış, yarın ölecekmiş gibi de ahirete çalış.” (Camiu’s-Sagir, II/12, Hadis No:1201.) hadis-i şerifi ile hakiki dengeyi nasıl kuracağımızı bize öğretmektedir.
Mesut Akdağ.
İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.
RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir.
Üye Ol veya Giriş Yap
TÜM OKUYCULARIMIZI PAYLAŞIMA DAVET EDİYORUZ, DAVETLİSİNİZ.
4
Kibirden Mahrûmiyet Hâsıl Olur
"Birini zincire vurulmuş görürsen gülme. Senin de başına gelebilir..."
Şeyh Sa'dî-i Şîrâzî hazretleri meşhur şair velîlerdendir.
1193 (H.589) senesinde İran’da Şîrâz'da doğdu. İlk tahsîlini Şîrâz'da Abdülkâdir-i Geylânî'nin halîfesinin derslerinde tamamlayarak kemâle geldi. Moğol istilâsı üzerine Bağdât'a gitti. Nizâmiyye Medresesinde ilim tahsîli ile meşgûl oldu. Burada tahsîlini tamamladıktan sonra, İslâm memleketlerini gezmeye başladı. Anadolu, Mısır, Sûriye, Delhi, Âzerbaycan ve Belh'e uğradı. Buralarda, Şihâbüddîn Sühreverdî başta olmak üzere birçok âlim ile görüştü. 1292 (H.691) senesinde orada vefât etti.
Şâirin manzum ve nesir olan eserleri ölümünden sonra külliyât hâlinde bir araya toplanmıştır. Bostân: Manzum eserlerinin başında gelir. Gülistân ise, nesir kısımlar arasına birtakım manzûmeler ilâvesiyle meydana gelmiş bir önsöz ve sekiz bölümden ibarettir. Gülistan adlı eseri ibretli hikâyelerle doludur. Bunlardan bâzıları:
Hikâye: Bir pâdişâhın acemi bir kölesi vardı. Bir gün bu köle ile gemiye binmişti. Köle o zamana kadar hiç gemiye binmemiş ve deniz görmemişti. Gemi yolculuğunun birtakım sıkıntıları ve zorlukları vardı.
Köle, gemi limandan ayrıldığı andan îtibaren titremeye başladı. Ne yaptılarsa köleyi sâkinleştiremediler. Gemide âlim bir kişi vardı. Hükümdâra; "Müsâde ederseniz ben onu susturayım" dedi. Hükümdar da o zâta izin verdi. O zât, köleyi denize attırdı. Köle birkaç kere suya battı, çıktı.
Geminin bir tarafına can havliyle tutundu. Onu saçından tutup gemiye aldılar... Bu olaydan sonra köle, köşesinde sessiz ve sâkin oturdu.
Hükümdar âlimden bu işin hikmetini sordu. O da; "Köle suya girmeden evvel, gemideki selâmetin kadrini ve kıymetini bilmiyordu. İşte huzûrla, saâdet ve sıhhat de böyledir. Huzûr içinde yaşayan, mesûd olan, bir felâkete uğramadıkça, o huzûr ve saâdetin kıymetini bilemez. İnsan hasta olmadıkça da, sağlığının kıymetini bilemez" dedi...
Hikâye: Bir fıkıh âlimi, yere yıkılmış bir sarhoşun yanından geçerken, kendi hâlini düşünerek böbürlendi. Sarhoşa göz ucuyla bile bakmaya tenezzül etmedi.
Sarhoş başını kaldırarak fıkıh âlimine; "Ey iyi zât! Kavuştuğun bu nîmete şükret. Sakın büyüklenme. Zîrâ kibirden mahrûmiyet hâsıl olur. Birini zincire vurulmuş görürsen gülme. Senin de başına gelebilir. Mukadderâtın belli olmaz. Belki bir gün sen de sarhoş olup yerlerde sürünebilirsin" dedi...
Vehbi Tülek.
İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.
RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir.
Üye Ol veya Giriş Yap
TÜM OKUYCULARIMIZI PAYLAŞIMA DAVET EDİYORUZ, DAVETLİSİNİZ.
5
Her Gün Tekâmül Etmelidir
Tekamül etmek kelimesinin Türk Dil Kurumu sözlüklerinde anlamı.
- Olgunlaşmak
- Evrim geçirmek ve gelişmek.
İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyurdu ki: "Vakit keskin bir kılıç gibidir. Mühim işleri bugün yapmalı, mühim olmayanları yarına bırakmalıdır."
Sevgili Peygamberimiz, bir hadîs-i şerîfinde: “İki günü birbirine eşit olan aldanmıştır” buyurmuştur. Kezâ Resûlullah (aleyhis-salâtü ves-selâm): "Yarın yaparım diyenler helâk oldular" buyurmaktadır.
Zamân nimeti, Allahü teâlânın bizlere en önemli lutuflarından birisidir. Unutmayalım ki, zaman en büyük sermâyedir. Dünyâ ve âhiret saâdetini kazanmak, bu sınırlı zamânı iyi kullanmaya bağlıdır. Onun içindir ki, büyük âlim ve velîlerden İmâm-ı Rabbânî (rahmetullahi aleyh): “Vakitleri çok kıymetli ganîmet bilmelidir” buyurmuştur.
Onun oğlu, yine büyük bir âlim ve velî olan Muhammed Ma'sûm Fârûkî de (rahimehullah): “Vakit keskin bir kılıç gibidir. Kıymetli ve şerefli şeylere sarf etmek gerekir” buyurmuştur.
Bizler, geçmiş günlerimize yönelik bir muhâsebe ve murâkabe içerisinde olmalıyız. Nitekim İmâm-ı Gazâlî (rahmetullahi aleyh), “bir Müslümân, her akşam yatağına girince, o günün muhâsebesini yapmalıdır” buyuruyor. Esnâf, dükkânlarında her akşam kasayı kapatırlarken bunu yapmaktadırlar.
Tâbiîn-i kirâmın en önde gelenlerinden, müfessir, muhaddis, mütekellim, fakîh ve mutasavvıf Hasan-ı Basrî (rahmetullah aleyh), "Sizin, bugün, parayı sarf ederken gösterdiğiniz hassâsiyeti, Eshâb-ı Kirâm (aleyhimür-rıdvân), zamanlarını kullanırken gösterirlerdi" buyurarak ne kadar önemli bir noktaya dikkat çekmiştir.
“Seyyidü’t-tâife” ve “Seyyidü’t-tâifeteyn” diye anılan büyük velî Cüneyd-i Bağdadî (kuddise sirruh) da, "İnsanların sâhip oldukları, ama geçtikten sonra bir daha, ebediyyen bulamayacakları en kıymetli sermâye zamandır" buyurmaktadır.
Büyük âlim Ebû Saîd Muhammed el-Hâdimî de, “geçen zamanı geri getirmek için bütün sultânlar, pâdişâhlar, krallar ya’nî devlet başkanlarının tamâmı bir araya gelseler ve bütün hazînelerini de harcasalar, yine de geri getiremezler” buyurmuştur.
Silsile-i aliyye büyüklerinden Ubeydullah-ı Ahrâr (kuddise sirruh) da, "Tasavvuf, ehemmi mühimme tercîh etmektir. Vakti en değerli olan şeye sarf etmektir" buyurmaktadır.
İmâm-ı Rabbânî müceddid-i elf-i sânî Ahmed Fârûkî Serhendî (rahmetullah aleyh) ise, "Vakit keskin bir kılıç gibidir. Mühim işleri bugün yapmalı, mühim olmayanları yarına bırakmalıdır" buyurmuştur.
Allahü teâlâ, bütün kullarının, îmân etmelerini, ibâdet yapmalarını, verdiği ni’metlere şükretmelerini, güzel ahlâka sâhip olmalarını, kendi aralarında kardeşçe yaşamalarını, birbirlerine yardımcı olmalarını istemiş ve bunları emretmiştir.
Cenâb-ı Hak, bütün Peygamberleri vâsıtasıyla, onlara saâdet yollarını göstermiş, iyi ve güzel, kötü ve çirkin her şeyi öğretmiştir. Bu “Peygamber”leriyle, insanların dünyâda ve âhirette râhat etmeleri, huzûr içerisinde, iyi bir şekilde yaşamaları için, emirlerini ve yasaklarını, yanî neleri yapmaları ve nelerden sakınmaları lâzım olduğunu açıklamıştır. Peygamberlerin hepsinin hedefi, insanların dünyâda huzûr ve sükûn içerisinde yaşamaları, âhirette de ebedî saâdete kavuşmalarıdır.
Peygamberlerin vârisleri olan İslâm âlimleri ve Evliyâ-yı kirâm da, hep gıdâ gibi, bütün insanlara lâzım olan iyi fertler, iyi âileler ve iyi cemiyetler teşkîl etmek için uğraşmışlardır.
Prof. Dr. Ramazan Ayvallı.
İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.
RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir.
Üye Ol veya Giriş Yap
TÜM OKUYCULARIMIZI PAYLAŞIMA DAVET EDİYORUZ, DAVETLİSİNİZ.
6
Güzel Geçimin Sırları.
Güzel geçim, zorluklara sabretmek, sıkıntılı insanları anlamaya ve yardımcı olmaya çalışmak, sevmeyeni sevebilmektir. Güzel geçim, cenneti dünyada yaşamak, kötülük de cehennem kıvılcımlarının içinde kıvranmaktır.
İnsan önce kendisi ile barışık olmalı, kendi kendisi ile geçinebilmelidir. İç dünyasında huzurlu olmayanlar diğer insanlarla ilişkilerinde huzurlu ve uyumlu olamaz, iç barış, nefsânî arzulara karşı direnmemek ve çirkin de olsa her isteğe boyun eğmek değildir.
Bu barış değil iç yenilgidir. İç denge, kalbin huzuruna ve nefsin kalbe tâbi olmasına bağlıdır. Kalbin huzuru sevgi, sevginin kaynağı da Allah Teala'dır. Gerçek manada yüce Rabb'ini tanıyan ve seven kalpler bütün yaratılanları sevebilecek bir güce ulaşır. Böyle insanlar, nefislerine, başkasına hatta hiçbir canlıya zulüm etmez. Sadece dünyayı sevmek, dünya ile ilgili hissiyatın güçlenmesidir ki o da tüm insanları kendinden aşağı görmek ve tüm insanların kendine hizmet etmesini beklemektir.
İyi geçimli, karşıdan bir beklenti içine girmez, iyi geçimin lezzet ve maneviyatının tadını ve mükafatını almak ona yeter. Bu durumda karşımızdakinin iyi huylu ve geçimli olmasına da gerek kalmaz. Allah'tan gelen sevgi, insana sabretme, affetme ve hizmet etme gücü verir.
İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.
RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir.
Üye Ol veya Giriş Yap
TÜM OKUYCULARIMIZI PAYLAŞIMA DAVET EDİYORUZ, DAVETLİSİNİZ.
7
Yol Azığı Sabır ve Namaz
"Ey iman edenler, sabır ve namazla yardım dileyin. Şüphe yok ki Allah sabredenlerledir."(Bakara-153)
Kur'an-ı Kerim'de 'sabır' çokça tekrarlanır. Şundan ki Yüce Allah çeşitli yollar ve güçlükler ortamında Hak Yolu sürdürmenin ve çeşitli çatışmalar ve işkenceler içinde Allah'ın davetini yürütmenin gerektirdiği gayretin büyüklüğünü, iç ve dış düşmanlara karşı uyanık bulunmanın iktiza ettiği ruh gücünü bilmektedir. Bütün bu durumlarda sabır elzemdir.
Allah'a itaatte sabır, cihad meşakkatlerine sabır, bölük bölük oyunlara, tuzaklara sabır, batılın tırmanmasına sabır, zaferi bekleyip dururken sabır, yardımcının azlığına sabır, ruhlardaki yılgınlığa sabır, kalplerdeki sapmalara, eksiklere, bozukluklara sabır.
Zafer bir türlü görünmediği, emeklerin sonuç vermediği zaman sabrın bir azığı, destekleyicisi de yok sa zayıflar ve hatta bitebilir. Bundan dolayıdır ki sabır, namazla desteklenir. Namaz dinmeyen bir destek, bitmeyen bir azıktır sabra. Namaz bir destektir ki yeniler insanı, yüreklendirir daha bir. Sabrın kaynağı olur namaz, zenginleştirir onu. Allah'ın hoşnutluğuyla, gönüle serptiği sevinçle, tebessümle, güvenle. Namaz kalbi zenginleştirir yakinle, kalp itminanıyla...
Ölümü, sınırlı güce sahip şu insan için gerektir ki üstün bir sınırsız bir güçle irtibatlandırsın kendini. Ki zorluklar kendi sınırlı gücünü açtığı zaman ondan istimdat etsin. Gizli ve açık şer güçleriyle karşılaştığında, türlü şehvet ve istekleri arasında hak çizgiyi sürdürebilmek zorlaştığında, fesat, fitne ve azgınlıklarla savaşımında bunaldığı zaman, yol uzadığında, meşakkatler sınırlı ömrünü de aşmaya yüz tuttuğunda, dönüp bir de baktığındaki hiç bir şey elde edilmemiştir ve ömür ışığı solmaya yüz tutmuştur. Öte yandan şer tırmanmış, hayır, kalakalmıştır. Ufukta bir ışıltı, Hak Yolda bir umut belirmemiştir. İşte burada, umutsuzluğun meydan aldığı, meşakkatlerin kendi boyunu aştığı bu noktada namazın kıymeti ortaya çıkar. Namaz; ölümlü insanla Sonsuz Kudret arasında direkt bağlantı kurar. O sonsuz kaynaktan süzülen katrelerle ilintiler insanı. O sonsuz feyiz sunan kaynağın anahtarı namaz, sınırlı yeryüzü realitesinden enginlere kanatlanmadır. O kızgın çöller ortasında bir ilkbahar nesimidir. O kırgın ve bitkin kalpleri okşayan şefkat elidir. Bundan dolayıdır ki Allah Resulü (s.a.v) hal şiddetlendiğinde " Ya Bilal, bizi namazla ferahlandır." derdi. Ve böyle durumlarda Allah'la olmayı ziyadeleştirmek için namazı artırırdı.
Şüphe yok ki İslam, ibadet nizamıdır. Onda İbadet bir sırdır. İbadetin sırlarından biri de yol azığı oluşudur. İbadet ruhun gıdasıdır. İbadet, kalbi güçlendirir. Ondaki sıkletin kolaylığı tahvilidir. Yüce Allah (c.c) Peygamberimize (s.a.v) büyük risalet görevini yüklediğinde O'na şöyle buyurmuştu:
"Ey örtüsüne bürünen, Geceleyin kalk (namaz kıl), yalnız gecenin birazında (uyu).
Gecenin yarısında (kalk), yahut bundan biraz eksilt, veya bunu arttır ve ağır ağır Kur'an oku. Doğrusu biz senin üzerine ağır bir söz bırakacağız. Gerçekten gece kalkıp ibadet etmek insanı daha bir kuşatıcı ve (geceleyin) okumak daha etkilidir. Çünkü senin gündüzün uzun süre uğraşacağın şeyler vardır. Rabbinin adını an ve her şeyden kalbini boşaltarak bütün gönlünle ona yönel. (O) doğunun ve batının Rabbidir. O'ndan başka İlah yoktur. Yalnız O'nu vekil tut. Onların dediklerine sabret ve güselce onlardan ayrıl. Beni o nimet sahibi yalanlayıcılarla başbaşa bırak ve onlara biraz mühlet ver. Çünkü bizim yanımızda bukağılar ve cehennem var. O gün yeryüzü ve dağlar sarsılır ve dağlar dağılan kum yığınları olur." (Müzemmil-1-14)
Büyük iç için, zor teklif için hazırlık, gece kalkmak ve Kur'an okumaktı. Çünkü ibadet kalbe ferahlık, güven ve itminan verir, Allah (c.c) ile kul arası bağı kuvvetlendirirdi. Bu sebeple Yüce Allah, büyük zorlukların kapısında duran mü'minleri sabıra ve namaza yöneltiyordu. Bu yöneltmeyi izliyordu. Allah (c.c) 'ın sabredenlerle beraber olduğu müjdesi. Allah mü'minlerle beraberdi. Onları teşvik ediyor, teşci ediyor, gönüllerine ferahlık serpiyordu. Onları savaşımlarında yalnız bırakmıyordu. Terketmiyordu onları kendi sınırlı güçlerine. Azıkları bittiğinde onlara yardım uzatıyor, yol uzadığında azimlerini yeniliyordu. Yüce Allah (c.c) onlara sesleniyordu ayet-i kerimenin başında sevgiyle Ey iman edenler diye. Ve çağrısını hayret efza bir teşciyle bitiriyor. 'Şüphe yok ki Allah sabredenlerle beraberdir' diyor, yüreklendiriyordu onları.
İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.
RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir.
Üye Ol veya Giriş Yap
TÜM OKUYCULARIMIZI PAYLAŞIMA DAVET EDİYORUZ, DAVETLİSİNİZ.
8
Yardımlaşma
Müslümanların karşılıklı olarak birbirlerine yardımda bulunmaları.
İslâmiyet bir yardımlaşma dinidir. İslâmiyet'ten önce de sonra da hiç bir din ve fikir sistemi onun kadar bu konuya eğilmemiş, yardım anlayışı ve bu anlayışın uygulanışını bu kadar geniş boyutlara ulaştıramamıştır.
Allah Teâlâ, Kur'an-ı Kerîm'de; "Rabbinin rahmetini onlar mı bölüyorlar? Dünya hayatında insanların geçimlerini aralarında dağıtan biziz. Birini diğerine iş gördürmesi için kimini kiminden zengin kıldık. Rabbinin rahmeti onların topladıkları yığınlardan hayırlıdır" buyurmuştur (Zuhruf, 43/32).
Kur'an-ı Kerîm'den öğrendiğimiz bu gerçeği, her birimiz günlük hayatımızda da görmekteyiz. İnsanlık tarihi boyunca olduğu gibi bugün de hiçbir toplumda, ortak bir hayat ve geleceği paylaşan insanlar aynı düzeyde değildir. Zayıfı, güçlüsü, fakiri, zengini, erkeği kadını... ile insan toplulukları hem bir tezat, hem bir âhenk meydana getirmektedirler. Tabiattaki bu başkalık, bu tezat bir hareketin kaynağını oluşturuyor ki, buna, "hayat" diyoruz. Yaratılıştan gelen bu farklılıkla hayatın içinde yoğrulan insanlar muhakkak birbirlerine ihtiyaç duymaktadırlar. Pek çok ve değişik konuda zengin fakire, güçlü zayıfa başvurmak zorunda kalmaktadır. Hiç bir zengin, "Benim kimseye ihtiyacım yoktur" diyemez. Çünkü servetini çalıştırdığı insanların gücü ile kazanır; "Benim param var, kimi istersem çalıştırırım" demesi bu gerçeği değiştirmez. Zira, kimi çalıştırıyorsa ona muhtaç oluyor demektir. Ne tarafa bakarsak bakalım bütün sosyal ilişkilerde böyle durumlarda karşılaşırız. Bütün insanların ister istemez bir başkasının gücüne, parasına, fikrine muhtaç olduğunu görürüz. Onun için Zen merde, civan pîre, kemân tîre muhtaç, Ebnây-ı beşer, hâsıh birbirine muhtaç (Yâni, kadın erkeğe, genç ihtiyara, yay oka muhtaç. Kısacası insanlar birbirine muhtaç) demişlerdir.
İnsanların böyle birbirine muhtaç olmaları, karşılıklı olarak yardımlaşmaları zorunluluğunu ortaya çıkarmaktadır. Yardımlaşma, toplum hâlinde yaşamanın doğal bir sonucudur. Hem başkaları ile yaşamak, hem yardıma ihtiyaç duymamak imkânsızdır. Bunun için İslâmiyet yardımlaşmayı, bütün maddî ve mânevî hayatımızı kapsayacak şekilde en geniş sınırları ile ele almış ve dinî-ahlâkî bir görev olarak ortaya koymuştur. Kur'an-ı Kerîm'in pek çok âyetinde bu konuya temas edilerek, müslümanlar yardımlaşmaya teşvik edilmiştir. Hz. Peygamber de sayısız hadislerinde maddî ve mânevî yardımın insan hayatındaki önemini dile getirmiştir.
Cenab-ı Hak; "iyilikte ve kötülükten sakınmakta birbirinizle yardımlaşın; günah ve düşmanlıkta yardımlaşmayın" (Maide, 5/2), buyuruyor. Zekât vermekten, tatlı söz ve güler yüzle davranmaya kadar her şeyin iyilik kapsamına alındığını düşünürsek, dinimizin yardımlaşma sınırını ne kadar geniş tuttuğunu daha iyi kavrarız.
Yardım anlayışının özünde fedâkârlık vardır. Maldan sevgiye kadar her şeyin bir başkasına verilmesi söz konusudur. Bu verme işi bazan, zekât ve fitrede olduğu gibi mecbûri olsa da, çoğu zaman tamamen isteğe bağlıdır. Yine zekât belli bir miktarda alındığı halde sadakanın sınırı yoktur; dileyen dilediği kadar verir. Böylece müslümanlar arasında en geniş mânâda yardımlaşma yapılır. Bu maddî yardımın dışında, müslümanlar başkalarına söz ve davranışları ile de iyilik yapmak, onlara sevgi ile bağlanmak zorundadırlar. Bu da onların görevidir.
Hiçbir iyilikte bulunamayan bir müslüman, eli ve dili ile başkalarına zarar vermemesi bile iyilik (sadaka) sayılmıştır.
Aşağıda, genişçe anlatılacak şekilde bir yardım anlayışının yaygınlaştırılması fert ve toplum hayatında önemli değişikliklere sebep olacaktır. Yardımlaşmanın faydaları hemen hissedilecektir. Bunlar şöyle sıralanabilir:
1. Yardım yapmakla yoksullar korunmuş olur. Onların maddi ihtiyaçlarının giderilmesi ile fenalık yapmaları önlenir. Çünkü fakirlik ve açlık, zayıf karakterli insanları çoğu zaman kötülüğe sürükler; hırsızlık yaptırır; haksızlığa iter.
2. Yardım yapanla yapılan arasında sevgi ve ülfet doğar. Yardım yapılarak topluma kazandırılan kişiler kin, hased, düşmanlık gibi kötü duygulardan kurtulur; zenginlerin mallarında gözü olmaz. Çünkü onların, fakirin hakkını verdiklerini, dinin emirlerine uyarak en geniş ölçüde yardım ellerini çevrelerindeki insanlara uzattıklarını bilirler.
3. Peygamber Efendimiz (s.a.s); "Veren el alan elden üstündür" buyurmuştur. Böylece müslümanlara, yardım edilen değil yardım eden kişi olmalarının daha iyi olduğunu bildirmiştir. Sıkıntı ve darlık zamanlarında müslüman kardeşlerinden yardım, anlayış ve sevgi görenler, sıkıntılarını atlatınca çalışıp kazanmaya, alan değil veren kişiler olmaya bakacaklar. Böylece toplumda bir fazilet yarışı başlayacaktır.
4. Zekât, sadaka ve diğer maddî yardımlar, müslümanların güçlü olmalarında, birlik ve beraberlik içinde bulunmalarında en büyük etken olacaktır. Bir aç ile bir tokun aynı safta sevgi ve kardeşlik duyguları ile yanyana bulunabileceklerini düşünmek biraz zordur.
Yardımlaşma, zenginlerle fakirler arasındaki uçurumu kapatacağı gibi aralarında bir sevgi ve saygı bağının kurulmasına da sebep olur.
5. Yardımlaşmanın yaygın olduğu toplumlarda dostluk duyguları güçlü olur; zenginlik ve refah artar, fakirlik azalır, dinimizin hoş görmediği dilencilik ortadan kalkar; hırsızlık ve dolandırıcılık gibi harâmların işlenmesi en alt düzeye iner.
Yardımlaşma Çeşitleri
1. Maddî yardım:
Cenab-ı Hak şöyle buyuruyor: "Bilmez misiniz ki, göklerin ve yerin saltanatı Allah'ındır ve sizin için Allah'tan başka bir dost ve yardımcı yoktur" (Bakara, 2/107);
"Göklerin ve yerin mülkü (bütün hazineleri)Allah'ındır. Allah, her şeye hakkiyle kâdirdir" (Âlu İmrân, 3/189);
"Göklerde ve yerde ne varsa hepsi Allah'ındır" (Bakara, 2/116, 255). Bu ve benzeri pek çok âyetten de anlaşılacağı gibi evrende gördüğümüz her şeyin gerçek sahibi Allah Teâlâ'dır. Fakat, Cenab-ı Hak, yerde ve gökte bulunan bütün varlıkların, yüce katından bir lütuf ve bağışlama olarak, insanların hizmetine verildiğini başka âyet-i kerimelerde beyan buyurmuştur:
"Bir de göklerde ne var, yerde ne varsa hepsini (Allah) kendi katından sizin hizmetinize bağışladı. Şüphesiz ki bunda, düşünecek bir kavim için ibretler vardır" (Câsiye, 45/13).
Varlığın gerçek sahibi olan Allah Teâlâ, bunu, kullarından dilediğine verip dilediğinden alacağını da şöyle açıklamıştır:
"Râsûlüm, Şöyle de: Ey mülkün sahibi Allahım! Sen dilediğine mülkü verirsin, dilediğinden de mülkü çeker alırsın; dilediğini aziz edersin, dilediğini de zelil edersin. Hayır, senin elindedir. Muhakkak ki sen her şeye kâdirsin" (Âlu İmrân, 3/26).
Ayrıca, Allah Teâlâ, kendilerine mal ve mülk verdiği insanları başıboş bırakmamış, onlara malları ile ilgili bazı sorumluluklar yüklemiş ve görevler vermiştir.
"Onların mallarında dilencinin ve (iffetinden dolayı durumunu açıklamayan) yoksulun bir hakkı vardır" (Zariyât, 51/19);
"O kimseler ki, gayba inanırlar, namazı gereği gibi kılarlar ve kendilerine verdiğimiz rızıklardan infak ederler (başkalarına verir ve yedirirler)..İşte böyle kimseler, Rablerinden olan doğru yol ve hidâyet üzeredirler ve bunlar azabdan kurtulup sevâba erenlerdir" (el-Bakara, 2/35), âyetlerinde bu sorumluluk ve görevlerin; Allah'tan (c.c) bir emânet olarak verilen mallardan bir kısmının başkalarına verilmesi olduğunu anlıyoruz. Bunun kime, nasıl ve ne ölçüde verileceği ise Kur'an-ı Kerîm'de ikiyüze yakın âyet-i kerimede açıklanmıştır.
Dikkat "dilerse, yukarıdaki âyet-i kerimede iman ve namazdan hemen sonra Cenab-ı Hakk "infak etmeyi" emretmiştir. "İnfak "Allah'ın (cc) verdiği malın meşrû bir şekilde elden çıkarılması, başkalarına verilmesi" demektir. İnfakın farz, vâcip ve mendup gibi kısımları vardır. Farz olan infak zekât, vacip olan infak fitredir ki, bunlar hakkında yukarıda geniş bilgi verilmiştir.
Kur'an'ın pek çok yerinde: "Namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin..." (Bakara, 43, 83,110; Nisâ, 77) emri vardır. İslâmiyet'te en mühim ibadet namazdır. Müslümanlara namazdan hemen sonra zekât vermelerinin emredilmiş olması, zekâtın, bir ibadet olarak dinimizde ne büyük bir yeri olduğunu gösterir. Dinin iman ile temeli atılıp namaz ile direği dikildikten sonra, geçilecek mühim bir geçidi vardır ki, zekât, o geçidi geçirecek bir köprü olarak yapılacaktır.
Hz. Peygamber şöyle buyuruyor:
"Üç şey ölünün arkasından mezara kadar gider: Âilesi, malı ve ameli. Bunlardan ikisi geri döner, birisi kalır. Dönenler âilesi ile malı, kalan da amelidir" (Riyazü's-Salihîn, I, 139).
Dünyada kalacak olan malımızın, Allah'ın emrine göre kullanılması ve harcanması önemli bir iştir. Çünkü bu harcama ile, âhirete uzanan geçide sağlam bir köprü kurma imkânı elde edilecektir.
Cenab-ı Hak, Kur'an-ı Kerîm'de: "Hayır ve iyilik yapmak hususunda birbirinizle yarışınız" (el-Bakara, 2/148) buyuruyor. Hayır ve iyilik mal, el ve dil ile yapılır. Yapılacak bütün bu iyiliklerin adı "sadaka"dır, ve Peygamberimiz (); "Her iyi iş sadakadır" (Riyâzü's-Salihîn, I,167) buyurmuştur.
Mal ile yapılacak iyilik ve yardımın başında zekât gelir.
"Namazı gereği gibi kılın, zekatı verin ve hayır işlerinden nefisleriniz için önden her ne gönderirseniz, Allah katında onun sevabını bulursunuz. Şüphesiz Allah, bütün yaptıklarınızı görücü ve kararlığını vericidir" (Bakara, 2/110).
Zekât, mal ile yapılacak mecbûri bir yardım şeklidir. Fakat mal ile yapılacak yardım zekâttan ibaret değildir. Müslümanlara, ihtiyaçlarından fazla olan mallarından başkalarına vermeleri emir ve tavsiye edilmiştir. Aşağıdaki âyet ve hadisler, zekâtın dışında, sadaka olarak başkalarına yardım etmemiz gerektiğini ve bunun önemini anlatmaktadır.
Allah Teâlâ buyuruyor ki:
"Yüzlerinizi (namazda) doğu batı tarafına çevirmeniz hayır ve taat değildir. Fakat hayır ve ibadet, Allah'a, âhirete, meleklere, Allah'ın indirdiği kitaplara ve peygamberlere iman edenin ibadetidir ve Allah sevgisi üzere, yahut mala olan sevgisine rağmen, malı fakir akrabaya, yetimlere, yoksullara, yolda kalmışa, dilenenlere, köle ve esirlere (kurtuluşları için) harcayan, namazı gereği üzere kılan ve zekâtı veren kimsenin... hayrıdır" (Bakara, 2/177); "Ey Rasûlüm, onlar neyi nafaka olarak vereceklerini sana soruyorlar. De ki:
Maldan vereceğiniz şey, ana-babanın, akrabanın, yetimlerin, yoksulların, yolcunundur. Hayır olarak daha her ne yaparsanız Allah Teâlâ onu bilir ve mükâfatını verir" (Bakara, 2/215).
Hz. Peygamber de şöyle buyurmuştur:
"Bir hurmanın yarısı ile, bunu da bulamazsanız güzel sözle ateşten korununuz" (Müslim, Zekât, 95);
"Herhangi bir müslümanın diktiği ağaçtan yenen, çalınan ve eksilen şey, o ağacı diken için sadakadır" (Riyazü's-Salihîn, I, 168).
Ferdi, sosyal faaliyetlerin merkezi sayarsak, onu, iç içe bazı çemberlerin çevrelediğini görürüz. Kendisine en yakın çemberi çocukları ve anne-babası oluşturur. Daha sonra, yakın akraba, yakın ve uzak komşular ve içinde yaşadığı toplumun diğer bireyleri gelir. Âyet ve hadislerden,. insanın, bu yakınlık derecesine göre başkalarına yardım elini uzatması gerektiğini öğreniyoruz.
Uzre oğullarından, hayır yapmak isteyen birisi, Peygamberimizin yanına gelmişti. Adamın tek bir kölesi vardı. Rasûlüllah köleyi ondan aldı, sattı ve parasını kendisine verdi. Sonra ona şunları söyledi: "Bu parayı önce kendi ihtiyaçların için harca. Artarsa âilen için sarfet.
Âilenden de birşey artarsa sana yakınlığı ve hısımlığı olana harca; bunlardan da bir Şey artarsa -yanındaki yoksulları göstererek, şöyle, şöyle sadaka yap" buyurdu (Müslim, Zekât, 41).
Yine Peygamberimiz (s.a.s), bahçesini sadaka olarak vermek isteyen Ebû Talha'ya onu akrabalarına tasadduk etmesini tavsiye etmiş, Ebû Talha bahçeyi akrabaları ve amca oğulları arasında taksim etmişti (Müslim, Zekât, 42, 43).
Başka bir hadis-i şerifte de şöyle buyurulmuştur: "Verenin eli yüksektir. Hem nafakasını verdiğin kimselerden başla! Anneni, babanı, kız kardeşini, erkek kardeşini sonra sana en yakın ve ondan sonra en yakın olanlarını gör, gözet" (Nesâî, Zekât, 51).
Şu halde, bir müslüman başkalarına malı ile yardım etmeyi düşünürse, önce yakınlarından başlamalı ve derece derece yardım halkasını genişletmelidir. Tabii bu arada dikkat edeceği en önemli şey, yardım edeceği kişilerin gerçekten yoksul olup olmadıklarıdır.
Peygamber Efendimiz: "Gerçek zenginlik malın çokluğu değildir. Aksine gerçek zenginlik gönül zenginliğidir" buyurmuştur. Fakat insan hiç bitmeyecek olan gönül zenginliği yerine daha çok mal zenginliğini ister, gözünü hırs bürür, kazandıkça kazanmak arzusu içini kaplar. İnsanların bu ruh hâlini sevgili Peygamberimiz: "Âdemoğlunun iki vâdi dolusu malı olsa, üçüncü vâdiyi de ister. Âdemoğlunun iç boşluğunu (ihtiraslı gönlünü) topraktan başka birşey dolduramaz. Şu kadar ki, bu ihtirasından tevbe eden kişinin tevbesini Allah kabul eder" (Müslim, Zekât, 116) sözleri ile açıklamıştır.
Başka bir hadis-i şerifte de; "Yaşlı kimsenin kalbi iki Şeyi sevmekte dâimi gençtir: Uzun hayat isteği ve mal sevgisi" (Müslim, Zekât, III) buyurularak mala olan bağlılığın bir ömür boyu devam edeceği haber verilmiştir.
Cenab-ı Hakk şöyle buyuruyor:
"Şeytan sizi, fakir olacaksınız diye korkutur, size cimrilik ve sadaka vermemekle emreder. Allah ise lütfundan bir mağrifet ve fazla üstünlük vaad ediyor" (Bakara, 2/167).
"Âllah'ın fazlından kendilerine verdiği şeye cimrilik edenler, hiçbir zaman onu kendilerine faydalı sanmasınlar. Aksine bu, kendileri için bir Şerdir. Onların cimrilik ettikleri şey, kıyâmet günü boyunlarına dolanacaktrr. Göklerin ve yerin mîrası Allah'ındır. Allah, bütün yaptıklarınızdan hakkıyla haberdârdır" (Âlu İmrân, 3/180).
Bir müslümanın, hadis-i şeriflerde belirtilen mal hırsını yenerek âyetlerde belirtilen şeytanın aldatması ve cimrilik duygularını alt ederek, Allah'ın kendisine bir ihsan, bir lütuf, bir nimet olarak verdiği malından hayır yolunda, Allah ve Rasûlü'nün emrettiği şekilde harcaması şüphesiz çok asîl bir davranıştır. Böylece nimetin kadri bilinmiş, şükür edâ edilmiş ve Hakk'ın rızasına ulaşılmış olur. Lâkin, Cenab-ı Hakk'ın gerçek anlamda bir yardımda bazı özellikler aradığını görüyoruz. Âlu İmrân sûresinin 92. âyetinde Allah Teâlâ şöyle buyuruyor:
"Sevdiğiniz şeylerden sadaka vermedikçe, siz, Cennete eremezsiniz. Allah yolunda her ne harcarsanız muhakkak Allah onu bilir" (Âlu İmrân, 3/92).
Şu halde biz, mal sevgisi ile Allah rızasını kazanmak arasında bir tercih yapmak zorundayız. Bir imtihandan geçiriliyoruz. Mallarımızdan sevdiklerimizi, sırf Allah rızasını umarak, yoksullara verirsek bu imtihanı kazanmış olacağız. Bu konuda Peygamberimizin yakın dostlarının davranışları bize örnek olmalıdır.
Enes b. Mâlik şöyle anlatıyor:
"Ensar'dan Ebû Talha, Medine zenginlerinden idi. Kendisinin en çok sevdiği malı da, Mescid-i Nebevî'nin karşısındaki Beyraha denilen bahçesi idi. Rasûlüllah oraya gider ve içindeki güzel sudan içerdi. "Sevdiğiniz şeylerden sadaka vermedikçe, siz, Cennete eremezsiniz" âyeti nâzil olunca Ebû Talha kalkıp Rasûlüllah'ın yanına geldi, ve: "- Allah, Kitabın'da;
"Sevdiğiniz şeylerden sadaka vermedikçe, siz, Cennete eremezsiniz, " buyuruyor.
Mallarımın bana en sevimlisi Beyraha'dır. O, Allah için bir sadakadır. Bu sadakanın hayrını ve Allah katında onun tükenmez bir âhiret azığı olmasını umarım. Yâ Rasûlüllah! Bu bahçemi istediğin yere sarf et," dedi..." (Müslim, Zekât, 42).
Mal ile yapılacak bir yardım şekli de "karz-ı hasen" dir. "Karz" fâiz ve benzeri herhangi bir menfaat beklemeden ödünç para vermek demektir. Bu da Allah'ın övdüğü bir malî yardım şeklidir. Kur'an-ı Kerîm'de bu fedâkârlık o kadar yüceltilmiştir ki, ödünç veren kişi sanki insanlara değil Allah'a vermiş gibi telâkkî edilir:
"Sadaka vererek iyilik eden erkekler ve kadınlar, bir de Allah'a gönül hoşluğu ile ödünç verenler yok mu, Allah onların mükafatını kat kat verecektir. Onlar için çok şerefli bir karşılık vardır" (Hadid, 57/18) âyetinde, Allah rızası için ödünç para verenler işte böyle öğülmüştür. Böylece Allah Teâlâ, dünyada sıkışan ve darda kalan kullarına, herhangi bir çıkar düşüncesinden uzak, dinimizin yardım ve iyilik anlayışı içinde borç verenlere ahirette kat kat manevî mükâfat vaad etmiş bulunuyor.
Herkesin yararlanabileceği çeşme, köprü, cami, okul, yol, hastahâne, dispanser gibi hayır kurumları yaptırmak da mal ile yapılan yardımlardandır. Bu tür hayır eserlerine sadaka-i câriye (devamlı sadaka) denilir ki, sevabı çok fazladır. Sadaka-i câriye anlayışı, vakıfların ortaya çıkmasında çok büyük etki yapmış ve İslâm dünyasının her tarafı halka hizmet götüren vakıf kuruluşları ile dolup taşmıştır.
Sosyal ve ekonomik hayatımız açısından malla yapılacak en önemli yardımlardan biri de servet sahiplerinin mallarını yatırıma aktarmaları ve çalışmak isteyenlere iş ve geçim imkânı hazırlamalarıdır. Hayatını çalışarak kazanmak isteyen, helâl kazanç peşinde koşan bir kişiye yardım eli uzatmanın en iyi şekli budur. Çünkü bu davranışımızla hem bir müslümana geçim imkânı vermiş, hem de onun şeref ve şahsiyetini korumuş oluruz.
Mânevî yardım:
Cenab-ı Hakk şöyle buyuruyor:
"İçinizden, insanları hayra çağıracak, iyiliği emredecek, kötülükten alıkoyacak bir topluluk bulunsun. İşte onlar kurtuluşa erenlerdir; Siz insanlık için meydana çıkarılmış en hayırlı bir ümmetsiniz; iyiliği emreder, fenalıktan alıkoyarsınız ve Allah'a imanınızda devam edersiniz" (Âlu İmrân, 3/104, 110);
"İyiliği emretmek ve fenâlıktan sakınmak hususunda birbirinizle yardımlaşın, günâh işlemek ve düşmanlık yapmakta yardımlaşmayın. Allah'tan korkun, çünkü Allah'ın azabı çok şiddetlidir" (Mâide, 5/2).
"Mü'min erkeklerle mü'min kadınlar birbirlerinin yardımcılarıdır; iyiliği emreder, fenâlıktan alıkorlar, namazı gereği üzere kılarlar, zekâtı verirler, Allah ve Rasûlüne itaat ederler" (Tevbe, 9/71).
"Bir kimse iyi bir iş işlerse faydası kendisinedir" (Câsiye, 45/15).
Ebû Musa (r.a)'dan rivayet edildiğine göre, Peygamberimiz:
"- Her müslümana sadaka vermek vâciptir, " buyurdu. Oradakiler:
"- Yâ Rasûlüllah! Eğer sadaka olarak verecek bir şey bulamazsa ne yapar, söyler misiniz?" dediler.
- Çalışır, elinin emeği ile kazandığını hem kendisi harcar hem de sadaka olarak verir, " buyurdu.
"- Çalışmaya gücü yetmezse ne yapar, ne dersiniz?" denildi.
"- Sıkıntıya düşmüş bir muhtaca yardım eder, " buyurdu.
"- Böyle bir yardıma gücü yetmezse?" denildi.
"- İyilik ile yahuut hayır ile emreder, " buyurdu.
"- Bunu yapmaya da kudreti yetmezse?" denildi.
"- Kötülükten kendisini sakındırır, bu da onun için bir sadakadır" buyurdu (Müslim, Zekât, 55).
Yine, Hz. Peygamber () şöyle buyurmuştur:
"Ümmetimin iyi ve kötü bütün amelleri bana gösterildi. İyi amellerin içinde, eziyet verecek şeyin yoldan kaldırılması da vardı. Mescidin kirletilmesi ve o hâliyle bırakılmasını da kötü ve çirkin ameller arasında gördüm" (Riyazü's-Salihîn, I, 157).
"Kardeşini güler yüzle karşılamaktan ibaret bile olsa hiç bir iyiliği hor görme" (Riyazü's-Sâlihîn, I, 159);
"En küçük iyilik, insan olsun, hayvan olsun gelip geçene eziyet veren şeyi ortadan kaldırmakla başlayan hazır ve yardımdır" (Kefu'l-Hafâ, I, 198).
Daha pekçok âyet ve hadiste insanlara iyilik yapmaları emredilmiş ve bunun yolları gösterilmiştir.
Bir insanın bizzat kendisine ve âile bireylerine karşı görevlerini yerine getirmesi bir iyiliktir. Komşusu ile olan ilişkilerinde kırıcı olmaması, ona her konuda yardım elini uzatması bir iyiliktir. Bir yoksulun, bir yetimin yedirilip-giydirilmesi ve barındırılması nasıl maddî iyilikse, güler yüz ve tatlı sözle gönüllerinin alınması, sevgi ile başlarının okşanması da bir iyiliktir.
Üzgün ve dertli birini teselli etmek, bildiklerini bir başkasına öğretmek, çevredekilere doğru yolu göstermek, hasta, yaşlı ve kimsesizleri ziyâret etmek bir iyiliktir. Her konuda çevremizdeki insanların yardımına koşmak; hasta, yaşlı ve sakat bir kardeşimize taşıtlarda yer vermek, elinden tutup yolda karşıdan karşıya geçmesine yardım etmek, bir yolcuya, bir misâfire gideceği veya aradığı yeri göstermek iyiliktir. Sokakta, caddede, mahallede, çarşıda, pazarda taşı, çamuru, pisliği, dikeni kısaca insanlara eziyet ve tiksinti veren bir şeyi ortadan kaldırmak iyiliktir. İnsan olsun, hayvan olsun susayan birine su vermek iyiliktir. Kısaca, Allah ve Rasûlünün bizden yapılmasını istediği, akıl ve vicdanın hoş gördüğü bir şeyi yapmak iyiliktir. Hatta kötülükten sakınmak ve bir başkasına kötülük yapmamaya çalışmak da iyiliktir. Bütün bu iyilikler de sadakadır.
Sayılmakla bitirilemeyecek kadar çok olan iyiliklerin bir yarış havası içinde yapılması her müslümanın görevidir. Herkesin yapabileceği bir iyilik de mutlaka vardır. Hatta, müslüman yalnız bu iyilikleri yapmakla kalmamalı, başkalarının da bunları yapmasına yardımcı olmalı, onları iyilik ve yardım konusunda teşvik etmelidir. Çünkü Allah Teâlâ, iyilikte ve kötülükten sakınmakta yardımlaşmamızı emretmiştir. Allah için iyilik yapan, Allah için maddî ve mânevî yardımda bulunan kimsenin mükâfatını da şüphesiz Yüce Mevlâmız verecektir.
İyilikte yardımlaşmak kadar kötülükten alıkoymaya çalışmak da müslümanların dinî-ahlâkî görevleri arasındadır. Yukarıda da geçtiği gibi Allah Teâlâ; "Günâh ve düşmanlıkta yardımlaşmayın" diye emretmiştir. Kur'an-ı Kerim'de, "iyiliği emretmek, kötülükten alıkoymak", faziletli insanların özelliği olarak zikredilir. Bütün peygamberler bu emri yerine getirmiş ve kendilerine gönderildikleri toplulukları fenâlıktan alıkoymaya çalışmışlardır.
Peygamberlerinin öğütlerini dinlemeyen isyankâr İsrâiloğulları hakkında Cenab-ı Hakk; "Onlar, birbirlerini, yaptıkları kötülükten alıkoymazlardı. Gerçekten ne kötü iş yapıyorlardı" (Mâide, 5/79) buyurmuştur.
Hz. Peygamber bir hadis-i şerifinde; "Sizden her kim bir kötülük görürse onu eliyle değiştirsin. Eğer eliyle değiştirmeye gücü yelmezse diliyle, ona da gücü yetmeyen kalbiyle. Bu, imanın en zayıf olanıdır" (Müslim, İman, 78) buyurmuştur.
Şu hâlde, iyiliğin emredilmesinde olduğu gibi kötülükten alıkoyma da söz ve davranışlarla olacaktır. Mü'min kişi gördüğü kötülükleri, ister büyük ister küçük olsun, eliyle düzeltmeye, o fenâlığa engel olmaya çalışmalıdır. Bunu yapamayanların kötülük yapanlara nasihat etmeleri, yaptıklarının çirkinliğini anlatmaları, sözle onları kötülükten vazgeçirmeye çalışmaları ahlâkî görevleridir. Eğer bu görev yapılırsa kötüler ve kötülükler azalır, iyilik yaygınlaşır, toplum huzur bulur. Aksine davranış kötülüklerin bir salgın gibi her tarafa yayılmasına, toplumu içten çökertmesine sebep olur. Bunun içindir ki, dinimiz, iyiliği emir ve kötülükten alıkoymayı (emr bi'lma'rûf, nehy ani'l-münker) müslümanların yapmaları gereken önemli görevler arasına almıştır.
Yardım yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar
Eğer yardımdan, yardımlaşmadan söz ediliyorsa, mutlaka orada bir yardım edenle bir de yardım edilen, yahut alanla veren vardır. Kısaca yardım, iki veya daha çok kişi arasında olur. Yardımın istenilen şekilde olabilmesi, yerini bulması için bazı hususlara dikkat edilmesi gerekir. Hak sahibi aranmadan, dikkatsizce yapılan yardımların çoğu zaman arzu edilen sonucu vermediği unutulmamalıdır. Bunun için yardım yapılırken aşağıdaki hususlara dikkat etmekte yarar vardır.
1. Yardım Allah rızası için yapılır.
Allah (c.c) rızası gözetilmeden yapılan iyilikte riyâ ve gösteriş, yahut çıkar düşüncesi vardır. Cenab-ı Hakk, yardımlarında kendi rızasını gözetenleri şöyle öğüyor: "Malınızdan hayır adına her ne harcarsanız kendi menfaatiniz içindir. Zira siz, ancak Allah rızasını gözeterek verirsiniz. Böylece hayra dâir her ne verirseniz onun sevabı tam olarak size ödenir. Hakkınız yenmez ve size zulüm edilmez" (Bakara, 2/272).
2. Yardım yapılacağı zaman gerçekten yoksul olan kimseler aranmalıdır.
Allah Teâlâ şöyle buyuruyor:
Sadakalarınızı o fakirlere verin ki, onlar, Allah yolunda çalışmaya koyulmuşlardır; öteye beriye koşup kazanamazlar. Dilenmekten çekindikleri için, tanımayanlar, onları zengin zannederler. Ey Rasûlüm! Sen onları yüzlerinden tanırsın. Onlar iffetlerinden ötürü insanları rahatsız edip bir şey istemezler. Siz malınızdan bunlara ne harcarsanız, muhakkak Allah onu hakkıyle bilicidir" (Bakara, 2/273).
Fazilet ve hayâ sahibi insanlar, yoksulluklarını açığa vurmaz, başkalarından kolay kolay bir şey istemezler. Yardım yapacak zenginlerin, çevrelerinde böylelerini arayıp bulmaları ve haysiyetlerini zedelemeden onlara yardım etmeleri gerekir. Hiç ihtiyaçları olmadığı halde istemeyi ve dilenmeyi alışkanlık hâline getirenler çoktur. Peygamberimiz'in (s.a.s) kötülediği bu kişilerden uzak durmalı ve kendileri yoksul olarak değerlendirilmemelidir.
3. Âdi, işe yaramaz şeyler yardım diye başkalarına verilmemelidir.
Düşük ve bayağı şeyleri vermek mürüvvet ve cömertliğe sığmaz. Cenab-ı Hakk'ın şu buyruğu unutulmamalıdır:
"Ey iman edenler! Kazandıklarınız ve sizin için yerden çıkardığımız ürünlerden en helâl ve iyisinden Allah yolunda harcayın. Kendinizin, ancak, göz yumarak alabileceği düşük ve bayağı şeyleri vermeye kalkışmayın. Biliniz ki, Allah verdiğiniz sadakalardan müstağnidir, her hâlde hamde lâyıktır" (Bakara, 2/267).
4. Yapılan yardım hiç bir şekilde başa kakılmamalıdır.
Başa kakılarak yapılan yardımın sevabı yok olur. İyilik yerine kötülük yapmamak gerekir. Hiç şüphe yok ki, başa kakmanın vereceği üzüntü, maddî yardımın sevincinden çok fazla olur. Allah Teâlâ, başa kakılarak yapılan yardımı mü'min olmayan kimselerin işleri olarak nitelemiştir:
"Ey iman edenler! Sadakalarınızı; insanlara gösteriş için malını harcayan, Allah'a ve âhiret gününe inanmayan kimse gibi başa kakmak ve eziyet etmek suretiyle boşa çıkarmayın. Çünkü onun bu gösterişinin hâli, üzerinde az bir toprak bulunan bir kayanın hâline benzer ki, ona şiddetli bir yağmur isabet edince, üzerindeki toprağı temizleyip kendisini katı bir taş hâlinde bırakır. Onlar, yaptıkları şeylerden hiç bir sevap kazanamazlar. Allah, kâfirler topluluğuna hidâyet etmez" (Bakara, 2/264).
5. Yoksulun hâlinden anlamalı ve ona iyi davranmalıdır.
Yardım yapacak kimseler uyanık olmalıdır. Nice yoksullar vardır ki, utandıkları için açıktan bir şey isteyemez, durumlarını üstü kapalı anlatmayı tercih ederler. Aslında ihtiyaç sâhibinin hâli kendisini gösterir. Yardımseverler bu duruma dikkat etmeli ve onları küçük düşürmeden yardım elini uzatmalıdırlar.
Bir ümitle gelen ve yardım isteyen kimselere iyi davranmak gerekir. Güler yüz ve tatlı söz, yardım yapılmasa bile, isteyeni memnun eder. Bunun için bazıları: "İhtiyaç sahiplerin tebessümle karşıla, verirsen teşekkür eder, vermezsen mazur görürler" demişlerdir.
6. Peygamber Efendimiz:
Kardeşini güler yüzle karşılamaktan ibâret de olsa hiçbir iyiliği hor görme" (Riyazü's-Sâlihîn, I, 159) buyurmuştur. Öyleyse hiçbir yardım küçük görülmemelidir.
7. İyilik ve yardımda bulunacak kişinin bunu zamanında yapması, fırsatı kaçırmaması gerekir.
Zamanı geçirilerek yapılan yardım ihtiyacı karşılamaktan uzaktır. "Elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz" dedirtmemelidir.
8. Yardım yapılırken mümkün olduğu kadar gizliliğe dikkat edilmelidir.
Zekât gibi farz olan ibadetlerde açıklık esastır. Fakat sadakalarda aksine davranış insanı riyâdan kurtarır. Cenab-ı Hakk; Eğer sadakaları gizler de onları öylece fakirlere verirseniz, bu, sizin için daha hayırlıdır ve günâhlarınızdan bir kısmını örter" (Bakara, 2/271) buyurmuştur. Peygamber Efendimiz de, sağ elinin verdiğini sol eli duymayacak şekilde gizli sadaka verenlerin, âhirette arşın gölgesinde gölgeleneceklerini haber vermiştir (Tecrid, II, 620). Hz. Abbas şöyle demiştir: "İyilik üç şeyle tamamlanır Acele etmek, küçük göstermek, gizli tutmak. Acele etmekle sevindirmiş, küçük tutmakla büyütmüş, gizli tutmakla tamamlanır olursun. "
Başkalarından yardım bekleyen kişilerin de dikkat etmesi gereken hususlar vardır. Bunlara dikkat edilmemesi yardım yapanların şevkini kırar, ellerini yardımdan çekmelerine sebep olur.
1-İhtiyaçtan fazlası istenmemelidir.
2-Yapılan yardımın sızlanmadan, azımsamadan kabûl edilmesi gerekir.
3-Yardım, kerîm olandan istenmelidir. İyilik yapmayı sevmeyenden iyilik beklemek insanı perişanlığa sürükler. Yardım imkânı olmayandan istemek onu güç durumda bırakır. Hz. Ali (r.a): "Yoku, "yok!" denilinceye kadar anlamayan ahmaktır" demiştir.
4. İyilik ve yardım yapana nankörlükle değil, teşekkür ve duâ ile karşılık verilmelidir. Peygamber Efendimiz: "İnsanlara teşekkür etmesini bilmeyen Allah'a şükretmesini bilmez ve nimetin kesilmesine müstahak olur" (Ahmed b. Hanbel.
Şu halde nankör olmamak, iyilik ve yardımları teşekkürle, karşılamak ahlâkî bir görevdir. Bu görev duâ ile tamamlanmalıdır.
İşte bu anlayışla yapılacak yardımlar, müslümanları Hakk'ın rızasına ulaştıracak olan yardımlardır.
Şamil İslam Ansiklopedisi.
İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.
RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir.
Üye Ol veya Giriş Yap
TÜM OKUYCULARIMIZI PAYLAŞIMA DAVET EDİYORUZ, DAVETLİSİNİZ.
9
Kur'an'da İnkarcıların Sıfatları
Allah Kuran'da müminleri en güzel sıfatlarla adlandırdığı gibi, inkarcıları, müşrikleri ve münafıkları da olabilecek en aşağılık sıfatlara layık görmüştür Çünkü inkar edenler suçludurlar İşledikleri suç ise olabilecek en büyük suçtur İnsanın kendini yaratan, kendine can veren Allah'a isyan ve nankörlük etmesi, tüm evrendeki en büyük suçtur İnsan Allah'a kul olsun diye yaratılmıştır ve yaratılış amacını reddederse, karşılığını görür Allah tarafından ruh ve fizik olarak olabilecek en aşağılık konuma sokulur Ve kendisine uygun olarak da en aşağılık sıfatlarla anılır İşte Allah inkarcıları Kuran'da şu sıfatlarla nitelendiriyor:
Şunların hiçbirine itaat etme: Yemin edip duran, aşağılık, Alabildiğine ayıplayıp kötüleyen, söz getirip götüren (gizlilik içinde söz ve haber taşıyan), Hayrı engelleyip sürdüren, saldırgan, olabildiğince günahkar, Zorba-saygısız, sonra da kulağı kesik; (Kalem Suresi, 10-13)
Sanki onlar, ürkmüş yaban eşekleri gibidirler; Arslandan korkup-kaçmışlar (Müddessir Suresi, 50-51)
Kahrolsun Ashab-ı Uhdud (Buruc Suresi, 4)
Gerçek şu ki, Biz emanetleri göklere, yere ve dağlara sunduk da onlar bunu yüklenmekten kaçındılar ve ondan korkuya kapıldılar; onu insan yüklendi Çünkü o, çok zalim, çok cahildir Şundan ki: Allah, münafık erkekleri ve münafık kadınları, müşrik erkekleri ve müşrik kadınları azaplandıracak; mümin erkeklerin ve mümin kadınların tevbesini kabul edecektir Allah çok bağışlayandır, çok esirgeyendir (Ahzab Suresi, 72-73)
"Ashab-ı Meş'eme" ne (mutsuz ve uğursuzdur o) "Ashab-ı Meş'eme" (Vakıa Suresi, 9)
"Ashab-ı Şimal", ne (mutsuzdur o) "Ashab-ı Şimal" (Vakıa Suresi, 41)
En 'zorlu bedbahtları' ayaklandığında, (Şems Suresi, 12)
(Geldiklerinde de) Size karşı 'cimri ve bencildirler' Şayet korku gelecek olsa, ölümden dolayı üstüne baygınlık çökmüş kimseler gibi gözleri dönerek sana bakmakta olduklarını görürsün Korku gidince, hayra karşı oldukça düşkünlük göstererek sizi keskin dilleriyle (eleştirip inciterek) karşılarlar İşte onlar iman etmemişlerdir; böylece Allah onların yaptıklarını boşa çıkarmıştır Bu Allah'a göre pek kolaydır (Ahzab Suresi, 19)
Kavminin önde gelenlerinden büyüklük taslayanlar (müstekbirler) dediler ki: "Ey Şuayb, seni ve seninle birlikte iman edenleri ya ülkemizden sürüp-çıkaracağız veya mutlaka bizim dinimize geri döneceksiniz" (Şuayb "Biz istemesek de mi?" dedi (Araf Suresi, 88)
Şüphesiz, Allah'ın sana gösterdiği gibi insanlar arasında hükmetmen için biz sana Kitabı hak olarak indirdik (Sakın) Hainlerin savunucusu olma (Nisa Suresi, 105)
Onların çoğunda 'verdikleri söze bağlılık' görmedik, ama onların çoğunu fasıklar (yoldan çıkanlar) olarak gördük (Araf Suresi, 102)
Orada yenilmiş oldular ve küçük düşmüşler olarak tersyüz çevrildiler (Araf Suresi, 119)
Onlara bir iyilik geldiği zaman "Bu bizim için" dediler; onlara bir kötülük isabet ettiğinde (bunu da) Musa ve beraberindekilerin bir uğursuzluğu olarak yorumlarlardı Haberiniz olsun, Allah katında asıl uğursuz olanlar kendileridir; ama onların çoğu bilmezler (Araf Suresi, 131)
Bunun üzerine, ayrı ayrı mucizeler (ayetler) olarak üzerlerine tufan, çekirge, buğday güvesi, kurbağa ve kan musallat kıldık Yine büyüklük tasladılar ve suçlu-günahkar bir kavim oldular (Araf Suresi, 133)
Yeryüzünde haksız yere büyüklük taslayanları ayetlerimden engelleyeceğim Onlar her ayeti görseler bile ona inanmazlar; dosdoğru yolu (rüşd yolunu) da görseler, yol olarak benimsemezler, azgınlık yolunu, gördüklerinde ise onu yol olarak benimserler Bu, onların ayetlerimizi yalanlamaları ve onlardan gafil olmaları dolayısıyladır (Araf Suresi, 146)
Şüphesiz, buzağıyı (tanrı) edinenlere Rablerinden bir gazab ve dünya hayatında bir zillet yetişecektir İşte Biz, 'yalan düzüp-uyduranları' böyle cezalandırırız (Araf Suresi, 152)
Şüphesiz, kitap ehlinden ve müşriklerden inkar edenler, içinde sürekli kalıcılar olmak üzere cehennem ateşindedirler İşte onlar, yaratılmışların en kötüleridir (Beyyine Suresi, 6)
Onlar, kendisinden sakındırıldıkları 'şeyi yapmada ısrar edip başkaldırınca' onlara: "Aşağılık maymunlar olunuz" dedik (Araf Suresi, 166)
Onları yeryüzünde ayrı ayrı topluluklar olarak paramparça dağıttık Kimileri salih (davranışlarda) bulunuyor, kimileri de bunların dışında olan aşağılıklardır Onları iyiliklerle ve kötülüklerle imtihan ettik, ki dönsünler (Araf Suresi, 168)
Onlara kendisine ayetlerimizi verdiğimiz kişinin haberini anlat O, bundan sıyrılıp-uzaklaşmış, şeytan onu peşine takmıştı O da sonunda azgınlardan olmuştu (Araf Suresi, 175)
Andolsun, cehennem için cinlerden ve insanlardan çok sayıda kişi yarattık (hazırladık) Kalbleri vardır bununla kavrayıp-anlamazlar, gözleri vardır bununla görmezler, kulakları vardır bununla işitmezler Bunlar hayvanlar gibidir, hatta daha aşağılıktırlar İşte bunlar gafil olanlardır (Araf Suresi, 179)
(Şeytan'ın) Kardeşleri ise, onları sapıklığa sürüklerler, sonra peşlerini bırakmazlar (Araf Suresi, 202)
O, suçlu-günahkarlar istemese de, hakkı gerçekleştirmek ve batılı geçersiz kılmak için (böyle istiyordu) (Enfal Suresi, 8 )
Gerçek şu ki, Allah katında, yerde debelenenlerin en kötüsü, (bir türlü) akıl erdirmez olan sağırlar ve dilsizlerdir (Enfal Suresi, 22)
İnsan, hayır istemekten bıkkınlık duymaz; fakat ona bir şer dokundu mu, artık o, ye'se düşen bir umutsuzdur (Fussilet Suresi, 49)
Onları görürsün; zilletten başları önlerine düşmüş bir halde, ona (ateşe) sunulurlarken göz ucuyla sezdirmeden bakarlar İman edenler de: "Gerçekten hüsrana uğrayanlar, kıyamet günü hem kendi nefislerini, hem yakın akraba (veya yandaş)larını da hüsrana uğratmışlardır" dediler Haberiniz olsun; gerçekten zalimler, kalıcı bir azap içindedirler (Şura Suresi, 45)
Sonra gerçekten siz, ey sapık olan yalanlayıcılar, (Vakıa Suresi, 51)
Şeytan onları sarıp-kuşatmıştır; böylelikle onlara Allah'ın zikrini unutturmuştur İşte onlar, şeytanın fırkasıdır Dikkat edin; şüphesiz şeytanın fırkası, hüsrana uğrayanların ta kendileridir (Mücadele Suresi, 19)
Münafıklık edenleri görmüyor musun ki, Kitap Ehlinden inkar eden kardeşlerine derler ki: "Andolsun, eğer siz (yurtlarınızdan) çıkarılacak olursanız, mutlaka biz de sizinle birlikte çıkarız ve size karşı olan hiç kimseye, hiçbir zaman itaat etmeyiz "Eğer size karşı savaşılırsa elbette size yardım ederiz" Oysa Allah, şahidlik etmektedir ki onlar, gerçekten yalancıdırlar (Haşr Suresi, 11)
Hayır; çünkü o, Bizim ayetlerimize karşı 'kesin bir inatçıdır" (Müddessir Suresi, 16)
'Mutsuz-bedbaht' olan ondan kaçınır (Ala Suresi, 11)
Hayır; eğer o, (bu tutumuna) bir son vermeyecek olursa, andolsun, onu perçeminden tutup sürükleyeceğiz; O yalancı, günahkar olan alnından (Alak Suresi, 15-16)
Ey iman edenler, müşrikler ancak bir pisliktirler; öyleyse bu yıllarından sonra artık Mescid-i Haram'a yaklaşmasınlar Eğer ihtiyaç içinde kalmaktan korkarsanız, Allah dilerse sizi kendi fazlından zengin kılar Şüphesiz Allah bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir (Tevbe Suresi, 28)
Ve andolsun, kendisine dokunan bir sıkıntıdan sonra, ona bir nimet taddırsak, kuşkusuz; "Kötülükler benden gidiverdi" der Çünkü o, şımarıktır, böbürlenendir (Hud Suresi, 10)
(Peygamberler) Fetih istediler, (sonunda) her zorba inatçı bozguna uğrayıp -yok oldu- gitti (İbrahim Suresi, 15)
Ve meleklere: "Adem'e secde edin" dedik İblis hariç (hepsi) secde ettiler O ise, diretti ve kibirlendi, (böylece) kafirlerden oldu (Bakara Suresi, 34)
İnkar edenlerin örneği bağırıp çağırmadan başka birşey işitmeyip (duyduğu veya bağırdığı şeyin anlamını bilmeyen ve sürekli) haykıran (bir hayvan)ın örneği gibidir Onlar, sağırdırlar, dilsizdirler, kördürler; bundan dolayı akıl erdiremezler (Bakara Suresi, 171)
Yoksa sen, onların çoğunu (söz) işitir ya da aklını kullanır mı sayıyorsun? Onlar, ancak hayvanlar gibidirler; hayır, onlar yol bakımından daha şaşkın (ve aşağı)dırlar (Furkan Suresi, 44)
(Allah) Dedi: "Kınanıp alçaltılmış ve kovulmuş olarak ordan çık Andolsun, onlardan kim seni izlerse, cehennemi sizlerle dolduracağım" (Araf Suresi, 18)
Büyüklük taslayanlar (müstekbirler de şöyle) dedi: "Biz de, gerçekten sizin inandığınızı tanımayanlarız" (Araf Suresi, 76)
Siz ikiniz (ey melekler), her inatçı nankörü atın cehennemin içine, Hayra engel olan, saldırgan şüpheciyi, (Kaf Suresi, 24-25)
"Zikr (vahy) içimizden ona mı bırakıldı? Hayır, o çok yalan söyleyen, kendini beğenmiş bir şımarıktır" Onlar yarın, kimin çok yalan söyleyen, kendini beğenmiş bir şımarık olduğunu bilip-öğreneceklerdir (Kamer Suresi, 25-26)
Ve şüphesiz facir (kötü) olanlar da, elbette çılgınca yanan ateşin içindedirler (İnfitar Suresi, 14)
(Kıyametin) Geleceği günde, O'nun izni olmaksızın, hiç kimse söz söyleyemez Artık onlardan kimi 'bedbaht ve mutsuz', (kimi de) mutlu ve bahtiyardır (Hud Suresi, 105)
'Yardım ve zafer' (nusret) ancak üstün ve güçlü, hüküm ve hikmet sahibi olan Allah'ın katındandır (Ki bununla) İnkar edenlerin önde gelenlerinden bir kısmını kessin (helak etsin) ya da 'umutları suya düşmüşler olarak onları' tepesi aşağı getirsin de geri dönüp gitsinler' (Al-i İmran Suresi, 126-127)
İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.
RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir.
Üye Ol veya Giriş Yap
TÜM OKUYCULARIMIZI PAYLAŞIMA DAVET EDİYORUZ, DAVETLİSİNİZ.
10
Kur'an Psikolojik Hastalıklara Şifadır
Her geçen gün Allah’a olan imanım daha da artıyor. Yaşanan sıkıntılar karşısında İslam’ın sunduğu çözümler, problemlerin aşılmasında sahih egzersizler olarak karşımıza çıkıyor.
Yapılan bilimsel araştırmalar göstermiştir ki Allahu Teala’ya (cc) olan iman, düzenli olarak kılınan namazlar, verilen zekât ve sadakalar, Ramazan ayında yapılan hac ve umre ziyaretleri ve okunan Kur’an’ı Kerimler insana musallat olan her türlü psikolojik rahatsızlıklara iyi gelmektedir. Özellikle çağımızın psikolojik hastalıklarından stres, kaygı, üzüntü, obsesif kompulsif bozukluk, baş ağrısı, hastalık korkusu, insomnia ve psiko-fiziksel hastalıklardan korunmanın ve bu hastalıkların tedavisinin birinci faktörü Allah’a (cc) yakin bir imandır.
İnsanın en yüksek oranda psikolojik sağlığını temin eden birinci faktör tevhid inancı, Kelime-i şahadetin anlamı, şirk unsurlarından uzaklaşmak ve her türlü bidat ve hurafeden kaçınmaktır. Küçüklükten itibaren içine Allah inancı yerleşen bir kimsenin özgüveni ve direnci artar, olaylar karşısında şaşırmaz, eli ayağına dolaşmaz, psikolojik hastalıklara karşı korunaklı olur ve bağışıklık sistemi güçlenir.
Yapılan tesbihatlar, dualar ve zikirlerle birlikte beş vakit namazı eda etmek kişiyi psikolojik olarak rahatlattığı gibi kişinin her türlü kaygı ve stresten uzaklaşmasına da vesile olur.
Ayrıca abdest almak da doktorların hastalarını su ile tedavi etme yöntemlerine benzer bir tedavi vazifesini görmektedir. Organların düzenli olarak yıkanması stres faktörünü azaltır, üzücü olayların ve sıkıntıların verdiği negatif etkiyi minimize eder. İnsan vücudundaki sinirler aklın ve bedenin maruz kaldığı tüm negatif ve pozitif duygulanımlardan etkilenmektedir. Bu sinirlerin suyla temas etmesi sinirlerin soğumasına ve sakinleşmesine neden olmaktadır.
Özellikle aşırı kaygı ve stresin yol açtığı bazı problemlere baktığımız zaman bunlardan aile içi anlaşmazlıklar, aile içi şiddet, boşanma, cinsel taciz, ekonomik geçim zorluğu, ağır eğitim, aile içi sorumlulukların ağırlığı, belirli bir korkuya sebep olan durumun ortaya çıkması ve ölüm gibi nedenler gösterilebilir. Sorunların çözümü ve tedavisinde İslam dininin sunduğu güzellikleri görmek gerekir.
Müslümanlarda bu tür psikolojik problemler olmuyor mu diye bir soru akla gelebilir. Ben Müslümanlarda yaşanan problemlerin eksik uygulamadan kaynaklandığını düşünmekteyim. Nerede İslami bir hükmün uygulanmaması ya da eksik uygulanması varsa orada bir rahatsızlık tebarüz etmekte ve mü’min kişi bu eksikliği giderdiği zaman rahatsızlık da kendiliğinden ortadan kalkmaktadır… Çünkü Kur’an şifadır. Onun emir ve yasaklarını uygulamak da kişiye şifa verir.
Mesela bir baş dönmesini ele alalım… Baş dönmesi deyince hastanın dengesini sağlamadaki her türlü problem anlaşılır. Tıp dilinde genel olarak vertigo adı verilir. Her tarafın döndüğü, yerin ayak altından kaydığı, kafanın içinin boşaldığı, gözlerin karardığı şeklinde şikâyetler tekrarlanır. Bunların hepsine birden baş dönmesi denir. Bunun stresle ilgili yönünü incelediğimiz zaman buna pozisyonel baş dönmesi (BPPV) denir ve bunun tedavisi Epley manevrası denen doktorun muayene masasında uyguladığı bazı hareketlerdir. Bu hareketler iç kulaktaki bazı partiküllerin (parçacıkların) yerine oturmasını sağlamaktadır.
Bu eksersizleri uyguladıkları zaman namaz kılarken gözümüzün durumu aklıma geldi. Namaz esnasında gözün kapatılmaması, başın sağa sola çevrilmemesi ve sabit bir noktaya bakılması peygamberimizin uygulaması olarak emredilmektedir. Uygulama günde beş vakit olarak düşünüldüğü zaman iç kulaktaki bazı partiküllerin yerine oturmasına açık bir etkisi olduğu düşünülebilir.
Son olarak horlama ile ilgili bir bilgi vermek istiyorum. Bu rahatsızlığın nedenlerine baktığımız zaman aşırı ve hızlı kilo alma, psikolojik sorunlar, depresyon, cinsel isteksizlik, konsantrasyon güçlüğü, uykusuzluk, gün içinde sürekli yorgun olma, düzensiz ve konforsuz uyku gibi nedenler sayılabilir. Doktorların tedavi için önerdikleri uygulamalardan biri de kişinin yatış şekli ile ilgilidir. Sırt üstü yatıldığı zaman küçük dil boğazı tıkadığı için nefes alıp vermede zorlanılmakta ve horlama meydana gelmektedir.
Oysa yan tarafa yatıldığı zaman horlama gerçekleşmemektedir. Çünkü küçük dil boğaz yolunu tıkamamaktadır.
En faydalı ve belki de en az zarar görebileceğimiz bir yatış pozisyonun Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)’in bize tavsiye ettiği "Sağ yana yatarak ve ayakları hafiften vücuda doğru çekerek uyuma" şeklinde olduğu hakikati ilmi araştırmalarla ancak bugün doğrulanabilmektedir.
Bununla beraber Kur'an-ı Kerim'de Al-i İmran (3/191) ve Kehf surelerinde (18/18 ) geçen ayetlerde, insanların her iki yanları üzerinde yatarken de Allah'ı anabileceklerinin ve ayrıca uyku sırasında zaman zaman sağa-sola döndürüldüklerinin anlatılmasından, sola yatmanın da yasaklanmadığını, sağa yatmanın, ilk yatış şekli olarak tavsiye edildiği anlaşılabilir.
İNTERNET RADYOMUZ. 24 SAAT YAYINDADIR.
RADYO FANİDUNYA FM
Yükleme linklerini görebilmek için üye olmanız gerekmektedir.
Üye Ol veya Giriş Yap
TÜM OKUYCULARIMIZI PAYLAŞIMA DAVET EDİYORUZ, DAVETLİSİNİZ.
|
Son İletiler