Ağız Kapalı Kalp Açık
Cenab-ı Mevlâ kitabımız Kur’an-ı Kerim’de buyuruyor:
“Ey iman edenler! Oruç sizden önce gelip geçmiş ümmetlere farz kılındığı gibi size de farz kılındı. Umulur ki korunursunuz.” (Bakara, 183)
Yine Cenab-ı Mevlâ şöyle buyuruyor:
“Ramazan ayı, insanlara yol gösterici, doğrunun ve doğruyu eğriden ayırmanın açık delilleri olarak Kur’an’ın indirildiği aydır. Öyle ise sizden ramazan ayına ulaşanlar bu ayda oruç tutsun.” (Bakara, 185)
Mücella dinimiz İslâm’ın beş esasından biri olan oruç, Allah Tealâ’nın bize mübarek Ramazan ayında farz kıldığı bir ibadettir. Her bir ibadetin pek çok hikmeti olduğu gibi, oruç tutmanın da zâhirî ve bâtınî nice hikmetleri vardır. Fahr-i Kainat Efendimiz s.a.v. buyuruyor ki:
“Her şeyin bir kapısı vardır. İbadetin kapısı da oruçtur.” (Deylemî, Müsned, 4992; İbn Mübarek, Zühd, 1423)
İmam Gazalî rh.a. hazretleri bu hadis-i şerifi şöyle açıklamıştır:
“Orucun böyle bir hususiyeti olmasının iki sebebi vardır. İlki, oruç içe dönüktür, gizli bir ibadettir. Allah Tealâ’dan başkası ona muttali olmaz. Namaz ve zekât gibi değildir.
İkincisi: Oruç, Allah’ın düşmanlarını kahreder. Şeytan bir düşmandır. Bu düşman da ancak nefsin isteklerinin peşinde koşulursa güçlenir. Açlık da şeytanın aracı olan bütün istekleri kırar, zayıflatır.”
Efendimiz s.a.v. bir başka hadis-i şerifte de şöyle buyurmuştur:
“Cennette ‘reyyan’ adında bir kapı vardır ki, kıyamet gününde buradan sadece oruç tutanlar cennete gireceklerdir.” (Müslim, Sıyâm, 166)
Orucun da diğer ibadetler gibi uyulması gereken şartları vardır. Ramazan-ı Şerif’in yılda bir kez gelmesi sebebiyle bazı hükümler unutulmuş olabilir. Bu bakımdan mezhebimize ait ilmihal kitaplarındaki oruç kısmının yeniden okunması, bazı hususların tekrar edilmesi, gerekirse ders yapılması lazımdır. En değerli ilim olan fıkıh ilmi ile mübarek Ramazan-ı Şerif’e başlamak da ayrıca bereket vesilesi olacaktır.
İbadetlerimizin zâhirî şartları önemlidir. Bu şartlara ne kadar önem verilirse, manevi istifade de o nispette olur. Öncelikle niyetimizi Allah rızası için düzeltip, sağlamlaştırıp bu mübarek ayı güzel kullukla geçirmeye çalışmalıyız.
Fahr-i Kainat Efendimiz s.a.v. buyurmuştur:
“İman ederek ve sevabını yalnız Allah Tealâ’dan bekleyerek orucunu tutan kişinin geçmiş ve gelecek günahları affolunur.” (Buharî, Savm, 6; Müslim, Salâtü’l-Müsâfirîn, 174-175)
Selman-ı Farisî r.a. anlatıyor:
“Allah Rasulü s.a.v. Şaban ayının son günü bize bir hutbe okudu ve şöyle buyurdu:
‘Ey insanlar! Büyük bir ayın gölgesi üzerinize düşmüş bulunuyor. Bu ay içinde bulunan Kadir Gecesi bin aydan daha hayırlıdır. Allah Tealâ bu ayda oruç tutmayı farz, geceleri ibadet etmeyi de nafile kılmıştır. Kim bu ayda hayırlı bir amel ile Allah Tealâ’ya yaklaşırsa, diğer aylarda bir farz eda etmiş gibi sevap kazanır. Yine bu ayda bir farzı yerine getiren, diğer aylarda yetmiş farzı yerine getirmiş gibi sevap kazanır.
Bu ay sabır ayıdır. Sabrın karşılığı ise cennettir. Bu ay yardımlaşma ayıdır. Bu ayda müminin rızkı artar. Kim bu ayda bir oruçluya iftar ettirirse, bir köle azat etmiş gibi sevap kazanır ve günahları affolunur.’
Bu sözler üzerine biz dedik ki,
– Ey Allah’ın Rasulü! Hiçbirimizin bir oruçluyu iftar ettirecek durumu yok.
Allah Rasulü s.a.v. sözlerine şöyle devam etti:
‘Oruçluya bir içim süt, bir yudum su ve birkaç hurma vererek iftar ettiren kimseye de Allah Tealâ bu sevabı verir. Kim bir oruçlunun karnını doyurursa, Allah Tealâ onun günahlarını affeder. Yine ona (cennette) benim Kevser havuzumdan su içirir ve ondan sonra hiç susuzluk çekmez. Oruç tutan kişinin sevabından bir şey eksilmeden, kendisinin kazandığı sevap kadar da iftar ettiren kişiye verilir. Bu ay öyle bir aydır ki, evveli rahmet, ortası mağfiret ve sonu cehennemden azat olmaktır. Bu ayda hizmetçisinin işini hafifleten kişiyi Allah Tealâ ateşten azat eder.
Bu ayda şu dört haslete iyice sarılın. İki haslet ile Rabbinizin rızasını kazanır, diğer ikisine de her zaman ihtiyaç duyarsınız. Rabbinizin rızasını kazandıracak iki haslet şudur:
• Allah’tan başka ilâh bulunmadığına şehadet getirmek,
• Allah Tealâ’dan günahların bağışlanmasını dilemek.
Her zaman ihtiyaç duyacağınız iki haslet de şunlardır:
• Rabbinizden cenneti istemek.
• Cehennemden O’na sığınmaktır.” (Beyhakî, Şuabu’l-İmân, 3608)
Oruç ibadeti bize farkında olduğumuz olmadığımız birçok güzelliği kazandırır. Bu yüzden bu ibadeti layıkı veçhile ifa etmeye, elden geldiğince edeplerine uymaya dikkat etmeliyiz. Yoksa, Allah muhafaza, elimize açlıktan başka bir şey geçmez.
İmam-ı Gazalî rh.a. hazretleri orucu üç derece olarak açıklamıştır:
“En aşağı derecede olanı, orucu bozan şeylerden uzak durulması, azaların mekruhlardan uzak tutulmamasıdır. Bu da sıradan insanların orucudur. Bir çeşit kanaatten ibarettir.
İkincisi ise, orucu bozan şeylerin yanına azaların da ilave edilmesi, onların da korunmasıdır. Dili gıybetten, gözü harama bakmaktan muhafaza eder. Bunun gibi bütün azalarına dikkat eder. Bu da havassın (seçkinlerin) orucudur.
Üçüncüsü ise, ilk iki dereceye kalbin kötü fikir ve vesveselerden korunmasının da eklenmesidir. Böylece kalp sadece Allah’ı zikreder. Bu da ehassü’l-havassın (seçkinlerin seçkininin) orucudur ve orucun kemâl derecesidir.”
Mevlâna Abdurrahman-ı Camî k.s. hazretleri şöyle buyurmuştur:
“Oruç kendine has özellikleri olan bir anahtardır. Çünkü bu daracık yerde (kısa bir zaman diliminde) cehennemi kapayıp cenneti açar.”
İmam-ı Gazalî rh.a. hazretleri oruçlunun mükafatını İhyâu Ulumu’d-Dîn’de şöyle anlatır:
“Oruçlunun mükâfatı bol bol, ölçü ve tahminlere sığmayacak şekilde hesapsız verilir. Esasen münasip olan da böyle olmasıdır. Çünkü her ne kadar bütün ibadetler Allah Tealâ’ya mahsus olsa da, oruç ibadeti Allah içindir, O’na mahsustur ve bu nisbet ile şereflenmiştir.”
Orucun bildiğimiz bilmediğimiz nice faydası ve mükâfatı vardır, demiştik. Oruç, müberra kitabımız Kur’an-ı Kerim gibi inşallah ahirette bize şefaatçi olacaktır.
Oruç, nefs terbiyesini öğretir, insana onu yenebileceğine dair güven telkin eder. Nefsin ve şeytanın rahata düşkünlük telkinleriyle baş etmeyi öğretir. Yani bir anlamda dünyalık ihtiyaçlardan özgürleştirir.
Diğer taraftan oruç, bize muhtaç ve aciz bir kul olduğumuzu bildirir, öğretir. Gündelik hayatta önemini unuttuğumuz nimetlerin ne büyük ikramlar olduğunu hatırlatır. Kötü ve çirkin davranışlardan uzak durma imkanı sağlar, ahlâkı güzelleştirir, sabrı, metaneti öğretir.
Oruç, müslümanın bedenen de kalben de sağlığının anahtarıdır. İrade ve karakter eğitimidir. Bu sebeple Ramazan-ı Şerif sadece oruç ayı değil, bütün ibadetlerin şuurla yapıldığı, yılın diğer aylarına bu şuurun aktarılma ümidini veren bir aydır. Nitekim Yahya bin Muaz k.s. hazretleri şöyle buyurmuştur:
“İbadet bir kuş olsaydı, şüphesiz onun kanatları namaz ve oruç olurdu.”
Cenab-ı Mevlâ bizi hakkıyla kulluk yapan, oruç vazifesini ifa eden ve mağfiretine ulaşan kullarından eylesin.
FANİ DUNYA RADYO FORUM
