BABA BENİ DUY
Değerli okuyucular, bir ailede hamilelik döneminde doğal olarak tüm ilgi bebek ve anne üzerinde yoğunlaşır. Babadan beklenen ise anne adayını duygusal olarak desteklemesidir. Annenin geçirdiği hormonsal, fiziksel ve duygusal değişim sürecinden babalar da etkilenir. Her şeyden önce eşlerindeki değişime uyum sağlamak zorunda kalırlar. Hamileliğin ilk dönemlerinde ani duygu değişimleri, artan fiziksel şikayetler ile anne adayı için zor günler başlamış olur. Baba adayı ise bir yandan hem eşinin geçirdiği bu değişime uyum sağlamaya hem de kendi duygularını ve tepkilerini anlamaya çalışırlar.
Bu dönemde babalar farklı duygular yaşayabilirler. Kimi gelecekteki değişimler ve artacak sorumlulukları için endişelenir, kimi eşinden görmeye alışık olduğu ilgiyi göremediği için kendini dışlanmış hissedebilir, kimi baba olmanın, aile olmanın heyecanını yaşayabilir. Bazen bu duyguların tümü bir arada yaşanabilir.
Geçmiş yıllarda bebeğin doğumdan itibaren sadece anneye bağlandığı, anne ile iletişim kurduğu, ihtiyaçlarının karşılanması için sadece anneye gereksinim duyduğu vurgulanmaktaydı.
Ancak bebekler ilk günden itibaren anne ve babaya ihtiyaç duyarlar. Bebeği büyütürken anne-babanın birlikte yapacağı işler olduğu kadar birbirlerinin yerini tutamayacakları alanlar da vardır. Örneğin bebeğe biberonla her iki ebeveyn de besleyebilirler, ama anne “erkek modeli”, baba ise “kadın modeli” yerini alamaz.
Baba bebekle ilgili her konuda kendini yetersiz ya da bilgisiz hissedebilir. Bazen bu duruma anne ve yakın çevre farkında olmadan destek verirler, anne kadar becerikli olamadığı babayı bebeğin bakım sürecinin dışında bırakmak sıkça karşılaşılan bir durumdur. Baba ile bebek arasındaki duygusal bağın kurulmasında doğumdan hemen sonra birebir ilişki kurulması önemlidir. Pek çok baba çocuklarıyla ilgilenmek için çocuklarının bunu anlayacak kadar büyümesini bekler. Oysa bu işleri daha da zorlaştırır. Bebeğinin altını değiştiren, karnını doyuran bir baba ile çocuğu arasında duygusal bağ kurulur. Ayrıca çocuk gelişimi ile ilgili tüm araştırmalarda ilk 6 yılın özellikle de ilk 1 yaşın çocuğun gelişimi için en önemli dönem olduğu vurgulanmaktadır. Bu yıllardaki duygusal, bilişsel ve sosyal gelişim sonraki yıllar için temel oluşturur.
Çocuk ve babası arasındaki iletişimin gelişim alanları üzerindeki etkisi daha çok babasız çocuklar ile yapılan araştırmalardan yola çıkılarak yorumlanmıştır. Çocuk ile baba arasındaki kaliteli ilişkinin çocuğun bilişsel, sosyal, duygusal ve cinsel gelişim üzerinde olumlu etkileri olduğu belirtilmektedir.
Çocukların zihinsel gelişimlerinde de babanın rolü çok önemlidir. Bir baba çocuğuyla ne kadar çok oynar, iletişim kurarsa, çocuğunun zekâsı da bir o kadar gelişir. Babalar çocuklarını daha bağımsız davranmaya ve çevrelerini keşfetmeye cesaretlendirirler.
Çocuğun cinsel gelişiminde de babanın rolü çok önemlidir. “Fallik dönem” denilen 3-5 yaşları arasında kız çocuklar anneye, erkek çocuklar babaya olan hayranlığından dolayı onları taklit ederler ve cinsel rollerini kazanırlar. Baba eğer, eşine karşı çok pasifse, erkek çocuğun cinsel gelişimde sapma olabilir. Herhangi bir nedenle ortaya çıkan baba yoksunluğunda da, çocuk kazanması gereken erkeksi yaşamında ruhsal yönden dengesiz, problemli bir insan olmasına yol açar.
Babaların çocuklarıyla kurdukları olumlu ve yakın ilişkinin çocuğun kişilik gelişimi üzerindeki olumlu etkisi bilinmektedir. Çocukların benlik algısı, özgüven gelişiminde babadan gelen geri bildirimlerin yapıcı ya da yıkıcı etkileri olabilir. Benlik algısı “kişinin kendi değeri hakkındaki düşünceleri” hayatın ilk yıllarından itibaren öncelikle aileden alınan daha sonra gelişen sosyal çevre tarafından desteklenen geri bildirimler ile oluşur. Ailesi tarafından değer gören, kabul edilen, sevilen bir çocuk kendinin değerli, önemli ve sevilebilen bir birey olduğuna inanır, böylece olumlu bir benlik algısı geliştirir. Babaları bu noktada da rolü oldukça kritiktir. Babalar çocuğun dış dünya ile kurdukları ilişkide köprü rolü üstlenirler. Babanın onayı, kabulü çocuğa dış dünya tarafından da kabul edildiği, beğenildiği mesajını verir.
Çocuklar babaları ile kurdukları ilişkide babanın davranışlarını, problem çözme becerilerini, olaylar karşısındaki tepki ve tutumlarını model alırlar.
Peygamber Efendimiz de çocuklarına karşı çok şefkatli, anlayışlı davranırdı. Onca önemli işleri arasında bile çocuklarını öper, onlara zaman ayırırdı. Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’i sırtına alır dolaştırırdı. Gene böyle yaptığı bir sırada, Hz. Ömer içeriye girer. Çocukları böyle şerefli bir yerde görünce, “Ne güzel bineğiniz var” der. Hemen Allah Resulü şöyle buyurur: “Ya, ne güzel süvariler onlar.” İşte Peygamber Efendimiz çocuklarını böyle motive ediyordu.
Değerli babalar, çocuklarımıza biraz daha fazla zaman ayıralım, bu konuda sevgili Peygamberimizi örnek alalım.
Hayırlı mutlu günler duasıyla Allah (cc)’a emanet olunuz.
KIVANÇ TIĞLI BULUT. PSİKOLOJİK DANIŞMAN
FANİ DUNYA RADYO FORUM
